محمدشفیع هروی حسینی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بازنویسی و گسترش
خط ۱:
'''محمد شفیع هروی حسینی''' (درگذشت ۱۰۸۱ه‍.ق/۱۶۷۰ م) معروف به '''شفیعا''' و ملقب به «پیشوا» از [[خوشنویس]]ان خط [[شکسته نستعلیق]] در سده یازدهم هجری و از سادات شهر [[هرات]] بوده استبوده‌است. <ref name="لغت نامه دهخدا ">دهخدا </ref>
 
وی مشهور به شکسته نفسی و حسن محضر بوده و افزون بر شکستهشکسته‌نستعلیق٬ که هنر اصلی‌اش نستعلیق،بوده، خط [[نسخ]]، [[نستعلیق]] و [[تعلیق]] را نیز نیکو می‌نوشته،می‌نوشته ولیو هنرش[[شعر]] درنیز خطمی‌سروده شکستههمچنین استدر [[نقاشی]] و چنان[[تذهیب]] نیز دستی داشته‌است. او خط شکسته‌ را آن‌راآنچنان به درستی و منظممنظمی پرداخته کرده که مدتی این خط را به نام او «شفیعائی» می‌خواندند.
 
او مشهور به شکسته نفسی و حسن محضر بوده و افزون بر خوشنویسی در [[شعر]] و [[نقاشی]] و [[تذهیب]] نیز دستی داشته است. شفیعا شاگرد مستقیم یا غیرمستقیم [[مرتضی‌قلی‌خان شاملو]] (درگذشت ۱۱۰۰ ه‍.ق) شکسته‌نویس مشهور حاکم‌‍ هرات بود که برخی او را مبدع خط شکسته ‍‌می‌دانند. وی در خدمت مرتضی قلی خان شاملو مدتها منصب منشی باشی داشت و همت بر تکمیل خط شکسته استاد خود مرتضی قلی شاملو گماشت تا متدرجاًبه تدریج به سرمنزل کمال رسید و از خوشنویسان خط شکسته بحساب آمد و میتوانمی‌توان گفت خط شکسته او اختراعی بود.<ref name="لغت نامه دهخدا ">دهخدا </ref>
 
شفیعا از هرات سفری به [[هندوستان]] کرد و درپس از بازگشت مدتی در [[اصفهان]] و در دربار [[شاه عباس دوم]] بسر برد. و سپس در اواخر عمر دوباره به هرات بازگشت.
 
==آثار==
از او قطعه‌ای مانده که در تاریخ وفات پدر خود سروده و در لوح مزارش، به خط [[نستعلیق]] ممتاز مکتوب نموده و رقم «کتبه العبد خادم المسالکین محمدشفیع ابن میرحسن الحسینی ۱۰۴۲» دارد.
 
از دیگر آثار وی:
* یک قطعه از مرقع، به قلم سه دانگ و نیم دو دانگ و کتابت جلی خوش، با رقم: «کتبه العبد المذنب محمدشفیع»
* یک قطعه به قلم پنج دانگ و کتابت متوسط ، با رقم: «کتبه الحقیر محمدشفیع الهروی»
* یک قطعه به قلم نیم دو دانگ خوش ، با رقم: «مشق العبد محمدشفیع»
در دو قطعه به قلم نیم دودانگ و دودانگ خوش ، با رقم: «مشقه العبد محمدشفیع فرذنوبه» و «مشقه العبد محمدشفیع»
 
== امضاء ==
از آنجایی که محمد شفیع در دربار [[شاه عباس دوم]] خوشنویس مقرر و موظف بود در بعضی قطعات «عباسی»، رقم کرده، گرچهو قطعاتی با رقم «محمد شفیع‌الحسینی» تا تاریخ ۱۱۲۸ هم دیده شده استشده‌است. و این خود سبب شده برخی گمان دارند دو یا سه خوشنویس به این نام با تقدم و تأخری هم‌عصر زیسته‌اند. <ref name="اطلس خط">فضایلی ص۶۱۳-۶۱۴</ref>
 
==درگذشت==
گفته شده است که محمدشفیع پس از مدتی اقامت در اصفهان و دربار شاه عباس دوم به هرات رفت و در سن هشتاد و پنج سالگی به‌سال ۱۰۸۱ه‍.ق/۱۶۷۰ م در مشهد درگذشت. با این وجود آثاری از او با رقم «محمدشفیع الحسینی» و تاریخ ۱۰۹۲ و ۱۱۱۶ و ۱۱۲۴ و ۱۱۲۸ دیده شده که در شیوهٔ قدرت همانند خط شفیعا است که در این صورت سن او از ۱۳۰ سال هم تجاوز می‌کند. این موضوع سبب شده برخی اعتقاد پیدا کنند که دو یا سه خوشنویس به این نام با تقدم و تأخری هم‌عصر زیسته‌اند که درست در خط شفیعایی هم سنگ و برابر هم بوده‌اند.<ref name="اطلس خط">فضایلی ص۶۱۳-۶۱۴</ref>
 
== شاگردان ==
از خوشنویسان پیرو شیوه شفیعا باید از [[محمد ابراهیم قمی]] نام برد که در [[خط نسخ]] استاد [[میرزا احمد نیریزی]] و از خوشنویسان زبردست عصر [[شاه سلطان حسین صفوی]] است و شکسته را ممتاز می‌نوشته و قطعاً تا سال ۱۱۱۷ ق می‌زیسته استمی‌زیسته‌است . همچنین [[محمدحسن قمی]]، [[محمدعلی اصفهانی]] متخلص به وفا، [[محمدافضل گنابادی]] و [[زین‌العابدین بن محمدرحیم]] متخلص به نشأة از معاصرین و پیروان سبک شفیعا بوده‌اند. حسن کرمانی متخلص به غیور، شکسته‌نویس اواخر سده یازدهم و اوایل سده دوازدهم، که مدتی‌‍ به وزارت [[گرجستان]] ‍‌مامور بود، نیز از جمله شاگردان ‍‌شفیعا بوده استبوده‌است.‌‍‌‍‌<ref name="اطلس خط">فضایلی </ref>
 
== شعر ==