علی‌مردان‌خان چهارلنگ: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Lotzand44 (بحث | مشارکت‌ها)
بخشی از مطالب اشتباه حذف شده بود که اصلاح کردم
برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
In twilight (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش Lotzand44 (بحث) به آخرین تغییری که Dexbot انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
خط ۳۹:
 
== درگذشت ==
علیمردان خان پس از نبرد نهاوند ناامید نشده و برای رویارویی مجدد، به جمع‌آوری سپاه و تجهیزات نظامی به بغداد و سپس خوزستان و لرستان و روانه شد، علیمردان خان مختارالدوله در منطقهٔ «[[دربند (ازنا)|دربند]]» لرستان (دهستانی بزرگ در شهرستان کنونی ازنا و هم‌مرز با دورود)، یکی از سکونتگاه‌های شاخهٔ چهارلنگ بختیاری مشغول آماده‌سازی سپاهیان برای رویارویی دوباره با کریم خان زند بود. در این زمان سپاه کریم خان زند که در «دوابهٔ[دواب]سیلاخور» (در [[بروجرد]]) شکست بسیار سنگینی از لشکریان [[آزادخان افغان|آزادخان غلیجایی افغان]] (یکی از سرداران نادرشاه) خورده بود، برادرش اسکندر خان زند کشته شده و خود کریم خان هم به سمت خوزستان و سپس شیراز فرار نمود. پس از این شکست، عراق عجم (کرمانشاه، همدان، قزوین، اصفهان، کاشان، قم، گلپایگان، ری و تفرش) بدست آزاد خان افتاد و اَفاغنه دهات پَری و کُمازان به ویژه «قلعهٔ پَری» (مقرِّ طایفهٔ زند) در ملایر را مورد غارت قرار داده و ۱۸تن از خوانین زند و ۱۵ تن از زنانشان به‌خصوص مادر کریم خان زند را با خود به ارومیه بردند. عدّه‌ای از زندیان هزیمت شده به فرماندهی [[محمدخان زند]] و [[شیخعلی خان زند]] (دوتن از خویشان و سرداران کریم خان) از جانب دشت سیلاخور و بروجرد به «چمچال» و از آنجا به «درود» و در نزدیکی دربند، محل اردوی علیمردان خان چهارلنگ د رسیدند؛ و همچنین اسماعیل خان فِیلی والی لرستان را برای دستگیری زندیان فرستاد. وقتی که علیمردان خان متوجه وضعیت اَسف بار طایفهٔ زند، آوارگی زنان و کودکانشان و غارت اَملاک آن‌ها توسط افغان‌ها شد، مُنقلب گردیده و از اینکه افغانهم هاقومان دوبارهلُر برتبارش ایرانمورد غارت و تاراج قرار گرفتند با وجود اینکه آمادهٔ جنگ با کریم چیرهخان شده بود از تصمیم خود صرف نظر کرده و مردمآن‌ها را دوباره مورد آزاراِکرام و اذیتدلجویی قرار دهندداد. علیمردان خان شیخعلی خان زند را به سمت جنوب برای آوردن کریم خان زند به نزد خود روانه کرد تا با همکاری یکدیگر به جنگ آزاد خان افغان رفته و عراق عجم، اسیران و اموال به تاراج رفتهٔ زندیان را بازپس گیرند. خان بختیاری بعد از رفتن شیخعلی خان زند بسوی کریم خان، در یک مهمانی و مجلس مشورتی به نزد [[محمدخان زند]] و یارانش رفت، غافل از اینکه محمّدخان دسیسهٔ قتل او را در سر داشت و به محض ورود و آغازِ مجالست و گفتگو، محمّد خان ناگهان با چند ضربهٔ خنجر علیمردان خان را مقتول ساخت. بلا فاصله پس از این کارترور صرفغافلگیرانه، نظرزندیان کردبه سرعت لرستان را ترک کرده و به سمت کرمانشاه فرار نمودند.<ref name="ReferenceA"/> پس از قتل علیمردان خان مختارالدوله در سال ۱۱۶۷ه‍.ق (برخی مورخان کشته شدن وی را در سال ۱۱۶۸ه‍.ق می‌دانند) به عنوان مدّعی تاج و تخت و اوّلین رقیب کریم خان زند، اگرچه بختیاریها به دلیل اختلافات داخلی و سیاست‌های تفرقه انگیزِ حکومت زندیه نتوانستند قدرت را از کریم خان زند تصاحب نمایند اما به نقل از محمّد هاشم آصف (رستم الحُکَما) جمعیتی از بختیاری‌ها به فرماندهی حیدرخان بختیاری فرزند علیمردان خان مختار الدوله به جنگ‌های پراکنده‌ای در کوهستان‌های بختیاری بر علیه حکومت زندیه ادامه دادند که سرانجام با وساطَت علی محمد خان زند، سردار سپاه کریم خان و با پیشنهاد صلح و گرفتن تضمین از حیدرخان چهارلنگ به این نبردها پایان دادند.
 
در واقع کریم خان زند که نسبت به سه رقیب اصلی کسب قدرت یعنی علیمردان خان بختیاری، [[محمدحسن‌خان قاجار]] و آزادخان افغان به لحاظ جایگاه و رتبه شانس کمتری برای تصاحب سلطنت داشت، با سیاست و توانایی که از آن بهره‌مند بود، بارها از مَهلکه‌ها به سلامت بیرون آمده و توانست بر سَریر پادشاهیِ ایران بنشیند.<ref name=":6">