محمدحسن آشتیانیوی در حدود سال [[۱۲۴۸ (قمری)|۱۲۴۸]] در [[آشتیان]] واقع در [[استان مرکزی]] چشم به هستی گشود. سه ساله بود كه پدرش از دنیا رفت.<ref>نقباء البشر، ج۱، ص۳۸۹ و اعيان الشيعة، ج۵، ص۲۷.</ref> پس از فوت پدر، مادری پاكدامن و مشتاق معارف دینی وی را تحت تربیت‌های سازنده خود قرار داد. پس از آنكه محمدحسن به سن تمییز رسید، مادرش او را جهت فراگیری قرآن، حساب و سواد فارسی نزد معلمان و مربیان فرستاد. در این مدت، ذهن كنجكاو محمدحسن مشاهده كرد مربیانش در خصوص مباحث علم نحو با یكدیگر به گفت و گو مشغول‌اند. او با دیدن وضع، مشتاق فراگیری علوم و معارف دینی گردید و در حدود سال [[۱۲۶۱ (قمری)|۱۲۶۱]] در حالی كه نوجوانی ۱۳ ساله بود، عازم بروجرد گردید.<ref>مجله مسجد، ش۴۱، ص۶۷.</ref> وی ۴ سال نزد ملا اسدالله بروجردی، ادبیات و فقه و اصول را یاد گرفت و به تدریس آنها پرداخت. او در سن كم، به تدریس مطوّل می‌پرداخت. به موازات تحصیل نزد ملا اسدالله بروجردی و تدریس در مدرسه علمیه این شهر، حدود ۱۸ ماه در محضر علامه سید شفیع جاپلقی به فراگیری معارف تشیع اشتغال داشت.<ref>اعيان الشيعة، ج۵، ص۳۷ و طبقات اعلام الشيعة، ج۱، ص۳۹۰ و چهل مقاله، ص۵۹۷.</ref>
در سال [[۱۳۶۵ (قمری)|۱۳۶۵]] برای تكمیل تحصیلات، رهسپار نجف اشرف گردید. در آنجا از درس اساتید حوزه نجف خصوصا شیخ انصاری استفاده کرد. چون سنش کم بود، پشت پرده می‌نشست تا آنکه در یکی از روزها بر اثر اظهار نظری که در درس می‌کند، شیخ به استعداد فوق العاده او پی می‌برد و وی را به حضور فرا می‌خواند. به خاطر حسن تعبیر و لطف تقریری که داشت، درس استاد را برای دیگران تقریر می‌کرد و به لسان الشیخ، شهرت یافت و تقریرات استاد را می‌نوشت.
