علیا (صهیونیسم): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات: افزودن رده‌های همسنگ
ویژگی پیوندهای پیشنهادی: ۳ پیوند افزوده شد.
خط ۳:
 
== ریشه کلمه ==
علیا، کلمه [[زبان عبری|عبری]] به معنای «صعود» یا «بالا رفتن» است. با توجه به سنت یهودی، سفر به سرزمین اسرائیل صعود چه به لحاظ جغرافیایی و چه به لحاظ متافیزیکی می‌باشد. یهودیان از کسانی بودند که از مصر، بابل و حوضه [[دریای مدیترانه]] به فلسطین سفر کرده‌اند. آن‌ها برای این سفر از ارتفاعاتی بالا رفته‌اند. بازدید از [[اورشلیم]] که ۲۷۰۰ متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد نیز برای خود نوعی صعود محسوب می‌شود.<ref>[http://www.forward.com/articles/132111/ Move On Up,]</ref>
 
== مفهوم مذهبی، ایدئولوژیک و فرهنگی ==
''علیا'' یک مفهوم فرهنگی و یک جز اساسی از [[صهیونیسم]] است. این اصل در [[قانون بازگشت]] اسرائیل محترم شمرده شده‌است، که هر یهودی (همان‌طور که در [[هلاخا]] یا قانون سکولار اسرائیل آمده است)، و غیر یهودیان واجد شرایط (فرزند یا نوهٔ یک یهودی، همسر یک یهودی، همسر فرزند یک یهودی و همسر نوه یک یهودی) این حق قانونی را دارا می‌باشند که به اسرائیل مهاجرت کرده و در آنجا ساکن شوند، در عین حال این افراد از حق شهروندی اسرائیل نیز بهره‌مند می‌شوند. کسی که ''علیا'' انجام می‌دهد، اوله (به انگلیسی ''oleh'') برای مذکر و اولاه (به انگلیسی ''olah'') نامیده می‌شود. جمع برای هر دوی این کلمات اولیم (به انگلیسی ''olim'') می‌باشد. بسیاری از یهودیان مذهبی ''علیا'' را بازگشت به [[سرزمین موعود]] می‌دانند، و انجام آن را تکمیل وعدهٔ [[کتاب مقدس]] [[خدا]]وند به نسل پیامبران یهود [[ابراهیم]]، [[اسحاق]] و [[یعقوب]] در نظر می‌گیرند. از نظر بعضی این یکی از احکام از ۶۱۳ حکم بازشماری شده می‌باشد.{{citation needed|date=August 2010}}
 
در گفتمان [[صهیونیسم|صهیونیستی]]، کلمهٔ ''علیا'' با جمع علیوت (به انگلیسی ''aliyot'') شامل بازگشت داوطلبانه به دلایل ایدوئولوژی، احساسی، یا عملی و در طرف دیگر فرار از آزار و اذیت یهودیان می‌باشد. اکثریت قریب به اتفاق یهودیان اسرائیل ریشه‌های خانوادگی خود را در خارج کشور جستجو می‌کنند. در حالی که بسیاری از افراد به صورت فعال در اسرائیل به جای کشور دیگر ساکن شده‌اند، بسیاری شانسی کمی یا اصلاً شانسی برای ترک کشور قبلی خود داشته‌اند. اسرائیل به عنوان یک کشور مهاجران شناخته می‌شود، در عین حال در مقیاس بزرگتر این کشور، کشوری برای آورگان نیز می‌باشد.
خط ۲۲:
تاریخ نویسان علیا را به پنج دوره طبقه‌بندی می‌کنند که شامل علیا اول(۱۸۸۲ تا ۱۹۰۳)، علیا دوم(۱۹۰۴ تا۱۹۱۴)، علیا سوم(۱۹۱۹ تا ۱۹۲۳)، علیا چهارم (۱۹۲۴ تا ۱۹۳۱) و علیا پنجم (۱۹۳۲ تا ۱۹۳۹)می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/israel/il_glos.html |عنوان =Glossary -- Israel | ناشر =American Memory from the Library of Congress |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref>
 
در علیا اول سی الی چهل هزار نفر از بر اثر [[ایدئولوژی]] صهیونیسم و به منظور تشکیل ملت جدید یهودی و ساخت جامعه کشاورزی مهاجرت کردند. درجریان دومین علیا که طی آن ۳۵ تا ۴۰ هزار نفر از اروپای شرقی مهاجرت کردند شعار «مردم برای زمین وزمین برای مردم» مطرح شد. در طول سومین علیا که سه واقعه انتشار [[اعلامیه بالفور]]، [[جنگ داخلی روسیه]] و جنگ روسیه و لهستان روی داد، ۳۵ هزار نفر مهاجرت کردند. درچهارمین علیا ۸۰ هزار مهاجر سرمایه دار شهری مهاجرت کردند. در طول پنجمین علیا که هم‌زمان با اقدامات [[ضد یهودی]] در اروپا بود ۲۲۴٬۷۸۵ نفر از یهودیان اروپای شرقی مهاجرت کردند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی =http://sitemaker.umich.edu/emes/sourcebook/da.data/000000000000000000000000000000000000000000082638/FileSource/1964eshkol.pdf |عنوان =Israel's Drive for Social Integration |ناشر =Modern Middle East Source Book Project |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}</ref>
 
در سال ۱۹۳۳ سازمان یهودی علیا جوان تشکیل شد که وظیفه اش نجات کوکان یهودی از [[آلمان]] در زمان حکومت [[نازی]]‌ها و انتقال آن‌ها به [[کیبوتص]]‌ها دراسرائیل بود این سازمان وظیفه آموزش یهودیان مهاجر ازجمله بازماندگان [[هولوکاست]] را نیز برعهده گرفت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/recordDetail?accno=EJ480838 |عنوان =Youth Aliyah in Israel | ناشر =the Education Resources Information Center |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref>