سدیم نیترات: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
S.sahari (بحث | مشارکت‌ها)
ویژگی پیوندهای پیشنهادی: ۱۰ پیوند افزوده شد.
جز ابرابزار
خط ۱:
{{chembox
| verifiedrevid = 402672744۴۰۲۶۷۲۷۴۴
|ImageFileL1 = NaNitrate.png
|ImageSizeL1 = 120px
خط ۹:
|Section1 = {{Chembox Identifiers
| ChemSpiderID_Ref = {{chemspidercite|correct|chemspider}}
| ChemSpiderID = 22688۲۲۶۸۸
| UNII_Ref = {{fdacite|correct|FDA}}
| UNII = 8M4L3H2ZVZ
| InChI = 1/NO3.Na/c2-1(3)4;/q-1۱;+1۱
| InChIKey = VWDWKYIASSYTQR-UHFFFAOYAL
| SMILES = [Na+].[O-][N+]([O-])=O
| StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChI = 1S/NO3.Na/c2-1(3)4;/q-1۱;+1۱
| StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChIKey = VWDWKYIASSYTQR-UHFFFAOYSA-N
| CASNo = 7631۷۶۳۱-99۹۹-4۴
|CASNo_Ref = {{cascite|correct|CAS}}
|EINECS =
|UNNumber = 1498۱۴۹۸
|PubChem = 24268۲۴۲۶۸
|RTECS = WC5600000
}}
خط ۳۱:
|Appearance = پودر سفید یا کریستال بی‌رنگ با بویی شیرین
|Density = 2.257 g/cm<sup>3</sup>, solid
|MeltingPt = 308&nbsp;۳۰۸ °C
|BoilingPt = 380&nbsp;۳۸۰ °C decomp.
|Solubility = 730 g/L (0&nbsp;۰ °C){{سخ}}921 g/L (25&nbsp;۲۵ °C){{سخ}}1800 g/L (100&nbsp;۱۰۰ °C)
|SolubleOther = بسیار قابل حل در [[آمونیاک]];قابل حل در [[الکل]]
|Solvent =
|RefractIndex = 1.587 (trigonal){{سخ}}1.336 (rhomobohedral)
}}
|Section3 = {{Chembox Structure
|CrystalStruct = trigonal and rhombohedral
|Coordination =
}}
|Section4 = {{Chembox Thermochemistry
|DeltaHf = −468 kJ/mol
|Entropy = 117 J·mol<sup>−1</sup> K<sup>−1</sup>
|HeatCapacity =
}}
|Section7 = {{Chembox Hazards
خط ۵۱:
|EUIndex = فهرست نشده
|EUClass = {{Hazchem O}}
|RPhrases =
|SPhrases =
|MainHazards = اکسیده‌کننده,اکسیده‌کننده، تحریک‌کننده
|NFPA-H = 1۱
|NFPA-F = 0۰
|NFPA-R = 0۰
|NFPA-O = OX
|FlashPt =آتش‌گیر نیست
|PEL =
|LD50 = 3236 mg/kg
}}
خط ۶۵:
|OtherAnions = [[سدیم نیتریت]]
|OtherCations = [[لیتیم نیترات]]{{سخ}}[[پتاسیم نیترات]]{{سخ}}[[روبیدیم نیترات]]{{سخ}}[[سزیم نیترات]]
|OtherFunctn =
|Function =
|OtherCpds = [[سدیم سولفات]]{{سخ}}[[سدیم کلرید]]
}}
}}
 
'''نیترات سدیم ''' یا شوره [[شیلی]] یک ترکیب شیماییشیمیایی با فرمول [[سدیم|Na]][[نیتروژن|N]][[اکسیژن|O]]<sub>3</sub> است. پودر سفید یا کریستال بی رنگبی‌رنگ با بویی شیرین و جاذب الرطوبه و به شدت محلول در آب است که بصورت توده‌ای و یا لایه‌ای همراه با آهک یافت می‌شود معادن زیادی از این [[نمک]] در شیلی و [[پرو]] قرار دارند این [[ماده سفید]] به مقدار زیاد در [[آب]] حل می‌شود. این ماده همچنین [[نیتراتین]] نیز نامیده می‌شد. به دلیل حلالیت بالای این ماده در آب، معادن آن عمدتاعمدتاً در مناطق خشک و کم بارش قرار دارد.
 
=== موارد استفاده ===
این ماده در ساخت تقویت‌کننده‌ها، [[بمب دودزا]] و موارد زیاد دیگر کاربرد دارد. نیترات سدیم به دلیل ممانعت از رشد [[باکتری]] های‌های فاسد کننده و حفظ رنگ طبیعی گوشت در تولید فراورده‌های گوشتی کارخانه‌ای نظیر سوسیس و [[کالباس]] بکار میرودمی‌رود و طی فرایند هضم در [[بدن انسان]] به [[متیل-ان-آمیل نیتروزامین|نتروزامین]] تبدیل میشودمی‌شود. نتروزامین ماده‌ای بشدت سرطانزاست و در فهرست مواد سرطانزا قرار دارد. نیترات سدیم به سرعت به وسیله ریشه گیاهان جذب و مصرف می‌شود و در مقادیر مناسب به عنوان [[کود]] استفاده می شودمی‌شود.
 
نیترات سدیم برای ساخت شیشه مقاوم استفاده می‌شود. شیشه در یک حمام نیترات سدیم غوطه ور می‌شود و پوشش سطح شیشه‌شیشه با یون‌های سدیم سبب تقویت محصول از طریق اکسیداسیون مواد ارگانیتی و تبدیل [[آهن]] دو ظرفیتی به سه ظرفیتی می شودمی‌شود و از طرفی با احیا بعضی از مواد که نتیجه آن تغییر رنگ می‌باشد سبب افزایش شفافیت شیشه می‌شود.
این ماده در ساخت تقویت‌کننده‌ها، [[بمب دودزا]] و موارد زیاد دیگر کاربرد دارد. نیترات سدیم به دلیل ممانعت از رشد [[باکتری]] های فاسد کننده و حفظ رنگ طبیعی گوشت در تولید فراورده‌های گوشتی کارخانه‌ای نظیر سوسیس و [[کالباس]] بکار میرود و طی فرایند هضم در [[بدن انسان]] به [[متیل-ان-آمیل نیتروزامین|نتروزامین]] تبدیل میشود. نتروزامین ماده‌ای بشدت سرطانزاست و در فهرست مواد سرطانزا قرار دارد. نیترات سدیم به سرعت به وسیله ریشه گیاهان جذب و مصرف می‌شود و در مقادیر مناسب به عنوان [[کود]] استفاده می شود.
نیترات سدیم برای ساخت شیشه مقاوم استفاده می‌شود. شیشه در یک حمام نیترات سدیم غوطه ور می‌شود و پوشش سطح شیشه‌ با یون‌های سدیم سبب تقویت محصول از طریق اکسیداسیون مواد ارگانیتی و تبدیل [[آهن]] دو ظرفیتی به سه ظرفیتی می شود و از طرفی با احیا بعضی از مواد که نتیجه آن تغییر رنگ می‌باشد سبب افزایش شفافیت شیشه می‌شود.
 
=== خطرات سدیم نیترات ===
اکسید کننده قوی ،قوی، در صورت برخورد با مواد دیگر ممکن است باعث آتش گیریآتش‌گیری شود . در صورت تماس باعث می شودمی‌شود در چشم ،چشم، پوست و دستگاه تنفسی خارش ایجاد شود و اگر بلعیده شود به شدت مضر است .
 
==== کمک هایکمک‌های اولیه ====
چشم : در صورت برخورد با چشم ،چشم، برای مدت 15۱۵ دقیقه با مقدار زیادی آب چشم را بشویید .
 
پوست : در صورت تماس با پوست ،پوست، با مقدار فراوانی آب به مدت حداقل 15۱۵ دقیقه بشویید و لباس هالباس‌ها و کفش هایکفش‌های آلوده را جدا کنید . لباس هالباس‌ها قبل از استفاده کاملاکاملاً پاکسازی شوند .
 
بلعیدن : در صورت بلعیدن هرگز شخص مصدوم را وادار به استفراغ نکنید . و خوراکی دیگری به شخص ندهید . فورافوراً شخص را به یک مرکز درمانی بفرستید .
 
تنفس : در ورت تنفس مقدار زیادی از  نیترات سدیم ،سدیم، او را به هوای تازه منتقل کنید . اگر فرد نفس نمی کشد ،نمی‌کشد، به او نفس مصنوعی بدهید و اگر تنفس او مشکل است ،است، به او اکسیژن برسانید .
 
== منابع ==
سطر ۹۴ ⟵ ۹۳:
* [[:en:NaNO3|ویکی‌پدیای انگلیسی]]
*[http://ktfajr.com/ کیمیا تجارت فجر]
*
 
== پیوند به بیرون ==
* [http://www.atsdr.cdc.gov/csem/nitrate/ ATSDR — مطالعه موردی در پزشکی محیط‌زیست - سمی‌بودن نیترات/نیترت‌ها] [[وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده آمریکا]] (مالکیت عمومی)
* [http://www.inchem.org/documents/jecfa/jecmono/v38aje06.htm گزارش فائو/دبلیواچ‌او]
*[http://ktfajr.com/%D8%B3%D8%AF%DB%8C%D9%85سدیم-%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AAنیترات/ سدیم نیترات - کیمیا تجارت فجر]
 
{{ترکیبات سدیم}}