'''محمدحسن میرزا''' (زادهٔ ۱۲۷۸ خورشیدی در [[تبریز]] – درگذشتهٔ ۱۳۲۱ خورشیدی در [[لندن]]) ملقب به '''حضرت اقدس''' برادر و [[ولیعهد سلطنت مشروطه ایران|ولیعهد]] [[احمدشاه قاجار]] و آخرین ولیعهد [[قاجاریان|قاجاریه]] بود. او در شهریور ۱۲۸۸ به ولیعهدی رسید و تا خلع سلطنت احمدشاه جمعاً به مدت شانزده سال ولیعهد [[ایران]] بود. احمدشاه پس از تاجگذاری وی را به فرمانروایی آذربایجان منصوب کرد.
با عزل احمدشاه از سلطنت در نهم۹ آبان ۱۳۰۴ توسط [[مجلس مؤسسان]]، به دستور [[رضاشاه]] از [[کاخ گلستان]] اخراج و از طریق [[بغداد]] به [[اروپا]] رفت. او پیش از اخراج خواستار ملاقات با رضاشاه شد که این ملاقات از سوی وی رد شد. تنها به این اکتفا شد که از طلب ۴۰ هزار تومانی وی مبلغ ۵ هزار تومان به وی پرداخت شود. این مبلغ با سر و صدا و در بیست کیسه دویست و پنجاه تومانی به وی تحویل گردید.<ref>[[تاریخ بیست ساله ایران]]، [[حسین مکی]] انتشارات ایران، جلد سوم</ref>
در سال ۱۳۰۸ پس از فوت احمدشاه در [[پاریس]] اعلامیه‌ای صادر کرد و در آن خود را پادشاه قانونی ایران اعلام نمود (پیش از آن احمدشاه حاضر به استعفاء نشده بود). در حوادث شهریور ۱۳۲۰ و استعفای رضاشاه بار دیگر خواستار بازگشت به ایران گردید و سرانجام در سال ۱۳۲۱ در فقر و تنگدستی در [[پاریس]] درگذشت.<ref>''فرهنگ فارسی'' دکتر محمد معین، جلد ششم، ص ۱۹۲۳</ref><ref>''زندگانی سیاسی سلطان احمدشاه''، [[حسین مکی]]، امیرکبیر، ۱۳۵۷</ref>
== اقدسیه و سلطنت‌آباد ==
محمد‌حسنمحمدحسن میرزا در واپسین هفته‌های ولیعهدی، مالک باغات و اراضی [[اقدسیه (تهران)|اقدسیه]] [[شمیران]] و باغ و [[کاخ سلطنت‌آباد|عمارت سلطنت‌آباد]] شد. او از دولت ۸۸۹۹۶ تومان طلب داشت که دولت برای تسویه این بدهی، در دوازدهم۱۲ اردیبهشت ۱۳۰۴ لایحه‌ای به مجلس داد که اراضی و باغات اقدسیه همراه با باغ و [[کاخ سلطنت‌آباد|عمارت سلطنت‌آباد]] به مالکیت او درآید. بهای اقدسیه و باغ و عمارت سلطنت‌آباد ۶۸ هزارتومان تعیین و قرار شد با این واگذاری، طلب محمدحسن میرزا از دولت به بیست هزار تومان کاهش یابد. اقدسیه در آن زمان قناتی با هفت سنگ و نیم آب داشت که کم‌آب به حساب می آمدمی‌آمد و قرار شد حقابه دولت از این قنات محفوظ بماند. [[کاخ سلطنت‌آباد|عمارت سلطنت‌آباد]] نیز به حال مخروبه درآمده و هزینه نوسازی آن یکصد هزار تومان برآورد می شدمی‌شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه ۱۹۸ دوره پنجم مجلس شورای ملی ۲۲ شهریور ۱۳۰۴ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87جلسه-%DB%B1%DB%B9%DB%B8۱۹۸-%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87جلسه-%DB%8C%DA%A9یک-%D8%B5%D8%AFصد-%D9%88و-%D9%86%D9%88%D8%AFنود-%D9%88و-%D9%87%D8%B4%D8%AAهشت-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AAصورت-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%ADمشروح-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3مجلس-%DB%8C%DA%A9%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87یکشنبه-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AAبیست-%D9%88و-%D8%AF%D9%88%D9%85دوم-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B1شهریور-%DB%B1%DB%B3%DB%B0%DB%B4۱۳۰۴-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%82مطابق-%D8%B5%D9%81%D8%B1صفر-%D8%B3%D9%86%D9%87سنه-%DB%B1%DB%B3%DB%B4%DB%B4 ۱۳۴۴}}{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۲۲ |bot=InternetArchiveBot}}</ref> این لایحه در ۲۲ شهریور ۱۳۰۴ به تصویب مجلس شورای ملی رسید اما کمتر از دو ماه بعد، با رأی مجلس به انقراض سلطنت قاجار، محمدحسن میرزا در نهم۹ آبان ۱۳۰۴ از ایران اخراج شد. پس از آنکه در سال ۱۳۰۸ پس از درگذشت احمدشاه،احمدشاه، محمد‌حسنمحمدحسن میرزا اعلامیه‌ای صادر و خود را پادشاه قانونی اعلام کرد، از او در ایران سلب مالکیت و اراضی و باغات اقدسیه و کاخ و باغ سلطنت‌آباد مصادره شد.
== همسران و فرزندان ==
۱. مهین بانو ملک منصور دختر شاهزاده [[ملک منصور میرزا شعاع‌السلطنه]] پسر [[مظفرالدین‌شاه]]:▼
▲۱.مهین بانو ملک منصور دختر شاهزاده [[ملک منصور میرزا شعاع‌السلطنه]] پسر [[مظفرالدین‌شاه]]:
شاهدخت گیتی فروز قاجار (پنجمین فرزند محمدحسن میرزا)
۲. محترم‌السلطنه رزاقی:
[[حمید میرزا|سلطان حمید میرزا]] (دومین فرزند محمدحسن میرزا)
۳. همایون سلطان قوانلوی قاجار، از نوادگان حسینقلی‌خان قاجار برادر [[فتحعلی‌شاه قاجار]]:
سلطان حسین میرزا قاجار (اولین فرزند محمدحسن میرزا)
