کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Moscow StarayaSquare4 S66.jpg|بندانگشتی|ساختمان کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی، مسکو]]

'''کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی''' (که از ۱۹۵۲ تا ۱۹۶۶ به عنوان '''هیئت رئیسه''' شناخته می‌شد)می‌شد، نهاد اصلی قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری [[حزب کمونیست اتحاد شوروی]] بود. این نهاد از بالاترین اعضای کمیته مرکزی تشکیل می‌شد. در تئوری قرار بود «دفتر سیاسی کمیته مرکزی» به عنوان مشاور سیاسی کمیته مرکزی باشد که توسط خود این کمیته انتخاب می‌شود تا بین جلسات کمیته حزب را (و فقط حزب را) رهبری کند. دفتر سیاسی به کمیته مرکزی پاسخ‌گو بود و انتخاب و عزل آن به عهدهٔ این کمیته بود.

[[لنین]] در ۱۹۱۷ دفتر سیاسی را پایه‌گذاری کرد تا انقلاب را را نمایی کند و پس از کنگرهٔ هشتم حزب در ۱۹۱۹ این نهاد عملاً به مرکز قدرت سیاسی در شوروی تبدیل شد. اولین دفتر سیاسی حزب تنها ۵ عضو داشت: لنین، [[لئون تروتسکی]]، [[ژوزف استالین]]، [[لو کامنف]] و [[نیکولای کرستینسکی]]. گرچه در تئوری دفتر سیاسی از پایین انتخاب می‌شد اما عملاً اعضای کلیدی دفتر سیاسی ( و مسلماً خود لنین) شدیداً در تصمیمات حزبی تأثیرگذار بودند.

تحت رهبری استالین پروسه‌ای که در آن رهبری حزب انتخاب می‌شد کاملاً به موضوعی هرمی تبدیل شد که عملاً [[دبیر کلدبیرکل]] (یعنی استالین) ترکیب دفتر سیاسی و حتی کمیته مرکزی را انتخاب می‌کرد. (در حالی که قرار بود برعکس باشد).{{مدرک}} در سال [[۱۹۳۴ (میلادی)|۱۹۳۴]]،۱۹۳۴، از ۱۳۹ عضو کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی، ۹۸ نفر دستگیر و بیشتر آن‌ها در [[پاکسازی بزرگ]]، [[تیرباران]] شدند.<ref>[http://www.bbc.com/persian/world/2009/08/090815_ag_aa_stalin_trials محاکمات نمایشی، در دادگاه‌های استالین چه گذشت؟]، ''بی‌بی‌سی فارسی''</ref>

دفتر سیاسی اعضای کامل یا نامزد (بدون حق رای) داشت و اندازهٔ آن در دوره‌های مختلف متفاوت بود. اما معمولاً از ۱۴ عضو کامل و هشت عضو نامزد تشکیل می‌شد. گرچه دفتر سیاسی صدر رسمی نداشت اما دبیر کلدبیرکل حزب (که معمولاً صدر کمیته مرکزی نیز بود) همیشه نقش اصلی در دفتر سیاسی را نیز داشت. عملاً قدرت‌مندترین اعضای دفتر سیاسی آنانی بودند که در ضمن عضو دبیرخانهٔ کمیته مرکزی حزب نیز بودند و دبیر کلدبیرکل حزب نیز قوی‌ترین عضو دفتر سیاسی به‌شمار می‌آمد. اگر کسی تنها در یکی از این دو نهاد عضو بود از نفوذ چندانی برخوردار نبود. در تاریخ اکثر اعضای دفتر سیاسی مرد بوده‌اند و به ندرت زنی عضو این نهاد بوده‌است.

در سال ۱۹۹۰ [[کنگرهٔ بیست و هشتم حزب کمونیست اتحاد شوروی|کنگرهٔ بیست و هشتم حزب]] قدرت دفتر سیاسی را به پارلمان منتقل کرد و از آگوستاوت ۱۹۹۱ دفتر سیاسی منحل شد.