'''کارل بروکلمان''' Brockelmann (سپتامبر ۱۸۶۸ - مه ۱۹۵۶) خاورشناس [[آلمانی]] و از بزرگترین [[سامیشناسی|سامیشناسان]] در نیمه اول قرن بیستم.▼
{{ویکیسازی}}
▲'''کارل بروکلمان''' Brockelmann (سپتامبر ۱۸۶۸ - مه ۱۹۵۶) خاورشناس آلمانی و از بزرگترین سامیشناسان در نیمه اول قرن بیستم.
کارل بروکلمان در ۱۷ سپتامبر ۱۸۶۸ در [[روستوک]] در [[آلمان]]، به دنیا آمد. در ۱۸۸۶ وارد دانشگاه روستوک شدوشد. نخست به فراگیری زبان و متنشناسی [[یونانی]] و [[لاتین]] و [[عربی]] و حبشی، و علوم و زبانهای شرقی و زبانهایزبانهای هندیهند و ژرمنژرمانیک پرداخت. در سال ۱۸۸۸ در [[استراسبورگ]] به محضر درس [[نولدکه]] رفت، و در درس زبانهای سنسکریت[[سانسکریت]] و [[ارمنی]] و زبان مصری قدیم حاضر شد. در ۱۸۹۰، تحت نظر [[نولدکه]] از دانشگاه [[استراسبورگ]] درجه دکتری گرفت و در یکی از مدرسههای پرتستانیپروتستانی آغاز به تدریس کرد. در همین اوقات به گردآوری موادی برای تألیف فرهنگ [[سریانی]] پرداخت. در فوریه ۱۸۹۵ این فرهنگ با نام واژهنامه سریانی منتشر شد. پس از آن به دعوت [[ادوارد زاخائو]] در نشر تحقیقی و انتقادی [[طبقات]] [[ابن سعد]] شرکت جستکرد. بروکلمان برای گردآوری نسخنسخههای خطی این کتاب در فاصلهسال ۱۸۹۵ تا ۱۸۹۶ به [[لندن]] و [[استانبول]] سفر کرد و با استفاده از این فرصت به تصحیح متن [[عیونالاخبار]] [[ابن قتیبه]] پرداخت و در ۱۸۹۶ به [[برسلاو]] بازگشت. جلد هشتم از [[طبقات ابن سعد،سعد]] که بابه کوشش بروکلمان فراهم آمده بود، در ۱۹۰۴ به وسیله آکادمی [[برلین]] منتشر گردید.
اثر مشهور او با عنوان «تاریخ تألیفات عربی» طی سالهای ۱۸۹۷ تا ۱۹۰۲ منتشر شد، و به صورت نهایی خود با ملحقات آن طی سالهای ۱۹۳۷ـ۱۹۴۲ در پنج جلد انتشار یافت و بااستقبال خاورشناسان و اسلامشناسان مواجه شد، زیرا مشتمل بر همه آثاری بود که به زبان عربی تحریر یافتهاست.
در بهار ۱۹۰۰ [[ادوارد زاخائو]] از بروکلمان خواست تا تدریس زبان عربی را در مدرسه زبانهای شرقی [[برلین]] بپذیرد و. در تابستان همان سال کرسی دانشگاههای [[ارلانگن]] و [[برسلاو]] به وی پیشنهاد شد، و او ترجیح داد که به [[برسلاو]] برود. از همین زمان بروکلمان در تألیف مجموعهای درباره تاریخ ادبیات شرق، که از ۱۹۰۱ آغاز شده بود سهیم شد و تألیف جزء هفتم از این مجموعه، بخش «تاریخ ادبیات مسیحی در شرق» را که شامل ادبیات سریانی و عربی میشدمیشد، تألیفبه کردعهده گرفت. سپس از او دعوت شد که در دانشگاه [[کونیگسبرگ]] تدریس کند (۱۹۰۳). او در آنجا بیشتر کتابهای خود از جمله «دستور تطبیقی زبانهای سامی» را (دو مجلّد ۱۹۰۷ـ۱۹۱۳) تألیف کرد. در ۱۹۰۹ در دانشگاه [[هاله]] متصدی کرسی خاورشناسی شد و از ۱۹۱۰ تا ۱۹۲۲ در آنجا مستقر شد. در همانجا جزء دوم کتاب «دستور تطبیقی زبانهای سامی» را نوشت و چاپ دوم «فرهنگ سریانی» را آماده کرد، ولی [[جنگ جهانی اول]] کار او را کند ساخت، زیرا بسیاری از متون سریانی که در خارج آلمان منتشر شده بود به آلمان نمیرسید. در هر حال، جزء اول این کتاب در ۱۹۱۸ منتشر شد و نشر کامل آن در ۱۹۲۸ صورت گرفت.
بروکلمان به موازات توجه به زبانهای سامی،[[سامی]]، به زبان [[ترکی]] نیز عنایت داشت و در آغاز جنگ جهانی دوم دیوان لغاتالتّرک[[لغاتالترک]] [[کاشغری]] را در استانبول چاپ کرد. این کتاب مشتمل بر اطلاعات فراوانی از اقوام ترک در [[آسیای مرکزی]] بود و بر اساس همین کتاب، «کنزاللغه ترکی میانه» را تألیف کرد که با کمک آکادمی علوم مجارستان به چاپ رسید.
بروکلمان در تابستان ۱۹۳۲ به ریاست دانشگاه [[برسلاو]] منصوب گشت. در این دوران دانشجویان بر ضد کوهن که یهودی بود تظاهرات کردند و چون بروکلمان از آزادی دانشگاه در انتخاب استادان به هر مذهبی که باشند دفاع میکرد، در ۱۹۳۳ ناچار به استعفا گردید، ولی کرسی استادی خود را در دانشگاه تا پاییز ۱۹۳۵ که بازنشسته شد حفظ کرد. او در بهار ۱۹۳۷ به شهر [[هاله]] منتقل گشت تا بتواند از کتابخانه خاورشناسی آلمانی آنجا استفاده کند و به تصحیح و تکمیل کار اصلی خود «تاریخ تألیفات عربی» بپردازد.
بروکلمان در تابستان ۱۹۳۲ به ریاست دانشگاه برسلاو منصوب گشت. در این دوران دانشجویان بر ضد کوهن که یهودی بود تظاهرات کردند و چون بروکلمان از آزادی دانشگاه در انتخاب استادان به هر مذهبی که باشند دفاع میکرد، در ۱۹۳۳ ناچار به استعفا گردید، ولی کرسی استادی خود را در دانشگاه تا پاییز ۱۹۳۵ که بازنشسته شد حفظ کرد. او در بهار ۱۹۳۷ به شهر هاله منتقل گشت تا بتواند از کتابخانه خاورشناسی آلمانی آنجا استفاده کند و به تصحیح و تکمیل کار اصلی خود «تاریخ تألیفات عربی» بپردازد. در سالهای ۱۸۹۵ تا ۱۹۱۴ بروکلمان در جریانبه گردآوری اطلاعات درباره تاریخ اسلام قرارپرداخت گرفتو ونگارش فصل «تاریخ اسلام» را در اثری که بهزیر اشرافنظر یولیوس فون پلوگ هارتونگ دربارهدر باره تاریخ جهان نگاشتهنوشته شدهاست،میشد نوشتبه عهده گرفت. این فصل به طور فشرده تاریخ اسلام را از آغاز تا زمان حاضر فرامیدر گرفتبر میگرفت. بروکلمان در طی بیست و پنج سال این مطلب را گسترش داد و فصلی دراز دربارهدر باره اوضاع دولتهای جدید اسلامی بعد از جنگ جهانی اول تا ۱۹۳۹ بر آن افزود. وحاصل همهکار، اینکتاب اطلاعات رادرمشهور «تاریخ ملل و دول اسلامی» بود که در سال ۱۹۳۹ منتشرانتشار کردیافت.
بروکلمان در تابستان ۱۹۵۳ برای بار دوم بازنشسته شد ولی باز هم درس و بحث را رها نکرد. سرانجام در ۶ مه ۱۹۵۶ درگذشت.