تقسیم سلول: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Arfarshchi (بحث | مشارکتها) تغییر مسیر به تقسیم یاخته |
جز ویرایش Arfarshchi (بحث) واگردانده شد به آخرین تغییری که SassoBot انجام داده بود |
||
خط ۱:
'''تقسیم سلولی''' یا '''تقسیم یاخته‌ای''' فرایندی است که در آن یک [[یاخته]](یاخته مادر) به دو یا چند یاخته دیگر(یاخته‌های دختر) تقسیم می‌شود. تقسیم یاخته‌ای معمولاً بخش کوجکی از [[چرخه سلولی|چرخهٔ یاخته‌ای]] می‌باشد. این تقسیم در [[یوکاریوت]]ها، [[میتوز]] نام دارد که در آن یاخته‌های دختر نیز می‌توانند دوباره تقسیم شوند. نظیر این تقسیم در [[پروکاریوت]]ها، [[تقسیم دوتایی]] نام دارد. تقسیم دیگری که فقط در یوکاریوت‌ها دیده می‌شود [[میوز]] است که در آن یاخته به طور همیشگی به [[گامت]] تبدیل می‌شود و قادر به تقسیم دوباره نمی‌باشد تا اینکه عمل [[لقاح]] انجام شود. در طول عمر یک انسان، بدن او حدود ۱۰٬۰۰۰ [[تریلیون]] تقسیم را تجربه می‌کند.
در همهٔ انواع تقسیم یاخته، یاخته‌ای را که در حال تقسیم است، یاختهٔ مادر و یاخته‌های حاصل از تقسیم را یاخته‌های دختر می‌نامند. یاخته‌های دختر به یاختهٔ مادر شباهت فراوان دارند.
== انواع ==
[[پرونده: Three cell growth types.png|250px|thumb|left|سه نوع تقسیم، [[تقسیم دوتایی]] (چپ)، تقسیم [[میتوز]](وسط)، تقسیم [[میوز]](راست)]]
یاخته‌ها در دو گروه طبقه‌بندی می‌شوند: پروکاریوت‌ها و یوکاریوت‌ها. به دلیل تفاوت‌های ساختاری در یاخته‌های این دو گروه، طریقه تقسیم آنها نیز با هم تفاوت دارند.
البته در یوکاریوت‌ها تقسیم یاخته‌های [[سوماتیک]](غیرجنسی) با یاخته‌های جنسی(گامت‌ها)([[اسپرم]] در مرد و [[تخمک]] در زن) تفاوت دارد.
=== تقسیم دوتایی ===
این روش تقسیم در [[باکتری]]ها دیده می‌شود و باکتری‌ها از طریق همین تقسیم تولید مثل می‌کنند. تقسیم دوتایی نوعی [[تولید مثل غیرجنسی]] است که به تولید زاده‌هایی یکسان منجر می‌شود. هنگام تکثیر یاخته دو یاخته دختر حاصل می‌شود و یاخته مادر، هرچند که از بین نمی‌رود، اما به صورت قبلی نیز وجود نخواهد داشت. به عبارت بهتر، دو یاخته دختر در مجموع زمانی یاخته مادر بوده‌اند که اجزای یاخته‌ای مادر بین آنها تقسیم شده‌است.
=== تقسیم یوکاریوت‌ها ===
به دلیل وجود [[هسته یاخته|هسته]] و [[دی‌ان‌ای|DNA]] در شکل [[کروموزوم]]ی، در یاخته‌های یوکاریوت، امکان تقسیم دوتایی وجود ندارد. به همین دلیل یوکاریوت‌ها برای تقسیم از نوعی تقسیم هستهٔ یاخته استفاده می‌کنند و سپس [[سیتوپلاسم]] خود را تقسیم می‌کنند که در مجموع میتوز نام دارد. اگر یاخته‌های یوکاریوتی بخواهند گامت تولید کنند باید از تقسیم میوز استفاده کنند.
تقسیم یاخته‌های یوکاریوتی به مراتب از تقسیم یاخته‌های پروکاریوتی(تقسیم دوتایی) پیچیده‌تر است، زیرا در این تقسیم سیتوپلاسم و هسته هر دو نقسیم می‌شوند و قبل از تقسیم سیتوپلاسم، لازم است [[اندامک]]های مختلف به درستی در فضای یاخته بازآرایی شوند تا بتوانند به گونه‌ای مناسب، بین دو یاخته دختر توزیع شوند و یاخته‌هایی کارآمد را پدید آورند.
مراحل زندگی یک یاخته یوکاریوتی را به صورت یک [[چرخه سلولی|چرخه]] است که از انتهای یک تقسیم تا پایان تقسیم بعدی ادامه می‌یابد.
== جستارهای وابسته ==
[[میتوز]]
[[میوز]]
[[چرخه سلولی|چرخه یاخته‌ای]]
[[تقسیم دوتایی]]
== منابع ==
* {{یادکرد-ویکی
|پیوند = http://en.wikipedia.org/wiki/Cell_division
|عنوان = Cell division
|زبان = انگلیسی
|بازیابی = ۲ مه ۲۰۰۹}}
* ''زیست‌شناسی و آزمایشگاه ۲'' سال سوم آموزش متوسطه. .۱۳۸۶
{{چرخه سلولی}}
[[رده:چرخه سلولی]]
[[ar:انقسام خلوي]]
[[bs:Ćelijska dioba]]
[[ca:Divisió cel·lular]]
[[cs:Buněčné dělení]]
[[da:Celledeling]]
[[de:Zellteilung]]
[[el:Κυτταρική διαίρεση]]
[[en:Cell division]]
[[es:División celular]]
[[fi:Solunjakautuminen]]
[[fr:Division cellulaire]]
[[he:רבייה תאית]]
[[hi:कोशिका विभाजन]]
[[is:Frumuskipting]]
[[it:Divisione cellulare]]
[[ja:細胞分裂]]
[[kn:ಅಣುಕೋಶ ವಿಭಜನೆ]]
[[ko:세포 분열]]
[[lt:Ląstelės dauginimasis]]
[[mk:Делба на клетките]]
[[ms:Pembahagian sel]]
[[nl:Celdeling]]
[[nn:Celledeling]]
[[no:Celledeling]]
[[pl:Podział komórki]]
[[pt:Divisão celular]]
[[ru:Деление клетки]]
[[simple:Cell division]]
[[sk:Bunkové delenie]]
[[sr:Ћелијска деоба]]
[[sv:Celldelning]]
[[ta:கலப்பிரிவு]]
[[tl:Paghahati ng sihay]]
[[tr:Hücre bölünmesi]]
[[uk:Поділ клітини]]
[[vi:Phân bào]]
[[zh:细胞分裂]]
| |||