'''شرائعالاسلام فی مسائل الحلال و الحرام ''' با نام کوتاه '''شرائعالاسلام''' یا '''شرائع''' یک کتابی در مورد [[فقه امامیه]] اثر ابوالقاسم نجمالدین جعفر بن حسن معروف به [[محقق حلی]] (۶۷۶-۶۰۲ ه.ق) کتابی است در مورد [[فقه امامیه]] که از زمان نگارش تاکنون، تاکنون(حدود ۷۵۰ سال،سال) از مهمترین کتابهای آموزشی فقهی در حوزههای علمیه شیعه به شمار میرود و موجب شده تا نویسندهٔ آن به ''صاحب شرائع'' معروف شود.
==شرحها و حاشیهها==
به نوشته [[شیخ آقا بزرگ]] در ''ذریعه'' بیش از صد شرح و حاشیه بر شرائع نوشته شده که از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
*مسالک الافهامِ [[شهید ثانی]] (۹۶۶ ق) در ۱۵ جلد
*مدارک الاحکامِ سید محمد عاملی (۹۴۶ ق) در ۸ جلد
*[[جواهرالکلام]]ِ شیخ [[محمدحسن نجفی]] (۱۲۶۱ ق) در ۴۳ جلد
*مصباح الفقیهِ رضا همدانی (۱۳۲۲ ق) در ۱۴ جزء
*حقایقالفقه شیخ محمدرضا محقق تهرانی در بیش از ۵۰ جلد
* حاشیهٔ [[محقق کرکی]] (۹۴۰ ق)، حاشیه شهید ثانی در دو جلد
*حاشیه [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]] (۱۲۱۲ ق)
به نوشته شیخ آقا بزرگ در ذریعه بیش از صد شرح و حاشیه بر شرایع نوشته شده که از مهمترین آنها میتوان به مسالک الافهامِ [[شهید ثانی]] (۹۶۶ ق) در ۱۵ جلد، مدارک الاحکامِ سید محمد عاملی (۹۴۶ ق) در ۸ جلد، [[جواهرالکلام]]ِ شیخ [[محمدحسن نجفی]] (۱۲۶۱ ق) در ۴۳ جلد، مصباح الفقیهِ رضا همدانی (۱۳۲۲ ق) در ۱۴ جزء، حقایقالفقه شیخ محمدرضا محقق تهرانی در بیش از ۵۰ جلد، حاشیهٔ [[محقق کرکی]] (۹۴۰ ق)، حاشیه شهید ثانی در دو جلد و حاشیه [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]] (۱۲۱۲ ق) را ذکر کرد. که از میان اینها '''جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام''' خود از کتابهای مرجع فقهی است. انصاری قمی هم در فصلنامهٔ مشکوة مشخصات ۱۰۴ شرح بر این کتاب را مینویسد که این به جز کتاب هاییست که نام خاصی ندارند و فقط با عنوان شرح شرایع الاسلام شناخته میشوند. شرایع همچنین به زبانهای انگلیسی، روسی، فرانسوی، ترکی و فارسی هم ترجمه شدهاست.
محقق حلی خلاصهای از این کتاب را نیز با عنوان '''النافع فی مختصر الشرائع''' یا '''المختصر النافع فی مختصر الشرائع''' نگاشتهاست.