منوچهر خسروداد: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: بسر⟸به‌سر، سرلشگر⟸سرلشکر، هلی‌کوپتر⟸بالگرد، شهربور⟸شهریور
خط ۳۷:
}}
 
'''منوچهر خسروداد''' (زاده ۲۱ بهمن ۱۳۰۶ در [[آمل]] – درگذشتهٔ ۲۶ بهمن ۱۳۵۷ در [[تهران]])<ref>[http://www.socimage.com/media/1600185160811570314_1693271574 منوچهر خسروداد]</ref><ref>[https://tavaana.org/fa/Execution_Generals تیرباران بر بام مدرسهٔ رفاه/ منوچهر خسروداد]</ref> [[سرلشکر|سرلشگرسرلشکر]] [[خلبان]] [[بالگرد]] [[بوئینگ سی‌اچ-۴۷ شینوک|سی‌اچ-۴۷ شینوک‌آ]] و [[بل ۲۱۴]] [[هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران|هوانیروز]] [[نیروی زمینی شاهنشاهی ایران|نیروی زمینی شاهنشاهی]]، و آخرین فرمانده آن در [[دودمان پهلوی|دوران پهلوی]] بود. وی پس از پیروزی [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]] در روز ۲۴ بهمن ماه در ستاد کل ارتش دستگیر و توسط [[دادگاه انقلاب|دادگاه‌های انقلاب]] محاکمه و در ۲۶ بهمن ۱۳۵۷ اعدام شد. از وی به عنوان «خلباِن رکوردشکن» و یکی از بهترین فرماندهان ارتش در زمینه نظام هوانوردی نام برده می‌شد. خسروداد بنیان‌گذار [[تیپ ۶۵ نوهد|نیروهای ویژه هوابرد]] معروف به «نوهد» یا معروف به کلاه‌سبزهای ارتش ایران بود.<ref>[http://www.legacy.com/obituaries/washingtonpost/obituary.aspx?pid=124222938 At Legacy.com]</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=موسسه مطالعات و پژوهش هاي سياسي|نشانی=https://ir-psri.com/Show.php?Page=ViewPhoto&PhotoID=246|وبگاه=ir-psri.com|بازبینی=2020-01-20}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=[2.0] Second-Generation Cobras|نشانی=http://www.airvectors.net/avcobra_2.html|وبگاه=www.airvectors.net|بازبینی=2020-01-20}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=آشنایی با هوانیروز ایران|نشانی=http://irartesh.ir/post/502|وبگاه=irartesh.ir|بازبینی=2020-01-20}}</ref>
 
== زندگی‌نامه ==
منوچهر خسروداد فرزند محمدعلی به سال ۱۳۰۶ شمسی در [[آمل]] به دنیا آمد.<ref>[https://tavaana.org/fa/Execution_Generals بیست‌وششم بهمن‌ماه ۵۷، تیرباران بر بام مدرسه رفاه]</ref> پس از اخذ دیپلم در ۱۳۲۵ خورشیدی با ورود به ارتش در [[دبیرستان نظام]] ادامه تحصیل داد.
خسروداد به دو زبان [[زبان فرانسوی|فرانسه]] و [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] تسلط داشت. سرلشگرسرلشکر خسروداد از همسرش جدا شده بود و با تنها دخترش زندگی‌ می‌‌کرد. همکاران او از استعداد و کارآیی او و نیز از علاقه و وفاداری زیردستانش به وی یاد کرده اند. او ثروتمند نبود و از موقعیتش سوء استفاده نمی‌کرد. او همچنین به حیوانات علاقه داشت و صاحب چندین سگ گرگی بود.
[[پرونده:Khosrodad.horse.jpg|170px|بندانگشتی|راست|خسروداد در مسابقات سوارکاری ایران از باشگاه سلطنتی]]
در ۲۵ بهمن ۱۳۴۱ پس از تأسیس [[هوانیروز]]، به موازات پیشرفت و توسعه آن سازمان، نیروی زمینی به این نتیجه رسید که افسران واجد شرایط را برای احراز فرماندهی هوانیروز تربیت کند، منوچهر خسروداد برای این مأموریت انتخاب و به [[آمریکا]] اعزام شد، وی در آنجا موازین مقرر در آیین‌نامه [[ارتش ایالات متحده]] را گذراند و پس از طی دوره خلبانی ترابری [[بل اواچ-۵۸ کیووا|او-اچ-۵۸]] و چندین دوره دیگر در [[پایگاه نیروی هوایی ماکسول]] [[آلاباما]] به دریافت مدرک خلبانی ارتش ایالات متحده نایل آمد. وی سپس به [[فرانسه]] رفت و در یکی از برترین مدرسه‌های نظامی جهان یعنی [[مدرسه نظامی سن-سیر]] تحصیل کرد. وی پس از آن به [[سوئیس]] رفت و مدیریت جنگ کوهستان را توسط افسران [[مدرسه نظامی سلطنتی سندهرست]] آموزش دید. او پس از مراجعت به ایران در اسفند ۱۳۵۰ به فرماندهی هواپیمایی نیروی زمینی گمارده شد و به آجودانی کل نیروی زمینی ارتش رسید. خسروداد در فروردین ۱۳۵۴ به درجه سرلشکری ارتقا یافت. خسروداد با گذشت زمان، در تیپ ۲۳ هوابرد نیروهای ویژه نیروی هوایی مستقر شد و با مشارکت مربیان آمریکایی و فرماندهی خودش نیرو ویژه [[نوهد]] معروف به کلاه سبزهای ارتش را تاسیس کرد.
خط ۴۷:
منوچهر خسروداد در ۲۹ آوریل ۱۹۷۵ (نه اردیبهشت ۱۳۵۴) موفق شد در اهواز همراه با کلم ای بیلی خلبان آزمایش‌گر ارشد شرکت [[بل هلیکوپتر]] ۵ رکورد جدید پروازی را با اولین فروند از مدل تولیدی [[بل-۲۱۴]] به ثبت برساند. هلیکوپتر آن‌ها که سه روز قبل به ایران تحویل داده شده بود، در ۱ دقیقه و ۵۸ ثانیه به ارتفاع ۳ هزار متری رسید، پس از ۵ دقیقه و ۱۳ ثانیه در ارتفاع ۶ هزار متر از سطح دریا قرار گرفت، در ۱۵ دقیقه و ۵ ثانیه از ۹ هزار متر عبور کرد، ۳۰ ثانیه در ارتفاع ۹۰۱۰ متری دوام آورد و بیشترین ارتفاعی که توانست لمس کند ۹۰۷۰ متر بود که ۵ رکورد جدید در کلاس بالگردهای متوسط محسوب می‌شد.<ref>aviastar.org [http://www.aviastar.org/helicopters_eng/bell_214b.php Bell Model 214 / 214B Big Lifter]</ref> خسروداد پس از طی دوره‌های مختلف نظامی در [[نیروی زمینی|هوانیروز نیروی زمینی شاهنشاهی ایران]] به خدمت پرداخت و مسئولیت‌های ویژه‌ای را عهده‌دار بود. خسروداد به عنوان یک فرد عالی رتبه نظامی تأکید داشت که در خدمت سربازی همه موظف هستند بدون دخالت در سیاست از هر دولت قانونی اطاعت کنند. او کاملاً به شاه محمدرضا پهلوی وفادار بود و از روند [[انقلاب سفید]] حمایت کرد. خسروداد با اینکه یک مسلمان شیعه بود، مخالف قاطع با قدرت طلبی روحانیت اسلامی داشت.
خسروداد تا قبل از حادثه لویزان، که طی آن چهار سرباز اسلامی با مسلسل تعداد زیادی سرباز و افسر را در کافه تریای مقر نیروی گارد به گلوله بستند، بدون محافظ بیرون می‌رفت. ژنرال خسروداد یکی از بهترین فرماندهان ارتش و هوانوردی ایران محسوب می شد به همراه گردان هوایی چترباز به [[جنگ ظفار]] فرستاده شد.
از وی به عنوان خلبان رکوردشکن نام برده می‌شد که توانسته بود اوج‌گیری توسط هلی‌کوپتربالگرد را که رکوردش دست یک افسر آمریکایی به نام کلم بیلی بود بشکند.<ref>[http://pahlaviha.pchi.ir/show.php?page=contents&id=352 منوچهر خسرو داد]</ref> سرلشکر خسروداد دومین و آخرین فرماندهِ [[هوانیروز]] بود.
 
== تحصیلات و دوره‌های نظامی ==
خط ۶۰:
 
== مدال‌ها ==
[[پرونده:Khosrodad-1.jpg|بندانگشتی|چپ|سرلشگرسرلشکر خسروداد در کنار [[محمدرضا شاه پهلوی]]]]
* [[نشان افتخار شیر و خورشید]]
* پاس درجه ۳ و ۱
خط ۸۶:
[[پرونده:ExecutionGenerals150279.jpg|بندانگشتی|۲۰۰px|پایین: [[رضا ناجی (سرلشکر)|رضا ناجی]]{{سخ}}بالا سمت چپ: منوچهر خسروداد{{سخ}}بالا سمت راست: [[مهدی رحیمی]]]]
 
وی در روزهای منتهی به ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ در خانه دوستان خود اقامت داشت .بعد از جلسه معروف سران ارتش در روز ۲۲ بهمن به یگان خدمتی خود در باغ شاه مراجعه کرد اما در ساعات ۱۳ و ۱۴ بعدازظهر همان روز با حمله انقلابیون به دبیرستان نظام و پادگان باغ شاه با هلیکوپتر از محل خارج میشود چراکه با اعلام [[اعلامیه بی‌طرفی ارتش]] از رادیو وضعیت از کنترل خارج شده و فرماندهان با تمرد پرسنل خود مواجه شده بودند. خسروداد وقتی روز ۲۳ بهمن در روزنامه ها با خبر فرار خود بهمراه هوشنگ دیده بان مواجهه میشود مصمم میگردد که خود را معرفی نماید . به همین منظور با تماس با سرهنگ توکلی جانشین ستاد کل هماهنگ میکند که صبح روز بعد در ستاد حضور بعمل آورد . از طرفی دوستان و نزدیکان او اعتقاد به بی گناهی او داشتند و مشوق وی در امر معرفی و همکاری او با ارتش جدید بودند .ولیکن با حضور در دفتر تیمسار قره نی در ساعت نزدیک به یازده صبح توسط نیروهای انقلابی دستگیر و به ستاد انقلاب واقع در مدرسه رفاه انتقال می یابد. منابع قدیمی و راویان زنده انقلاب اقداماتی علیه تظاهرکنندگان را عامل حکم اعدام وی می دانند. در نشریه‌ای از سال ۱۳۵۸ آمده وی در روز جمعه سیاه که به کشتار معترضان در میدان ژاله انجامید سوار بر هلیکوپتر شینوکی بوده که در تنها فیلم موجود از آنروز بر فراز میدان بوده و شخصا دستور آتش را صادر میکرده است. اما منبع قاطعی بر این حضور در ۱۷ شهربورشهریور وجود ندارد ولی ژنرال خسروداد به همراه ژنرال اویسی، از سرکوب شدید و خشن بنیادگرایان اسلامی و کمونیست ها حمایت می کردند. در همین دوره هفته نامه فرانسوی [[نوول اوبزرواتور]] نوشت: خسروداد به پادگان کرمان رفت و بعد توسط [[عباس قره‌باغی]] رئیس ستاد کل ارتش به جلسه شورای عالی نظامی دعوت شد و در این جلسه شرکت کرد و بعد خود جزو آخرین افراد امضا کننده [[اعلامیه بی‌طرفی ارتش]] شد. خسروداد که حاضر به ترک ایران نبود، دستگیر و در اختیار دادگاه انقلابی به ریاست صادق خلخالی قرار گرفت و سرانجام پس از محکومیت در دادگاه، [[مفسد فی الارض]] شناخته و در اقدامی سریع به فرمان [[صادق خلخالی]] نیمه‌شب پنج شنبه ۲۶ بهمن ۱۳۵۷ ساعت ۲۳:۴۵ در کنار [[ارتشبد نعمت‌الله نصیری]] رئیس [[ساواک]]، [[رضا ناجی (سرلشکر)|سرلشکر رضا ناجی]] فرماندار نظامی [[اصفهان]] و [[مهدی رحیمی|سپهبد مهدی رحیمی]] فرماندار نظامی تهران رئیس شهربانی سابق، جزو اولین گروه افسران عالی‌رتبه [[ارتش شاهنشاهی ایران]] بودند که بر روی پشت بام [[مدرسه رفاه]] واقع در [[خیابان عین الدوله|خیابان عین الدوله (ایران)]] در تهران تیرباران شدند.جسد وی در تاریخ پنجم اسفندماه در گورستان بهشت زهرا تهران در قطعه ۸۲ ردیف ۲۹ شماره ۵۰ به خاک سپرده شد.
 
[[روزنامه اطلاعات]] در فوق‌العاده خود به تاریخ جمعه ۲۷ بهمن ۱۳۵۷ ماجرا را اینطور بازگو می‌کند: نیمه شب دیشب ۴ ژنرال عالیرتبه ارتش شاهنشاهی که در قتل و کشتار مردم ایران مشارکت مستقیم داشتند بر اساس حکم صادره دادگاه انقلابی تیرباران شدند.
 
در حالیکه یک ربع به ساعت ۲۴ مانده بود [[ارتشبد نعمت‌الله نصیری]] رئیس ساواک، [[مهدی رحیمی|سپهبد مهدی رحیمی]] فرماندار نظامی تهران و رئیس شهربانی سابق، [[رضا ناجی (سرلشکر)|سرلشکر رضا ناجی]] و سرلشکر خسروداد در دسته اول با چشمها و دستهای بسته روبروی جوخه آتش قرار گرفته و با گلوله‌های چهار جوان مسلح در کمیته امام به رگبار مسلسل بسته شدند.
جلسه دادگاه از صبح دیروز در محل دبیرستان شماره ۲ علوی تشکیل شد و تا ساعت ۷ بعد از ظهر ادامه یافت. این دادگاه برای بررسی کارنامه ۲۶ تن از مقامات برجسته رژیم سابق که اکنون در زندان بسربه‌سر می‌برند تشکیل شد. پس از پایان جلسه اعضای دادگاه به حضور خمینی رفتند و او حکم اعدام ۴ نفر از متهمین ردیف یکم را به حکم آیه «مفسدین فی الارض» تأیید کرد.
 
بلافاصله پس از اعدام انقلابی عناصر رژیم سابق جوانان مستقر در اطراف کمیته انقلاب و خیابان‌های ایران و ژاله شروع به تیراندازی هوایی کردند و رسیدن این روز را بعنوان روز عدل الهی جشن گرفتند. خبر اعدام این گروه بوسیله بلندگو به اطلاع ساکنان خیابان‌های اطراف کمیته انقلاب رسید.<ref name="ReferenceA">فوق‌العاده روزنامه اطلاعات. جمعه ۲۷ بهمن ۱۳۵۷ صفحه نخست</ref>