خاقانات ترک غربی: تفاوت میان نسخه‌ها

در سال [[۶۱۸ (میلادی)|۶۱۸ میلادی]] در عهد [[تونشخو]] یا [[تون جبغو خان]] حاکم خاقانات ترک غربی اصلاحاتی اعلان گردید که طبق آن خاقان مذکور تمام حاکمان محلی را والیان خود خوانده، به همهٔ آنها عنوان داد. در سیاست او زوری با زاری توأم استفاده می‌شد مثلاً یکی از تواناترین حاکمان [[سمرقند]] را به دامادی خود درآورد. زمانی که سپهسالار ایران [[سمبات بگراتونی]] به [[هیتالیان]] حمله برد، تونشخو به مدد آنان آمد و پادگان ایرانی مجبور به عقب نشین شد. بدین ترتیب تمام [[تخارستان]] از سلطهٔ ساسانیان خارج شد.<ref name=autogenerated1>تاجیکان، ص ۳۴۲</ref>

گرفتاری‌های [[خسرو پرویز]] شاه ساسانی و پیکارهای او در غرب و مقاومت شدید دولت [[روم شرقی]] سبب شده بود که وی نتواند چنان که باید به اقدامات لازم در امور مرزهای شرقی دست زند. بدین روال طی سالهای ۶۲۰ تا ۶۳۰ میلادی، مرزهای شرقی ایران بی‌دفاع ماند.<ref>ایران و ترکان در روزگار ساسانیان، ص ۱۴۲</ref> آنچه در مآخذ آورده‌اند که تونشخو فارس را اشغال کرد به همین معنی می‌باشد. سپس تونشخو جنوب [[افغانستان]] را تسخیر کرد و به همین ترتیب تمام شمال و غرب [[پاکستان]] معاصر به تصرف ترک‌ها درآمد یا حداقل به ترک‌ها مطیع گردید. تونشخو در سال [[۶۳۰ (میلادی)|۶۳۰ میلادی]] وفات یافت. بعد از مرگ او وضعیت خاقانی غربی ترک بی‌ثبات شد و جنگ و جدال، آشوب و فتنه بین اشراف بر سر نواحی زراعت پرور آسیای میانه فلاکت بسیاری آورد و تاراج و غارت و تاخت و تاز ابعاد گسترده پیدا کرد، مثلاً والی [[فرغانه]] کشته شد و در شمال [[فرغانه]] والیان ترک به سر کار آمدند. به سبب اوضاع داخلی و خارجی سیاسی، خاقانات غربی ترک بطور کامل منقرض گردیدند.<ref>تاجیکان، name=autogenerated1ص ۳۴۲</ref>