علینقی منزوی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Mandro (بحث | مشارکت‌ها)
جز افزودن رده
لطفاً سعی کنید از القاب تا حد ممکن کمتر استفاده شود
خط ۱:
'''علی‌نقی منزوی''' (زادهٔ ۲۳ تیر ۱۳۰۲ در [[سامرا]] - درگذشت ۲۷ مهر ۱۳۸۹ تهران) به همراه برادرش [[احمد منزوی]] از نامدارترین کتابشناسان ایران و از استادان اسلام‌شناسی علمی در ایران معاصر بشمار می‌روند. علی‌نقی منزوی افزون بر تألیف کتا‌ب‌ها و مقاله‌های متعدد٬ مدتها در تألیف [[فرهنگ دهخدا]] با علامه [[علی‌اکبر دهخدا]] و دکتر [[محمد معین]] همکاری می‌کرد و چند سال در [[دائرة المعارف بزرگ اسلامی]] در تهران به تحقیق مشغول بود و در آنجاعضویت افتخاری داشت.
 
== زندگی ==
خط ۷:
[[حوزه علمیه|تحصیلات حوزوی]] را در [[سامرا]] و [[نجف]] نزد اساتیدی چون [[آقا میرزا حسن بجنوردی]] و [[میرزا باقر زنجانی]] و [[شیخ موسی خوانساری]] و [[میرزا محمد تهرانی عسکری]] به پایان برد. در نجف به پدر در تدوین کتاب الذریعه یاری رسانید و سه جلد آن را منتشر کرد. در زمان [[جنگ جهانی دوم]] به تهران آمد و در سال ۱۳۲۶ لیسانس [[الهیات|معقول]]، در سال ۱۳۲۹ لیسانس دانشسرای عالی، در سال ۱۳۳۰ لیسانس قضایی [[دانشکده حقوق دانشگاه تهران]] را اخذ کرد. او در سال ۱۳۳۷ موفق به دریافت [[درجه دکتری]] در رشته الهیات از [[دانشگاه تهران]] شد و در سال ۱۳۵۱ دکتری [[فلسفه]] [[دانشگاه سن ژزف]] بیروت را نیز اخذ کرد.
 
در سال ۱۳۲۵ با سمت دبیر در [[دبیرستان مروی]] به خدمت دولت درآمد و از ۱۳۲۷ در جنب آن به همکاری با علامه [[علی اکبر دهخدا]] مشغول شد. همکاری منزوی با [[لغتنامه دهخدا]] پس از فوت دهخدا همچنان با جانشین وی، دکتر [[محمد معین]] تا زمان مهاجرتش در ۱۳۴۵ ادامه یافت. در تمام این مدت او جزو چهار نفر اول هیئت مقابله فرهنگ دهخدا بود.
 
درسال ۱۳۳۸ از [[وزارت آموزش و پرورش|وزارت فرهنگ]] به دانشگاه تهران منتقل شد. آخرین سمت او تا قبل از مهاجرت در سال ۱۳۴۵ در شعبه فوق لیسانس [[دانشکده ادبیات دانشگاه تهران]] بجای دکتر محمد معین بود. در همین سالها مجلدات ۴ تا ۱۸ [[الذریعه]] و چندین قرن از [[ طبقات اعلام الشیعه]] را با زحمت بسیار و با همان حقوق معلمی به‌چاپ رساند.
 
علی‌نقی منزوی در دوران [[نهضت ملی شدن نفت]]، به تاثیر از برادر کوچکترش، دکتر [[محمدرضا منزوی]]، و به همراه [[جلال آل احمد]]، که پسرخاله او بود، عضو [[حزب توده ایران]] شد. ستوان یکم محمدرضا منزوی (متولد ۱۳۰۸ ش.) عضو [[سازمان نظامی حزب توده ایران]] بود که پس از [[کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲]] دستگیر و یازده ماه زندانی شد ولی به‌دلیل عدم کشف سازمان نظامی حزب توده تبرئه و آزاد گردید. به دنبال کشف سازمان نظامی حزب توده، محمدرضا به قصد مهاجرت به [[بیروت]] رفت اما به درخواست حکومت [[پهلوی]] (سرهنگ [[مبصر]] رئیس [[ساواک]]) و موافقت [[کامیل شمعون]]، رئیس جمهور وقت [[لبنان]]، او را در فرودگاه بیروت دستگیر و به دولت ایران تحویل دادند. محمدرضا منزوی در بهمن ۱۳۳۳ در [[زندان قزل قلعه]] تهران٬ در محل امروزی بازار تره بار قزل قلعه در نزدیکی [[کوی دانشگاه تهران]]٬ به‌دست عوامل رژیم گذشته به‌نام‌های زیبائی و امجدی زیر [[شکنجه]] به قتل رسید.
 
پس از کودتای ۲۸ مرداد٬ علی‌نقی منزوی نیز دو بار به زندان افتاد، پس از آن هم با اینکه تنها به فعالیت‌های فرهنگی اشتغال داشت، همچنان با تهدیدهای [[ساواک|سازمان اطلاعات و امنیت (ساواک)]] رو به رو بود. سرانجام او در شهریور سال ۱۳۴۵ ایران را ترک کرد و به عراق و لبنان گریخت و به مدت ۹ سال در نجف و بیروت زندگی کرد. او تا سال ۱۳۵۴ در بیروت بود و در این سالها بقیه مجلدات الذریعه پدر را با همکاری برادرش احمد منزوی در تهران منتشر کرد.
 
در سال ۱۳۵۴ در دوره سفارت [[قدر]] در بیروت، با پادرمیانی دوستان بانفوذ خود، دکتر [[پرویز ناتل خانلری]] و [[علی دشتی]] به تهران بازگشت. علی دشتی با علی‌نقی منزوی سابقه دوستی و روابط فرهنگی داشت و از یاری وی در تهیه [[کتاب بیست و سه سال]] در نقد تاریخ صدر اسلام کمک گرفته بود.
 
آقای منزوی پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۵۵/۱۳۵۴ خود را وقف کار علمی کرد و به همکاری با "بنیاد لغت‌نامه" و یاری به ادامه انتشار تألیفات پدر خود ادامه داد. همچنین او دوباره در دانشکده ادبیات به تدریس پرداخت که تا سال ۱۳۶۰ ادامه داشت.
 
پس از [[انقلاب اسلامی]] در سال ۱۳۵۹ علی‌نقی منزوی به اشارهتوصیه [[آیت‌الله خمینی]] دستگیر شد، یکی از اتهامات علی‌نقی منزوی تألیف کتاب بیست و سه سال بود که بر اثر همکاری او با علی دشتی شکل گرفته بود. البته مهمترین دلیل بازداشت منزوی، مصاحبت‌های وی با آیت‌الله خمینی در سال‌های مهاجرت در عراق و شناخت ایشاناو از مواضع فلسفی و دیدگاههای بی‌طرفانه وی به‌عنوان یک دانشمند اسلام‌شناس بود که از دید آیت‌الله،خمینی، به [[ارتداد]] نزدیکتر بود تا به [[اسلام‌شناسی]] با دیدگاه ویژه اسلامی.
 
او در سال ۱۳۶۰ از اتهام نگارش کتاب ۲۳ سال تبرئه شد اما اتهام اصلی وی ترجمه و نقد کتاب «درسهائی در باره اسلام»، اثر پرفسور [[ایگناس گلدزیهر]] از اساتید دانشگاه [[بوداپست]] در ابتدای قرن ۲۰ عنوان شد. نقد بی‌طرفانه و نگاه علمی اسلام‌شناسانه منزوی، برای حاکمیت خوش‌آیند نبود. ترجمه این کتاب سبب شد او به جرم "تبلیغ افکار الحادی" به ۵ سال زندان و انفصال از تمام خدمات دولتی محکوم گردد و در حالی که در زندان بود و پس از ۳۳ سال پرداخت حق بازنشستگی از دانشگاه تهران اخراج شد.
 
علی‌نقی منزوی پس از آزادی از زندان با این که تا حد زیادی تندرستی خود را از دست داده بود، کار علمی و تحقیقی را از سر گرفت. او به همکاری با [[دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]] پرداخت و در کنار برادر خود، احمد منزوی، چندین سال به کار و تلاش در این مؤسسه ادامه داد.
 
علی‌نقی منزوی از سال ۱۳۸۴ پس از درگذشت همسرش به بیماری [[آلزایمر]] مبتلا شد و بدون کمک مستقیم و شبانه روزی دخترش دکتر [[پروین منزوی]] قادر به ادامه حیات نبود. علی‌نقی منزویاو در روز سه شنبه ۲۷ مهرماه ۱۳۸۹ در سن ۸۹ سالگی در منزل خود در کوی [[سعادت‌آباد (تهران)|سعادت‌آباد]] تهران درگذشت.
 
== آثار ==