دومین جنگ شاهنشاهی ساسانیان و ترک‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
Historian20199 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴:
|مکان=[[آسیای میانه]]
|علت=شورش [[تخارستان]]
|نتیجه=پیروزی ترکان و تصرف [[تخارستان]]قاطع ساسانیان
|جنگنده۱=[[ساسانیان]]
|جنگنده۲=[[هفتالیان]] و [[خاقانات غربی ترک]]
|فرمانده۱=[[سمبات بگراتونی]]
|فرمانده۲=[[تون جبغو خان]] <br />
|قوای۱=۲۰۰۰ اسواران (سواره نظام سنگین ساسانی) و تعداد نامعلومی از نیروهای دیگر <br />
|قوای۱=۲۰۰۰ <br />
|قوای۲=حدود ۳۰۰۰۰ <br />
}}
 
'''دومین جنگ ایران و ترکان''' در پی شورش مردمحمله [[تخارستانهیتالیان]] و [[هیتالیانخاقانات غربی ترک]] به فرماندهی [[تون جبغو خان]] در سال [[ ۶۱۹ (میلادی)| ۶۱۹ میلادی]] به سرزمینهای ایران در زمان [[خسرو پرویز]] ودر اتحادگرفت. واین حمایتجنگ بعدیبا شکست سنگین ترکان باو هیتالیان از نیروهای شاهنشاهی ساسانی به فرماندهی [[سمبات بگراتونی]] شورشیانپایان درگرفتگرفت.
 
== پیش زمینه و شرح جنگ ==
ترکان که ۳۰ سال قبل در [[نخستین جنگ ایران و ترکان]] شکست سنگینی را پذیرفته بودند، در صدد آمدند تا دوباره به ایران که مشغول جنگ با امپراتوری [[بیزانس]] بود، حمله‌ور شوند. ترکان با تعداد نفرات بسیار زیاد به بخشهای شرقی ایران هجوم آوردند ولی در نزدیکی قلعه [[توس]] در مقابل سپاه ۲۰۰۰ نفره [[اسواران]] یا سواره نظام سنگین ایران، شکست خوردند. پس از شکست در این جنگ، ترکان از خاقان خود طلب نیروهای بیشتری کردند، که [[سبئوس]] با بزرگنمایی ذکر کرده که نیروهای ترکان در این مرحله به ۳۰۰۰۰۰ نفر رسید.
 
این نیروی عظیم به زودی خراسان و قلعه توس را که ۳۰۰ مدافع بیشتر نداشت تصرف کرد. ترکان تا اصفهان نیز پیشروی کردند ولی [[سمبات بگراتونی|سمبات]] به سرعت نیروهای شرقی ایران را سازماندهی کرد و در نهایت شکست سنگینی را به ترکان تحمیل نمود. ذکر شده است که وی فرمانده ترکان را در نبردی تن به تن از پای در آورده است.
 
پس از مرگ فرمانده‌شان، ترکان و هیتالیان با حالت آشوب گونه و با سراسیمگی عقب نشینی کردند که اسواران نیز با تعقیب آنان تلفات بسیار سنگینی به نیروهای مهاجم وارد آوردند.
 
 
[[پرونده:Kushano-Hephthalites 600ad.jpg|thumb|300px|تخارستان، در حدود سال ۶۰۰ میلادی، برای دیدن تصویر بزرگتر روی تصویر کلیک کنید.]]
 
مردم [[تخارستان]] از نظر فرهنگی و اقتصادی با [[سغد]] و هند پیوستگی داشتند ولی ناگزیر از روی اکراه تبعیت ایران را تحمل می‌کردند. [[هیتالیان]] نیز از زمان [[انوشیروان]] استقلال خود را از دست داده بودند. از این رو به محض اینکه اختلاف و جنگ بین ایران و روم در گرفت در سرحدات شرق آتش عصیان شعله ور گشت و سپاه شورشیان بر علیه ایران دست به حمله زد. خسرو مرزبان خویش [[سمبات بگراتونی]] از اهالی [[ارمنستان]] را فرا خواند و وی را مأمور کرد تا آتش فتنه و آشوب را در مرزهای شرقی ایران فرو نشاند. زمانی که سپهسالار ایران [[سمبات بگراتونی]] به [[هیتالیان]] حمله برد، تنها دو هزار نیرو در اختیار داشت اما با یک حملهٔ ناگهانی توانست شورش پادگان [[ابرشهر]] را که در [[خراسان]] و نزدیک [[نیشابور]] قرار داشت، درهم بشکند. شورشیان چون یارای مقاومت در برابر سپاه او را نداشتند دست یاری به سوی [[تون جبغو خان]] خان بزرگ [[خاقانات غربی ترک]] دراز کردند <ref>ایران و ترکان، ص ۱۳۰</ref>
تون جبغو خان به مدد آنان آمد و پادگان ایرانی مجبور به عقب نشین شد. بدین ترتیب تمام [[تخارستان]] از سلطهٔ ساسانیان خارج شد.<ref>تاجیکان، ص ۳۴۲</ref>
گرفتاری‌های [[خسرو پرویز]] شاه ساسانی و پیکارهای او در غرب با [[روم شرقی]] سبب شده‌بود که وی نتواند چنان که باید به اقدامات لازم در امور مرزهای شرقی دست زند. بدین روال طی سالهای ۶۲۰ تا ۶۳۰ میلادی، مرزهای شرقی ایران بی‌دفاع ماند.<ref>ایران و ترکان در روزگار ساسانیان، ص ۱۴۲</ref> ترکان سپاه ایران را غافلگیر کردند اما سمبات توانست بگریزد و متعاقب آن ترکان به درون ایران حمله بردند و [[ری]] و [[اصفهان]] را غارت کردند اما چندی نگذشت که به دستور [[تون جبغو خان]] برگشتند. <ref>ایران و ترکان در روزگار ساسانیان، ص ۱۳۰</ref> آنچه در مآخذ آورده‌اند که [[تون جبغو خان]]، فارس را اشغال کرد به همین معنی می‌باشد. سپس [[تون جبغو خان]]، جنوب [[افغانستان]] را تسخیر کرد و به همین ترتیب تمام شمال و غرب [[پاکستان]] معاصر به تصرف ترک‌ها درآمد یا حداقل به ترک‌ها مطیع گردید.<ref>تاجیکان، ص ۳۴۲</ref>
 
== پانویس ==
سطر ۲۷ ⟵ ۳۴:
 
== منابع ==
 
* رضا، عنایت الله. ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۵
* غفوروف، باباجان. تاجیکان. تاریخ قدیم، قرون وسطی، و دورهٔ نوین. دوشنبه: مؤسسهٔ انتشاراتی عرفان، لیتوگرافی چاپ و صحافی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۷
{{چپ‌چین}}
*Wikipedia contributors, "Second Perso-Turkic War," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Second_Perso-Turkic_War&oldid=370769020 (accessed June 29, 2010).
Kaveh Farroukh, Sassanian Elite Cavalry AD 224-642
{{پایان چپ‌چین}}
{{تاریخ-خرد}}