موسیقی ترکمنی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Ebrambot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: اصلاح ی/ک درون پیوندهای درون ویکی
Ebrambot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: اصلاح ترکیبی
خط ۱:
موسیقی ترکمنی به شكلیشکلی از موسيقیموسیقی اطلاق می‌شود كهکه در بينبین اقوام تركمنترکمن ايران،ایران، تركمنستانترکمنستان و افغانستان رواج دارد.
 
مقامهای موسیقی ترکمنی در چهار دستگاه ارائه می‌شوند: تشنید، قرق‌لر، مخمّس و نوایی.
خط ۱۶:
دستگاه نوایی منسوب به امیر [[علیشیر نوایی]] وزیر سلطان حسین میرزا بایقراست که از نوادگان جغتای پسر [[چنگیز]] و از اعاظم دانشمندان و ادبای قرن نهم هجری بوده‌است و بر موسیقی دوران خود احاطه کامل داشته‌است. مقام نوایی در منطقه [[تربت جام]] و اطراف آن نیز اهمیت بسیار دارد و از رایج‌ترین و همگانی‌ترین مقامها محسوب می‌شود.
 
بسياریبسیاری از داستانهای ترکی و تركمنیترکمنی كهکه از سوی [[عاشیق|اوزانها]] و [[بخشی]]ها به اجرا درمی‌آيد،درمی‌آید، در مقام تجنيس،تجنیس، مخمس و نوايینوایی است.<ref>''نمايش و موسيقی در ايران'' تحقيق و تأليف جهانگير نصری اشرفی، انتشارات اَروَن، تهران،1383</ref>
 
== ساز ==
ساز اصلی در موسيقیموسیقی تركمنی،ترکمنی، تامديراستتامدیراست كهکه به نظر كوچكترينکوچکترین انواع دوتار است. همچنينهمچنین نواختن كمانچهکمانچه و نی نيزنیز در بينبین تركمنانترکمنان رواج دارد و در دههٔ اخيراخیر برخی، به اجرای نغمات ايناین موسيقیموسیقی با سازهای الكترونيکالکترونیک روی آورده‌اند. محمدرضا درويشیدرویشی ساز كمانچهکمانچه را هم ساز اصيلاصیل تركمنیترکمنی نمی‌داند.<ref> بنگريد به دائرةالمعارف سازهای ايرانی، [[محمدرضا درویشی]]، مؤسسه فرهنگی هنری ماهور، تهران،1380</ref> در موسيقیموسیقی اصيلاصیل تركمنیترکمنی ساز كوبه‌ایکوبه‌ای به كارکار نمی‌رود.
 
دستگاه‌های موسیقی ترکمنی معمولاً بر اساس تعداد پرده‌های مورد استفاده در تامدئرا و چگونگی توالی آنها نسبت به هم متمایز می‌شوند. تشخص دستگاه‌ها و تمایز آنها نسبت به هم بر اساس پرده‌ها و نحوه توالی آنها در تامدئرا تدوین یافته به نظر می‌رسد.<ref> مقدمه کتاب [[موسیقی ترکمنی (کتاب)|موسیقی ترکمنی]]، آوانویسی و تجزیه و تحلیل محمد تقی مسعودیه، تهران: مؤسسه فرهنگی – هنری ماهور، ۱۳۷۹</ref>
خط ۲۵:
مشابه برخی از مقامها، داستانها یا تصانیف ترکمنی، در بین ترکهای شمال خراسان، آذربایجان شرقی و غربی و اردبیل، زنجان، همدان، ساوه، قم و.... شنیده می‌شود؛ مانند گؤراوغلی ([[کور اوغلی]])، حمرا (یا همرا)، [[اصلی و کرم]]، غریب و شاه صنم، نه باغ دویدی نه باغبان (نه باغ بیلدی نه‌ده باغبان)
 
به خنياگرانخنیاگران (نوازنده و خواننده) تركمنترکمن [[بخشی]] و در مرحله بالاتر خليفهخلیفه گفته می‌شود.
 
== تعدادی از موسیقی‌دانان و نوازندگان شاخص موسیقی ترکمنی (در ایران) ==
خط ۴۱:
{{پانویس}}
 
== پيوندپیوند به بيرونبیرون ==
* [http://goodarzidotar.com/Subject/10.htm موسيقیموسیقی در تركمنترکمن صحرا]
* [http://goodarzidotar.com/Subject/9.htm موسيقیموسیقی تركمنترکمن]
* [http://goodarzidotar.com/Subject/8.htm موسيقیموسیقی تركمنترکمن]
* [http://goodarzidotar.com/Subject/11.htm نگاهی به سبک‌های موسيقیموسیقی ترکمنی]
* [http://goodarzidotar.com/Subject/6.htm تاریخ موسیقی ترکمن]