سده ۲۵ (پیش از میلاد): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دانیل (بحث | مشارکت‌ها)
جز روبوت: مخفی کردن بخش‌های خالی
Ariobarzan (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲:
 
----
<!-- ==رخدادها== -->
*[[۲۹۰۰ (پیش از میلاد)|۲۹۰۰]]-[[۲۳۳۴ (پیش از میلاد)]]؛جنگهای خاندانی آغازین در [[میانرودان]]
*[[۲۵۰۰ (پیش از میلاد)]]؛ساخت یک نشان استوانه‌ای در [[سومر]]،اکنون در [[موزه هنر متروپولیتن]] در شهر [[نیویورک]] نگهداری می‌شود.
*[[۲۴۹۴ (پیش از میلاد)]]؛پایان دودمان چهارم و آغاز دودمان پنجم در [[مصر باستان]]،آغاز ساخت هرم‌ها.
*[[۲۴۶۰ (پیش از میلاد)]]؛آغاز دودمان ششم در [[مصر باستان]]
*[[۲۴۵۰ (پیش از میلاد)]]؛بر سر کار آمدن دودمانی تازه در [[میانرودان]]
*[[۲۴۵۰ (پیش از میلاد)]]؛[[کیش (سومر)|کیش]] از قبیله‌ای که از کوه‌های [[کردستان]] امروزی آمده‌بودند شکست خورد؛[[عیلام|عیلامی‌ها]] بر بخشهایی از [[سومر]] چیره‌شدند.
*[[۲۴۱۰ (پیش از میلاد)]]؛پادشاهان [[سومر]] از اینکه خودبه‌خود خدای شهر باشند دست‌کشیدند. آغاز رخنه و پیروزیهای [[سامی|سامی‌ها]] در [[میانرودان]].
*[[فرهنگ یادگار سنگی]] از [[اسپانیا]] به [[ایرلند]] رفت و در میان اروپا و باختر [[مدیترانه]] نیز پخش‌شد.
*آغاز تازش [[سلت|سلت‌ها]] از خاور به [[اروپا]].
*نشانه‌های آغازین [[فرهنگ تبرزین]] در [[قفقاز]]
*[[ایلوری‌ها]] و دیگران در [[ایتالیا]] جاگیر شدند.
*مردمانی که از شیوه سفالگری پیش‌دودمانی مصری سود می‌بردند در جنوب خاوری [[اسپانیا]] در کرانه [[مدیترانه]] جاگیر شدند.
*[[اموری‌ها]] و [[کنعان|کنعانی‌ها]] از [[عربستان]] به [[سوریه]] و [[لبنان]] کنونی کوچیدند.
 
==چهره‌های برجسته==
*[[۲۴۹۱ (پیش از میلاد)]]؛[[امپراتور]]ِ [[اسطوره|استوره‌ای]] [[چین]] [[هوانگ‌تی]]
*[[۲۴۹۰ (پيش از میلاد)]]؛[[منکائورا]] [[فرعون]] [[مصر باستان]]
*[[۲۴۷۵ (پیش از میلاد)]]؛[[شپسه‌کاف]] [[فرعون]] [[مصر باستان]]
*[[۲۴۶۵ (پیش از میلاد)]]؛[[اوسرکاف]] فرعون دودمان پنجم
*[[۲۴۵۸ (پیش از میلاد)]]؛[[ساهوره]] [[فرعون]] [[مصر باستان]]
*[[۲۴۴۶ (پیش از میلاد)]]؛[[نه‌فه‌ریرکاره کاکای]] [[فرعون]] [[مصر باستان]]
*[[۲۴۲۶ (پیش از میلاد)]]؛[[شپسه‌کاره ایسی]] [[فرعون]] [[مصر باستان]]
*[[۲۴۱۹ (پیش از میلاد)]]؛[[ره‌نه فه‌رف]] [[فرعون]] [[مصر باستان]]
*[[۲۴۱۶ (پیش از میلاد)]]؛[[نیوسرره]] [[فرعون]] [[مصر باستان]]
 
==نوآوری‌ها، یافته‌ها، آشنایی‌ها==
<!-- ==چهره‌های برجسته== -->
*[[تمدن هاراپایی]] در اوج خود ۴۸۰‌هزار کیلومتر مربع راز یر پوشش گرفته‌بود. مرکز این تمدن دره [[رود سند]] بود ولی باشندگان این تمدن از کرانه [[مکران]] و [[بلوچستان]]،[[افغانستان]] تا خاور [[پنجاب]] و [[کوچ (هند)]] و [[سئورشترا]] پراکنده شده بودند. شهرهای اینان [[هاراپا]]؛[[موهنجودارو]]،[[کالیبانگان]]،[[دولاویرا]] و بندرهایی چون [[لوتال]] و [[سوتکاکوه]] و [[سوتکاگین‌دور]] بود، افزون برآن چندین روستا. آنان برای کشتزارها و ساخت شهرها از [[آبیاری]] سود می‌بردند. دو شهر اصلی این شهریگری از سامانه پساب،نمونه آغازین [[سکه]] ،[[برنز]] و [[هیروگلیف]] بهره‌مند بود. حتا در هر روستا [[استخر]] نیز بود که در کنار روستا با [[خشت]] ساخته می‌شد. ساختار [[مهرابه|مهرابه‌ها]] و نیایشگاه‌ها این تمدن را با آنچه در [[یاجورودا]] گفته‌شده هماهنگ می‌سازد.
*نمایه روی مرمر استوانه‌ای نشان از کاربرد [[پایپ]] و [[کیتارا]] در [[لیر]] دارد.
*کهنترین نمونه [[اسکی]] در چنین زمانی در باتلاقی در [[سوئد]] رهاشد.
*[[سومر|سومریان]] برای کشاندن ارابه‌های جنگی از [[خر|خرهای]] رام‌شده سود بردند.
*کشت [[پنبه]] و [[کدو]] در [[پریتا هواکا]].
 
==مرگ‌ها==
*[[۲۴۲۵ (پیش از میلاد)]]؛مرگ [[اآن‌ناتوم]] فرمانروای [[لاگاش]]
*[[محاللیل]] پسر [[قینان]] (بر پایه گاهشماری یهودی)
 
{|
<!-- ==نوآوری‌ها، یافته‌ها، آشنایی‌ها== -->
! style="background-color:#efefef;" | هزاره || align="center" colspan="10" | سده
|-
| style="background-color:#efefef;" | '''[[هزاره ۴ (پیش از میلاد)| ۴ پ‌م]]''':
| align=right | [[سده ۴۰ (پیش از میلاد)|۴۰ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۳۹ (پیش از میلاد)|۳۹ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۳۸ (پیش از میلاد)|۳۸ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۳۷ (پیش از میلاد)|۳۷ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۳۶ (پیش از میلاد)|۳۶ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۳۵ (پیش از میلاد)|۳۵ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۳۴ (پیش از میلاد)|۳۴ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۳۳ (پیش از میلاد)|۳۳ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۳۲ (پیش از میلاد)|۳۲ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۳۱ (پیش از میلاد)|۳۱ پ‌م]]
|-
| style="background-color:#efefef;" | '''[[هزاره ۳ (پیش از میلاد)| ۳ پ‌م]]''':
| align=right | [[سده ۳۰ (پیش از میلاد)|۳۰ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۲۹ (پیش از میلاد)|۲۹ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۲۸ (پیش از میلاد)|۲۸ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۲۷ (پیش از میلاد)|۲۷ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۲۶ (پیش از میلاد)|۲۶ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۲۵ (پیش از میلاد)|۲۵ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۲۴ (پیش از میلاد)|۲۴ پ‌م]]
| align=right | [[سده بیست و سوم (پیش از میلاد)|۲۳ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۲۲ (پیش از میلاد)|۲۲ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۲۱ (پیش از میلاد)|۲۱ پ‌م]]
|-
| style="background-color:#efefef;" | '''[[هزاره ۲ (پیش از میلاد)| ۲ پ‌م]]''':
| align=right | [[سده ۲۰ (پیش از میلاد)|۲۰ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۱۹ (پیش از میلاد)|۱۹ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۱۸ (پیش از میلاد)|۱۸ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۱۷ (پیش از میلاد)|۱۷ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۱۶ (پیش از میلاد)|۱۶ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۱۵ (پیش از میلاد)|۱۵ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۱۴ (پیش از میلاد)|۱۴ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۱۳ (پیش از میلاد)|۱۳ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۱۲ (پیش از میلاد)|۱۲ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۱۱ (پیش از میلاد)|۱۱ پ‌م]]
|-
| style="background-color:#efefef;" | '''[[هزاره ۱ (پیش از میلاد)| ۱ پ‌م]]''':
| align=right | [[سده ۱۰ (پیش از میلاد)|۱۰ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۹ (پیش از میلاد)|۹ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۸ (پیش از میلاد)|۸ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۷ (پیش از میلاد)|۷ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۶ (پیش از میلاد)|۶ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۵ (پیش از میلاد)|۵ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۴ (پیش از میلاد)|۴ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۳ (پیش از میلاد)|۳ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۲ (پیش از میلاد)|۲ پ‌م]]
| align=right | [[سده ۱ (پیش از میلاد)|۱ پ‌م]]
|-
| style="background-color:#efefef;" | '''[[هزاره ۱ (میلادی)|۱]]''':
| align=right | &nbsp;&nbsp;[[سده ۱ (میلادی)|۱]]
| align=right | &nbsp;&nbsp;[[سده ۲ (میلادی)|۲]]
| align=right | &nbsp;&nbsp;[[سده ۳ (میلادی)|۳]]
| align=right | &nbsp;&nbsp;[[سده ۴ (میلادی)|۴]]
| align=right | &nbsp;&nbsp;[[سده ۵ (میلادی)|۵]]
| align=right | &nbsp;&nbsp;[[سده ۶ (میلادی)|۶]]
| align=right | &nbsp;&nbsp;[[سده ۷ (میلادی)|۷]]
| align=right | &nbsp;&nbsp;[[سده ۸ (میلادی)|۸]]
| align=right | &nbsp;&nbsp;[[سده ۹ (میلادی)|۹]]
| align=right | [[سده ۱۰ (میلادی)|۱۰]]
|-
| style="background-color:#efefef;" | '''[[هزاره ۲ (میلادی)|۲]]''':
| align=right | [[سده ۱۱ (میلادی)|۱۱]]
| align=right | [[سده ۱۲ (میلادی)|۱۲]]
| align=right | [[سده ۱۳ (میلادی)|۱۳]]
| align=right | [[سده ۱۴ (میلادی)|۱۴]]
| align=right | [[سده ۱۵ (میلادی)|۱۵]]
| align=right | [[سده ۱۶ (میلادی)|۱۶]]
| align=right | [[سده ۱۷ (میلادی)|۱۷]]
| align=right | [[سده ۱۸ (میلادی)|۱۸]]
| align=right | [[سده ۱۹ (میلادی)|۱۹]]
| align=right | [[سده ۲۰ (میلادی)|۲۰]]
|-
| style="background-color:#efefef;" | '''[[هزاره ۳ (میلادی)|۳]]''':
| align=right | [[سده ۲۱ (میلادی)|۲۱]]
| align=right | [[سده ۲۲ (میلادی)|۲۲]]
| align=right | [[سده ۲۳ (میلادی)|۲۳]]
| align=right | [[سده ۲۴ (میلادی)|۲۴]]
| align=right | [[سده ۲۵ (میلادی)|۲۵]]
| align=right | [[سده ۲۶ (میلادی)|۲۶]]
| align=right | [[سده ۲۷ (میلادی)|۲۷]]
| align=right | [[سده ۲۸ (میلادی)|۲۸]]
| align=right | [[سده ۲۹ (میلادی)|۲۹]]
| align=right | [[سده ۳۰ (میلادی)|۳۰]]
|-
| style="background-color:#efefef;" | '''[[هزاره ۴ (میلادی)|۴]]''':
| align=right | [[سده ۳۱ (میلادی)|۳۱]]
| align=right | [[سده ۳۲ (میلادی)|۳۲]]
| align=right | [[سده ۳۳ (میلادی)|۳۳]]
| align=right | [[سده ۳۴ (میلادی)|۳۴]]
| align=right | [[سده ۳۵ (میلادی)|۳۵]]
| align=right | [[سده ۳۶ (میلادی)|۳۶]]
| align=right | [[سده ۳۷ (میلادی)|۳۷]]
| align=right | [[سده ۳۸ (میلادی)|۳۸]]
| align=right | [[سده ۳۹ (میلادی)|۳۹]]
| align=right | [[سده ۴۰ (میلادی)|۴۰]]
|-
|}
 
==منبع==
*نویسندگان ویکی‌پدیای انگلیسی،{{چر}} 25th century BC،http://en.wikipedia.org/wiki/25th_century_BC {{رچ}}،(نسخه ۳۰ ژانویه ۲۰۰۷)
 
[[رده:سده‌های میلادی]]
[[ca:Segle XXV aC]]
[[cs:25. století př. n. l.]]
[[da:25. århundrede f.Kr.]]
[[de:25. Jahrhundert v. Chr.]]
[[en:25th century BC]]
[[es:Siglo XXV adC]]
[[fr:XXVe siècle av. J.-C.]]
[[gl:Século XXV adC]]
[[he:המאה ה-25 לפנה"ס]]
[[hu:I. e. 25. század]]
[[ka:ძვ. წ. XXV საუკუნე]]
[[nl:25e eeuw v. Chr.]]
[[ja:紀元前25世紀]]
[[pl:XXV wiek p.n.e.]]
[[pt:Século XXV a.C.]]
[[sr:25. век пне.]]
[[sv:2400-talet f.Kr.]]
[[zh:前25世纪]]