اسماعیلیه (شهر): تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز حق تکثیر مشکوک |
||
خط ۱:
{{ویکی‌سازی}}
{{منبع}}
{{رده‌بندی نشده}}
این شهر با 30 و 35 عرض شمالى و 32 و 16 طول شرقى در ساحل غربى [[آبراه سوئز]] و در شمال [[دریاچه تمساح]] واقع است.از همین رو، در آغاز با نام روستای تمساح شناخته مى‌شد.
تاریخچه بنیان‌گذاری: اسماعیلیه در محل پیشین [[جزیره عبیط]] واقع بر تپه‌هایى با ارتفاع بالغ بر 16 متر که به [[تلال الجسر]] (تپه‌های پُل) شناخته مى‌شد. توسط بازرس کل شرکت احداث [[آبراه سوئز]]، فردینان دولسپس بنیاد نهاده شد و ابتدا اردوگاههایى در آن ساخته شد و به عنوان محل استقرار کارگران و مهندسانى که برای تأسیس [[آبراه سوئز]] مشغول به کار بودند، مورد بهره‌برداری قرار گرفت.دولسپس آن را شهر میان چند دریا نامید.
[[خدیو اسماعیل پاشا]] ( حک 1863-1879م) به این شهر که از موقعیت استراتژیکى برخوردار بود، توجه خاصى مبذول داشت و دستور نقشه پردازی و نوسازی شهر را صادر کرد و آن را اسماعیلیه نامید.
اسماعیلیه در 1864م با ویژگیهای سبک معماری سده 19م و ساختاری شبیه به شهر ریویرا در [[فرانسه]]، با خیابانهای عریض و میدانگاههای مشجر، باغها و مزرعه‌هایى که شهر را از 3 طرف در برگرفته‌اند و نیز مدارس و حمامهای زیبا، هتلهای مدرن و کاخ باشکوه حکومتى با هزینه و وامهای کلان، ساخته شد. چندان‌که تنها هزینه دیوارهای کاخ حکومتى (سرایه) اسماعیلیه 820 ،38لیره و هزینه ساختمان کامل آن بالغ بر 286 ،201لیره مصری گردید. شهر اسماعیلیه به دو بخش تقسیم مى‌شد: بخشى از آن عرب نشین و بخش دیگر اروپایى نشین بود که این بخش پیوسته روی در ترقى داشت.
موقعیت تاریخى و سیاسى: شهر اسماعیلیه در مدت حفاری [[آبراه سوئز]] از اهمیت بسیار برخوردار بود، اما پس از پایان پذیرفتن عملیات حفر کانال، تا مدتى از اهمیت آن کاسته شد و جمعیت آن رو به کاهش نهاد، چندان که بخش عمده کارکنان مستقر در آنجا به پرت سعید کوچیدند و این شهر که طبق برآورد اولیه مهندسى شهر ظرفیت 15 هزار نفر سکنه داشت، در 1870م تنها 3 هزار نفر در آن مى‌زیستند و تا حدود 20 سال افزایش چندانى نیافت و جمعیت آن بین 4 هزار تا 6 هزار نفر در نوسان بود، ولى پس از آنکه کمپانى [[آبراه سوئز]] اسماعیلیه را دفتر مرکزی ستاد عملیات خود قرار داد، قسمت اروپایى نشین شهر توسعه یافت و این شرکت نفوذ خود را بر سراسر شهر گسترش داد، تا جایى که راههای منتهى به اسماعیلیه را در کنترل خود گرفت و ورود و خروج به شهر تنها با اجازه این شرکت میسر بود. در طول این مدت جمعیت آن به طور چشمگیری رو به افزایش نهاد.
[[انگلستان]] که پس از انعقاد قرارداد 1904م با [[فرانسه]]، در استعمار [[مصر]] دیگر منازعى نداشت، در خلال جنگ جهانى اول در قسمت غربى شهر اسماعیلیه استحکامات نظامى خود را مستقر کرد و اسماعیلیه در 1916م به شهری نظامى بدل گردید و پایگاه استقرار نیروهای نظامى متفقین شد. تا پس از جنگ جهانى دوم این پایگاه همچنان رو به گسترش بود، چندان که تا 1950م بزرگ ترین مرکز نظامى [[انگلستان]] و یکى از بزرگ ترین مراکز نظامى جهان به شمار مى‌رفت. جمعیت اسماعیلیه که پس از پایان جنگ جهانى اول به 15 هزار نفر رسیده بود، پس از جنگ جهانى دوم از مرز 50 هزار نفر گذشت.
اسماعیلیه مرکز شکل گیری هسته اولیه، و تا مدتها قرارگاه جمعیت [[اخوان‌المسلمین]] - که در مارس 1928 به رهبری [[حسن‌البنا]] بنیاد نهاده شد - بود و در خلال فعالیت جنبش ملى مصر برای لغو قرارداد استعماری 1936م - که بر اساس مفاد آن، کل منطقه کانال به اشغال [[انگلستان]] در آمده بود - این شهر به کانون مبارزات ضد استعماری بدل شد، اما پس از اعتراضات دامنه‌دار مردم بر این قرارداد، سرانجام دولت مصر در 8 اکتبر 1951 به لغو یک جانبه آن ناگزیر گردید و در پى آن اسماعیلیه کانون درگیری و برخوردهای مداوم میان نیروهای انگلیس و پلیس مصر شد و آنگاه که ارتش انگلیس تلاش کرد تا پلیس شهر اسماعیلیه را خلع سلاح کند، آنان مقاومت کرده، حاضر به ترک پاسگاه خود نشدند. این حادثه در 25 ژانویه 1952 منجر به جنگى نابرابر و 6 ساعته میان نیروهای مصر به پشتیبانى و رهبری جمعیت [[اخوان‌المسلمین]] از یک طرف و نیروهای انگلیس از طرف دیگر گردید که طى آن 43 نفر مصری کشته، و 72 تن زخمى شدند و سرانجام، نیروهای مصری پس از اتمام مهماتشان، ناچار به تسلیم شدند. این حادثه که خشم مردم را برانگیخت، زمینه ساز تظاهرات خونینى در سراسر قاهره گردید که به [[شنبه سیاه]] شهرت یافت.
اسماعیلیه که تا اوایل 1956م مقر نظامى و پایگاه نیروی هوایى و مرکز نیروهای مسلح مستعمراتى [[انگلستان]] به شمار مى‌رفت، سرانجام، پس از ملى شدن [[آبراه سوئز]] در ژوئیه 1956 نیروهای نظامى انگلیس، بر اساس مفاد قرارداد 1954م از اسماعیلیه بیرون رانده شدند،اما متعاقب آن در اکتبر همان سال انگلیس و [[[[فرانسه]]]] و اسرائیل، اقدام به تجاوزی مسلحانه به مصر نمودند و طى این جنگ بندر اسماعیلیه به اشغال نیروهای متجاوز درآمد.
پس از جنگ 6 روزه ژوئن 1967 اعراب و اسرائیل و بسته شدن [[آبراه سوئز]]، بنیاد اقتصادی شهر اسماعیلیه تا مدتها متزلزل شد و بر اثر بمباران و حملات بى وقفه شهر توسط نیروهای اسرائیلى در سپتامبر 1968، دولت مصر رسماً اقدام به تخلیه شهرهای ساحلى کانال ازجمله اسماعیلیه کرد. سپس جمعیت اسماعیلیه تدریجاً رو به افزایش نهاد، چندان‌که، تا پیش از 1970م به 300 ،116نفررسید و در1971م‌بالغ‌بر 800 ،172نفر گردید. در جنگ 1973م میان اعراب و اسرائیل، شهر اسماعیلیه به سبب موقعیت سوق الجیشى شاهد حوادث بسیاری از جمله بسته شدن مجدد [[آبراه سوئز]] شد و به مهاجرت مردم اسماعیلیه به شهرهای دیگر منجر گردید. پس از گشوده شدن کانال در 1975م، مهاجران دوباره به اسماعیلیه بازگشتند و در 1976م جمعیت شهر به 930 ،145نفر رسید و اسماعیلیه تدریجاً روی در ترقى و پیشرفت نهاد. ساختمانهای جدیدی در آن ساخته شد و جمعیتش همچنان در افزایش بود، تا جایى که در 1988م به حدود 200 ،236نفر رسید.
موقعیت‌اقتصادی - فرهنگى: اسماعیلیه‌پس از بازگشایى‌کانال‌سوئز در 1975م، تدریجاً مسیر رشد و ترقى در پیش گرفت و ویژگیهای یک منطقه صنعتى تجاری را پیدا کرد و مراکزی در زمینه صنایع غذایى، کارخانه‌های تراکتورسازی، موتورسازی و کارگاههای کشتى سازی در آنجا تأسیس شد. دانشگاه [[آبراه سوئز]] نیز در همین سال گشایش یافت. در اوایل دهه 1980م نیروگاه برق در شهر احداث گردید.
شهر و بندر اسماعیلیه ترمینال کشتیرانى و چهارراه ارتباطات محسوب مى‌شود و از این رو، در رونق تجارت مصر نقش مهمى ایفا مى‌کند. از اسکله این بندر در ساحل شمالى دریاچه تمساح برای صدور نفت بهره‌برداری مى‌شود. در بخشى از ساحل آن نیز معادن سنگ اییناس استخراج مى‌گردد. همچنین شهر اسماعیلیه دارای شبکه آبرسانى است که بخشى از آن از طریق آبهای زیرزمینى تأمین مى‌گردد.
در 1868م شهر اسماعیلیه به شبکه ارتباطى راه آهن مصر پیوست. خط آهن اسماعیلیه و اسماعیلیه‌سوئز توسط اسماعیل پاشا احداث شد. اسماعیلیه همچنین به عنوان مرکز تلاقى خطوط آهن به شمار مى‌رود.
در طول حفر [[آبراه سوئز]] بر اساس نیازهای شرکت کانال، خطوط تلگرافى در اسماعیلیه احداث گردید. سپس در 1867م به علت ازدیاد جمعیت، دولت در صدد احداث خطوط تلگرافى جدیدی برآمد. در 1869م ارتباط پستى میان اسماعیلیه و پرت سعید برقرار گردید و دولت دفتر پست و تلگراف را بنیاد نهاد و خدمات آن را در اختیار شرکت اداره [[آبراه سوئز]] قرار داد. همچنین خطوط تلفن تا 1883م در دست شرکت کانال بود تا آنکه دفتر شرکت تلفن ملى مصر در 1912م در اسماعیلیه افتتاح شد.
کانال اسماعیلیه: این کانال از دریاچه تمساح در [[آبراه سوئز]]، در جنوب شهر اسماعیلیه تا رود نیل در بولاق قاهره، در جهت یکى از مسیرهای پیشین رود نیل - در ناحیه وادی طمیلات فعلى - از شرق به غرب،امتداد مى‌یابد.
این کانال که در گذشته، کانال آب شیرین نامیده مى‌شد، طى سالهای 1856-1863م برای تأمین آب نوشیدنى منطقه سوئز که هزاران کارگر در آن مشغول کار بودند، ساخته شد.
تاریخچه طرح این کانال به دوران فراعنه باز مى‌گردد که آرزوی پیوند دو دریای سفید و سرخ را به وسیله رود نیل در سر مى‌پروراندند. چندان که در دوران باستان، فرعون نخاو2 دوم (حک 610 - 595 ق‌م) تصمیم داشت کانال آبى در امتداد دریای سرخ به رود نیل بکشد ؛ اما از آنجا که داریوش و نخاو گمان مى‌کردند که ارتفاع دریای سرخ بیش از رود نیل است، از ارتباط این کانال با رود نیل واهمه داشتند. از این رو، اقدام به حفر کانال از دریای سرخ تا شهر هیروپولیس کردند. برخى محققان گمان مى‌کنند که هیروپولیس همان شهر فیتوم (بیتوم) است که در تورات از آن یاد شده است. برخى دیگر آن را شهر افاریس یا اواریس واقع در تل المسخوطه، در نزدیکى دریای سرخ دانسته‌اند.
آبراه نخاو از نقطه‌ای تقریباً در اسماعیلیه امروزی عبور مى‌کرد و سپس به موازات وادی طمیلات به سمت جنوب امتداد مى‌یافت و پس از عبور از «البحیره المرّه» به دریای سرخ مى‌پیوست.
فرعون‌نخاو دوم که‌از خدمت‌به داریوش‌احتراز مى‌جست، عملیات احداث کانال را که به فرمان وی آغاز کرده بود، متوقف نمود، اما داریوش پس از اشغال مصر، فرمان حفر مجدد کانال را صادر کرد. به گفته هرودت در راه ساختن آن 210 هزار مصری قربانى شدند (ص 176). سرانجام، در 520 ق م کانال مزبور احداث گردید. طول آن را 4 روز راه دریایى معادل 10 میل گفته‌اند و عرض آن نیز به اندازه‌ای بوده است که دو کشتى بزرگ پارویى آن دوران به آسانى مى‌توانستند از کنار هم بگذرند.
بنیان‌گذاری کانال اسماعیلیه فعلى به اسماعیل پاشا نسبت داده شده است. وی برای جشنهای افتتاح کانال متجاوز از یک میلیون لیره مصری هزینه کرد.
امروزه کانال اسماعیلیه با طول 136 کم، به 2 شاخه شمالى و جنوبى تقسیم مى‌شود. از شهر اسماعیلیه انشعابى به سمت پرت سعید در شمال و انشعاب دیگری به سمت [[آبراه سوئز]] در جنوب، ایجاد شده است که از هر دو شاخه برای تأمین آب آشامیدنى و آبیاری مناطق بین پرت سعید و سوئز بهره‌برداری مى‌شود، چندان که زمینهای کشاوزری را به مساحت 500 ،333فدان (هرفدان معادل 200 ،4م 2 است) مشروب مى‌سازد. وسعت این کانال در حدی است که کشتیهای 400 تنى مى‌توانند در آن رفت و آمد کنند.
صهیونیستها از دیرباز اندیشه دستیابى به آبهای نیل را در سر مى‌پروراندند، به طوری که هرتسل در 1903م از مشروب کردن صحرای سینا از طریق رود نیل سخن رانده بود. در 1974م مهندس صهیونیست الیشع کالى طرح انتقال آب رود نیل به اسرائیل را از طریق توسعه کانال اسماعیلیه و افزایش گنجایش آن تا 30 م3 در ثانیه تحت عنوان «میاه السلام» مطرح کرد. سرانجام، در 1979م این طرح مورد موافقت [[انور سادات]] قرارگرفت و وی‌دستورحفر «ترعهالسلام»راصادرکرد.محافل صهیونیست نیز از این خبر استقبال کردند و در مطبوعات به شرح و تفصیل آن پرداختند.
| |||