واجگونه يك{{انگلیسی|Allomorph}} یک واحد زبان‌شناختيزبان‌شناختی برايبرای ساخت مختلف [[واج]] است. ايناین [[مفهوم]] زمانيزمانی اتفاق ميمی‌افتد افتدکه كه يكیک واحد معنادار مي تواندمی‌تواند بدون تغييرتغییر در معنا، در تلفظ تغييرتغییر كندکند .(phonologically) واجگونه در زبان شناختيشناختی برايبرای توضيحتوضیح دركدرک تغييراتتغییرات در تلفظ برايبرای واج‌هايواج‌های خاص هست. ▼به انگلیسی: '''Allomorph'''
==واجگونه در پسوندهای انگلیسی==
در زبان انگليسيانگلیسی واجواج‌های هاي گوناگونيگوناگونی وجود دارد كهکه در تلفظ تغيير ميتغییر كندمی‌کند اما در معنا بدون تغييرتغییر هستند .در زيرزیر مثالهاييمثالهایی مربوط به زمان گذشته و واج هايواج‌های جمع مي باشدمی‌باشد .به طور مثال ، واج زمان گذشته در زبان انگليسيانگلیسی ed است. Ed در واج هايواج‌های مختلف بسته به محيطمحیط آوا شناختيشناختی آن ظاهر مي گرددمی‌گردد و مي تواندمی‌تواند با جزء قبل از خودش ، همگون باشند به خصوص با جزء هاييجزء‌هایی مانند /d/ و /t/. ▼▲واجگونه يك واحد زبان‌شناختي براي ساخت مختلف [[واج]] است. اين [[مفهوم]] زماني اتفاق مي افتد كه يك واحد معنادار مي تواند بدون تغيير در معنا، در تلفظ تغيير كند .(phonologically) واجگونه در زبان شناختي براي توضيح درك تغييرات در تلفظ براي واج‌هاي خاص هست.
/ed/ يایا/Id/ در افعاليافعالی كهکه در ريشهریشه يی آخر آن با alveolar stops (/t/ - /d/) است . ▼
==واجگونه در پسوندهاي انگليسي==
▲در زبان انگليسي واج هاي گوناگوني وجود دارد كه در تلفظ تغيير مي كند اما در معنا بدون تغيير هستند .در زير مثالهايي مربوط به زمان گذشته و واج هاي جمع مي باشد .به طور مثال ، واج زمان گذشته در زبان انگليسي ed است. Ed در واج هاي مختلف بسته به محيط آوا شناختي آن ظاهر مي گردد و مي تواند با جزء قبل از خودش ، همگون باشند به خصوص با جزء هايي مانند /d/ و /t/.
▲/ed/يا/Id/ در افعالي كه در ريشه ي آخر آن با alveolar stops (/t/ - /d/) است .
*'hunted' /hʌntəd/ or 'banded' /bændəd/
/t*/ در افعاليافعالی كهکه ريشهریشه آخر آن با واج بيبی صدا به جز /t/مثل 'fished' /fɪʃt/
/d*/ در افعاليافعالی كهکه در ريشهریشه آخر ان با واج صدادار است به جزء/d/ مثل 'buzzed' /bʌzd/
در محدوديت هايمحدودیت‌های بالا به استثناهاياستثناهای هر قاعده توجه كنيدکنید . ايناین يكیک حقيقتحقیقت رايجرایج درباره واج است ؛ اگر واج بيشترينبیشترین محدويتمحدویت را دارد( مثلا بعد از alveolar stop ) ، جزئيجزئی ترينترین محدوديتمحدودیت ، اوليناولین برابريبرابری ميمی‌باشد باشد كهکه به دست ميمی‌آید، آيد،بنابراین بنابراين قوانينقوانین بالا را مي توانمی‌توان دوباره چنينچنین نوشت .
*/əd/ يایا /ɪd/ زمانيزمانی كهکه ريشهریشه آخر آن alveolar stop( /t/يایا (/d/ است.
*/t/ زمانيزمانی كهکه ريشهریشه آخر آن واج بيبی صدا است .
*/d/ در جاهايجاهای ديگردیگر.
قانون ايناین است كهکه واج /t/ در ريشهریشه يی كهکه آخر آن /t/ باشد نمينمی‌تواند تواند بيايدبیاید و در مقابل ان اگر ريشهریشه آخرش بيبی صدا باشد . واج /t/،/ed/ تلفظ مي شودمی‌شود .
همچنينهمچنین واج /d/ در ريشهریشه‌ای اي كهکه آخر آن /d/باشد نمينمی‌تواند تواندبیاید بيايدزیرا زيرا كهکه واج /əd/ در آن اولويتاولویت دارد و واج /d/ نمي تواندنمی‌تواند بعد از ريشه ايریشه‌ای كهکه آخر آن واج بيبی صدا است تلفظ شود . زيرازیرا واج /t/ بر آن اولويتاولویت دارد.
ساختار زمانهايزمانهای بيبی قاعده مثل "broke" يایا "was/ were" در محدوديت هايمحدودیت‌های خاص ديده ميدیده شوندمی‌شوند . (زيرازیرا آنها از نظر آيتمآیتم‌های هاي واژگانيواژگانی محدود هستند ، مانند فعل break) به صور مثال شما Vāk (voice) را در نظر بگيريدبگیرید. سه گونه يی واج در ريشهریشه آن ميمی‌باشد باشد كهکه علت آن پسوندهايشپسوندهایش مي باشدمی‌باشد . ساختار ريشهریشه آن هم در حالت فاعليفاعلی است و هم به صورت جمع كهکه مربوط به ساختار ريشهریشه شناسيشناسی واج مي باشدمی‌باشد .
Vāk (voice)*
Singular Plural*
/vaːt͡ʃ-i/ /vaːk-ʂi*/
واج/ t͡ʃ / مي تواندمی‌تواند در ساختار فاعليفاعلی آن ديدهدیده شود به شرطيشرطی كهکه قبل از يكیک حرف با صدا بيايدبیاید .
ادغام /e/ و /o/ به /a/ راه حليحلی است كهکه در حالت فاعليفاعلی در ساختار آوا شناسيشناسی به آن اشاره نشد، همچنينهمچنین در حالت فاعليفاعلی و كلاميکلامی آن ، به ايناین دليلدلیل كهکه مربوط به پروسه يی زبان شناختيشناختی نمي باشدنمی‌باشد.
==تاريخچهتاریخچه==
ايناین اصطلاح ، عموما دارايدارای توصيفتوصیف ساختارهايساختارهای آن ميباشدمی‌باشد . اوليناولین در زبان نوشتارينوشتاری در سال 1948۱۹۴۸ توسط نيدانیدا (Nida) در زبان Language XXIV. [1۱] به كارکار گرفته شد .
==جستارهای وابسته==
*[[واج‌های بی‌مصرف]]
*[[واج‌هاي بي‌مصرف]]
*[[تغييرتغییر (در زبان شناختيشناختی)]]
*[[واج‌هايواج‌های مختلف]]
*[[تغييرتغییر حروف بيبی صدا]]
*[[قانون گراس مان( Grassmann's Law)]]
==منابع:==
#^ Oxford English Dictionary Online: Entry 50006103. Accessed: 2006۲۰۰۶-09۰۹-05۰۵
#Jeffers, Robert J. and Lehiste, Ilse (1979۱۹۷۹). Principles and Methods for Historical Linguistics. MIT Press.
[[ar:ألمرف]]
[[de:Allomorph]]
[[es:Alomorfo]]
[[en: Allomorph]]
[[fr:Allomorphe]]
[[id:Alomorf]]
| 