تکیه بیگلربیگی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز رده:تکایا استان کرمانشاه حذف شد؛ رده:تکیه‌های ایران اضافه شد با استفاده از ویکی‌پدیا:ردهساز |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: افزودن فضای خالی زیاد(AF) |
||
خط ۲۱:
[[رده:تکیه‌های ایران]]
[[رده:تکایا کرمانشاه]]
تکیه بیگلر بیگی کرما نشا هی
"مختصری اززندگینامه خاندان بیگلربیگی کرمانشا ه"
سیره نویسان سرسلسله این خاندان رابه جا بربن عبدا لله انصاری که ازصحابه پیا مبراکرم(ص)بوده است ذکرنموده اندوسلسله نسب جا برراچنین نوشته ا ند
"جابربن عبدا له بن عمروبن جزام بن کعب بن غنم بن کعب بن سلمه" پد ر
جا برعبدا لله بعد 26 تن دیگر به حضرت اسما عیل(ع) می رسید .
جا بر یکی از بزرگان صحا به پیا بر گرا می اسلام حضرت محمد بن عبد ا لله
(ص)وازشیفتگان وپرورش یافتگان خاندان نبوت ومردی عارف ومجاهددرراه اسلام بشمار میرفت که بیش از 100 سال عمر پر برکت خودرا دررا ه دین
اسلام وگسترش آن صرف نمود 1)واز نخستین کسانی بود که قبل از هجرت
پیامبر(ص)ازمکه به مدینه قبول اسلام کرد وجابرپنج امام ازحضرت علی(ع )
تا امام محمدباقر(ع)رادرک نمودوازشاگردان ویاران مخصوص آن بزرگواران
محسوب میشودبطوریکه علامه مجلسی میفرماید:جابربن عبدالله انصاری ثقه است و جلالت قدر وی پیش ازآ نست که محتاج به نوشتن با شد درمو ر د سلسله نسب مادر جا برچنین نوشته ا ند:"نسیبه دخترعقبه بن عدی بن سنان بن سهابی (نا بی) بن زید حزام بن کعب بن غنم"بنابراین پدرومادرجا بر د ر سلسله نسب خود،هرد و به حزام بن کعب میرسند ودرحقیقت عبدا لله با د ختر عموی پدرش ا ز د و اج نمو د ه ه ست .(2)
عبدالله پدرجا برازمردم مدینه وازطایفه خزرج بودکه درجنگ احد به شهادت
رسید.(3)جا برمیگوید : درجنگ ا حد به با لین پدر رفتم دیدم در حال جان دا دن ا ست مرا صدا کرد وگفت : تشنه ام من رفتم ظرف آبی آوردم وقتی خواستم به پدرم بدهم اشاره کرد آب را به این مسلمان که درکنارمن افتا د ه برسان سراغ ا ورفتم وا و به سومی اشاره کرد سراغ سومی رفتم و همچنین تادهمین نفروقتی سراغ دهمین نفررفتم دیدم که اوبه شهادت رسیده است (4)
جابردر18غزوه ودرجنگ بدرشرکت داشت ودراولین غزوه ها یی که شرکت
کرده کمتر از 20سال سن داشته است ودر جنگ جمل وصفین نیز در رکاب حضرت علی (ع ) بوده است.(5)
جلیل فرزندجابربن عبدالله انصاری درموقعی که لشکراسلام ازحجا زبه ایرا ن
آمد با آن لشکرهمراه بودوپس ازفتح شوشتردرآنشهرا قا مت گزید وخانوا ده
خودرابدانجاآورده ومقیم شوشترگردیدفرزندش سیدجلیل بدستورپدروباتفا ق
مادربه شوشترآمدوبعدهااین خانواده به ذفول آمدند بطوریکه هم اکنون مقبره
ا یشان در این شهر مو جود است.( 6 )
1ـ بها ر ج18ص31 .
2ـ بهجت الامال فی شرح زبد ه ا لمقال ج 2ص 480ـ 485 و سیره ا بن هشام ج 2 ص 319 ـ
3ـ اسدالغابه ج3ص 322 ـ لحل البصر ص 91 ـ سفینه البحا ر ج2 ص 259 .
4ـ زندگی پرافتخار جابربن عبدالله انصاری نوشته محمد ی اشتهاردی چا پ سوم ص 24 و 23
انتشا رات آ ز ا د ی (1373 ). .
5ـ تنقیح المقال ج2ص119 بهجت الامال ج2ص285ـ مستدرک سفینه البهار ج2ص 17ـ اعیان
الشیعه ج15 ص 141 .
6 ـ در بیر و ن د ز فو ل در با با یوسف دفن شده اند .
درکتاب مکارم الاثار تألیف میرزامحمدعلی حبیب آبا دی ج1و2 بطورکا مل شرح حال فرزندان این خاندان قیدگردیده که علماء ود انشمندان بسیا ر ی از
این خاندان به پا خواسته اندکه مورداحترام عامه بوده ودر سایر کتب قد یمی
درباره آنها مطا لب ز یا د ی مندرج است که ا کثراً از مقا م فقا هت و علمی
برخوردار بوده ا ند ازدیگر بزرگان این خا ندان شیخ جمال الدین است که از زهادوشخصی فاضل وادیب بوده وکتابی درتاریخ شوشترودیگری به نام عین الیقین در معالم دینی و سومین کتاب درنوا در عرب تاً لیف نموده است شیخ جمال الدین درسن70سالگی زندگی رابدر ود گفت و فرز ند ش شیخ احمد رییس این خاندان گردید ویکی ازفرزند ا نش شیخ حسین از علماء وفضلاء عصرخود بود وفرزند دیگرش شیخ محمد شریف که شخصی ا دیب وشا عری
توانابوده وخطی زیبا داشته وقرآنی بخط خوش او درکتا بخانه نا صرا لد ین شا ه موجودبوده(1)فرزندش شیخ شمس ا لدین سه فرزند داشته شیخ احمد ، شیخ عبدالرضا ودیگری شیخ مرتضی که خانواده بیگلر بیگی کرمانشا هی همگی به مرحوم شیخ عبدالرضا ا نصاری می رسند مرحوم شیخ عبد ا لر ضا پدر شیخ عبا س ا نصاری ( گلپایگانی ) ا ست که به همرا هی کریم خان زن (شوهر خواهر خود) کمک بسیارنمود ودر زمان پادشا هی کریم خان به حکومت گلپایگان وتوا بع رسید و تا پا یان کار ز ند یه بد ست آ غا محمد خان قا جار در ا ین سمت با قی بود . پس ازچندی شیخ عبا س با شهر با نو
خانم دخترعمه خود(دخترکریمخان) ازدواج نمودکه حاصلش سه پسربنام ها ی
شیخ محمدابراهیم ـشیخ محمداسماعیل وشیخ محمدرضا میشود . پس از مرگ کریمخان زندوپایان دودمان زندیه وباروی کارآمدن آغا محمد
خان قاجا ر وقلع وقمع نزدیکان و بستگان کریمخان زند بنا چار شیخ عبا س
شهربانوخانم را به اتفاق همسرش محمدابرا هیم وتنی چندازبستگان ونزدیکان
ونوادگان راراهی مناطق کوهستانی غرب می کند وتما می ثروت و املاک و
دارایئشان را درگلپایگان رها کرد وازطریق سلطان آبا د ارا ک وارد منطقه اسدآبادمیشوند.بطوریکه تا اواسط حکومت فتحعلیشاه با نام مستعار زندگی
نمودندوپس ازمدتی شیخ محمدا برا هیم عازم کرما نشاه می شود ودر محله
قدیمی کرمانشاه معروف به برزه دماغ ودرمجاورت رودخانه آبشوران منزلی
خریداری ودر این شهر مقیم شدند .
مرحوم عبد ا لله خان به ا تفاق اخوان و همشیره گان خود د ورا ن کو د کی
نوجوانی را در این محله قدیمی تحت نظر وا لد ین خود سپری نمود ند و ا ز همان دوران کودکی شجا عت وسخا وت وهوش وذکا وت خدا دادی وی از ناصیه اش دیده میشدکه زبانزد خاص وعام گردیدوطولی نکشیدکه در زمان
حکمرانی عبدالحسین میرزا فرمانفرما ومرحوم امیرنظام گروسی که به لیاقت
وصداقت ودرستکاری وی پی برده بودند بتدریج مدارج ترقی را طی نمود و براساس ا حکام صادره عصر قا جارکه د ر موزه خط و کتا بت نگهداری میشوند ابتدا کلانتر کرمانشاه ـشجاع دیوانی (فراشباشی) ور ئیس انتظا مات
شهر وسرانجام به سمت بیگلر بیگی کرما نشا ه منصوب گرد ید . بنا به گفته
بعضی ازمعمرین کرمانشاهی که خاطرات بسیار فراوانی از آن دوران بخا طر
دارندگفته شده درتمام مدت زندگی آن مرحوم هم وغم خودرا در راه خدمت
بمرد م و خصوصاً طبقه مستمند ان وضعفا مصرف داشته و ا ز نظر تدین ودینداری تاًسیس بنا ی با شکوه ا ین حسینیه قد یمی مُعرف خلوص عقید ه وایمان واعتقاد آن مرحوم به خاندان رسا لت است .
در همان زمان اخوی بزرگتر، مرحوم رحمان خان بیگلر بیگی بموجب فرمانی اجازه گمرکات غرب راعهده د ارمی شود وباتوجه به حسن حسّ اعتماد عامه
وخدمتگذ اری این دو برادرخصوصاٌ به ضعفا و وصلت ها ی خا نوا دگی با بزرگان این شهر موجب اتّحاد وهمبستگی بیشتر این خانوا ده با دیگر ا قوا م کرما نشا هی گردید مراسم مذهبی بطرزبسیار باشکوهی دراین حسینیه منعقد
میگردید بطوریکه مرحوم مرشدنجف جابری خاطرات بسیار شنیدنی وجا لبی
راهمواره بیادداشت ونقل مینمود.درتاریخ1311 هجری قمری مطابق با1272
شمسی نا صر ا لدین شاه براساس فرما نی ا ملاک خا لصه میان در بند را در
قبال مبلغ معیّنی به خانواده بیگلر بیگی واگذار مینما ید .(1)
با توجه به افز ایش جمعیّت خانو اده وا زدو ا ج فرزندان و نوا د گان د ر بین
فامیل وغیره مرحوم عبدا لله خان اقدام بخریدچندین منزل متصل به یکد یگر
د ر محله فیض آ با د مقا بل مسجد جا مع ، سمت غرب حیاط حسینیه را خریداری وپس از تخریب کارپی کنی آن ر ا شروع ودر سال 1311 هجری قمری کار احداث حسینیه شروع می شود وپس از پی کنی و دیوارچینی کار
معماری آن تاسال315 ه ـ ق توسط مرحوم استاد مصطفی بنّا ی کرمانشا هی
ستون بندی وگنبد وسپس احداث درب وپنجره واُ رسی ها انجام شد که این اثر در سال1326 ه ـق مطابق با 1289 شمسی با ا نجام کار آیینه کا ر ی
وگچبری به پایان می رسدآن مرحوم تمام هم و غم خودرادراین مدت صرف این حسینیه باشکوه نمود ولوسترهای گران قیمیت ودیوار کوب ها ی مر صع
وانواع چراغها و چهلچراغهای گوناگون که ازکشورهای آسیای میانه و حتی
اروپا درآن زمان بوسیله کشتی وچهارپایان حمل ونقل میگردید ، حسینیه را
تزیین نمود واملاکی که درآن زمان خریداری نموده بود براساس وقف نا مه
جداگانه ای درسال 1329 ه ـ ق مطابق با 1289 شمسی تمام درآمد آن را
وقف مخارج حسینیه و زوار حضرت سیدا لشهداء نمودآن مرحوم در د وران
پرآشوب انقلاب مشروطه وتها جم ایلات وعشایر وفتنه سالار ا لدوله وبروز
قحطی خدمات بسیارارزنده ای به ساکنان شهروحتی روستا ها ی مجاورنمود
وسرانجام در سال (1269 ـ1330 ) پس از 61 سال زندگی را بدرود گفت وطبق وصیت آ ن مر حو م فر ز ند ا ر شد ش اسد ا له خا ن بیگلر بیگی (1330ـ1343) جنازه پدر را به نجف ا شرف منتقل نموده و پس از تشیع جنازه آن مرحوم با حضور مراجع تقلید وعلماء اعلام نجف اشرف به خا ک
سپر د ه شد .(2)
1ـخریداملاک خالصه میان دربندباپولی که توسط هردوبرادرکه فوق العاده صمیمی بودند
بوسیله برادربزرگتر رحمان خان بیگلری انجام میپذیرد وبعداً این ا ملاک بطورمساوی بین دو برادر تقسیم که هرکدام بطورمستقل املاک خودرا اداره می نمایند .
2ـکرمانشاه عصرقاجار(تاً لیف هرمز بیگلر ی) چاپ انتشارات وزیری .
پس ازدرگذشت مرحوم عبدا لله خان مرحوم اسد ا له خان فرزند ارشد ش به
منصب پدرنایل می شود دوران زندگی آن مرحوم دوران بسیارپرآشوبی بود
زیرابا بروزجنگ جهانی اول وتهاجم قوای بیگانه با حوادث و وقایع بسیاری
مواجه گردید .گفتنی ا ست آن مرحوم درتاریخ 1338 قمری پس از مرحوم ا میرمجلل بسمت رییس بلدیه(شهردار)کرمانشاه نیزمنصوب میشودوتا پایا ن
حکومت قا جار ( احمدشاه ) به همین سمت با قی ما ند .هما نطور یکه گفته شد با بروز جنگ جهانی اول وتهاجم قوا ی ر وسیه به کرما نشا ه مرحوم اسدا له خان بیگلر بیگی با تفاق تما می میهن پرستان خصوصاً سران ایلات
وعشایرغرب ومقدمات روحانی کرمانشا ه مرحومان امام جمعه و مرحوم آقا
رحیم آل آقا مرحوم آیت ا .... شیخ هادی جلیلی و عده ای دیگر ازبزرگان کرمانشاهی نظیرمرحوم آقا سیدحسن اجاق ـ مرحوم سردار اجلال ( امیرکل ) مرحوم امیرممتاز فزونی و بسیاری د یگر از شخصیتهای سیا سی ور وحا نی
کرمانشاه جلساتی برضدقوای بیگانه بطورپنهانی تشکیل دادند وبا تمام قوا و
امکانات به مبارزه مسلحانه با قوای بیگانه پردا ختندکه خود نیازی به کتاب
جداگانه دارد ودرکتاب تاریخ کرمانشاه در عصر قاجار به این مطالب اشاره
گردیده است. (3)سرانجام منزل مسکونی آن مرحوم برای چند مین بارتوسط
قوای روسی محاصره و پس از چندی مرحوم اسدا له خان دستگیر و زندا نی گردیدتا در دادگاه نظامی با حضورنمایندگان دولتین روس وانگلیس محاکمه شود .ولی بادخالت روحانیون کرمانشا ه خصوصاً مرحوم آیت ا.... آقا رحیم
آل آقا وفشارافکار عمومی سرانجام آزاد گردید ولی پس از مدت کوتاه در سن چهل سالگی بطورمشکوکی فوت مینماید .(4) (1343 ه ـ ق) که پس از
درگذشت جنازه آن مرحوم نیز به نجف ا شرف منتقل ودرکنار قبور وا لدین
خود بخاک سپرده می شود .ازا یشان دو فرزند ذ کور بنا مهای علی اکبر خان و جها نشا ه خان و یک دختر با قی ما ند که پس از ازد وا ج با پسر مرحوم
محمد خان سرهنگ (5) خداوندپسری به آنها عطامی نمایدوپس از مدتی آن
مرحومه درسنین جوانی زندگی رابدرود گفت .
3ـکرمانشاه عصرقاجار(تاًلیف هر مز بیگلری)چاپ شرافت وزیری .
4ـ فوت مرحوم ا سداله خان دراوایل سلطنت رضاخان اتفاق افتاده است که این مسأله موجب تعجب بسیاری ازمردم گردیدوآنطوریکه مرحو م صحبت ا له جان فشان ازنزدیکان این خانواده نقل میکرده مرگ مرحوم اسداله خان در اثر دسیسه ای صورت گرفته بودو وی رامسموم ساختند .
5ـ محمد خان سرهنگ(بیگلری) برادرزاده وداماد عبد ا لله خان بیگلری همسرمرحومه تاج الدوله
است وی مدتی درنجف اشرف مقیم بوده ودر آن جا همسری اختیار مینماید که از آن همسر صاحب دختری بنام نصرت بیگم میشود که پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی به ازدواج ذوالفقار
علی بوتو رییس جمهوری سابق پاکستان در می آیدومرحومه بی نظیر بوتو نواده مرحوم محمد خان سرهنگ بیگلری کرما نشا هی می باشد .
مرحوم علی ا کبر خان تا پا یان عمرخود به خدمتگذاری ونوکری ا با عبد الله الحسین (ع) باشور وعشقی زایدالوصف پرداخت وتمام ثروتش را در این راه
صرف کرد و در 63 سالگی نیز دار فانی را درسال1354 شمسی ود اع گفت و در مجاورت حرم حضرت معصومه (ص) ودر وادی السلام به خاک سپرده
شد .مرحوم جها نشاه خان در سنین جوانی جهت ادامه تحصیلات کرما نشا ه
را بنا چا ر ترک نمو د ایشا ن نیز ما نند ا سلاف خود سر سپرد ه و شیفته سیدالشهداء بود و بسیاری از ا موا ل ودارا یی خود را صرف ضعفا و در راه ماندگان زوار اما م حسین(ع) نمود علاقه وافری به برادرش داشت و بعد از فوت مرحوم علی اکبر خان تاب فراغ نیا ورد و بفا صله یکسا ل در سن 58 سالگی در سال 1355 زندگی را در تهران بدرود گفت . با توجه به بروز جنگ تحمیلی وصد مات وارده به این بنا ی با شکوه از سوی وراث این خاند ا ن ا ین بنا به میراث فر هنگی وا گذ ا ر تا با توجه به هزینه مرمت و نگهداری آ ن که از عهد ه وراث خارج بود وبه منظور حفظ واحیاء این بنای
تاریخی این اقدام عملی گردید .بخواست خداوند هم ا کنون این بنا با نظارت میراث فرهنگی به بهترین وجهی باز سازی وآ ماده استفاده علاقمندان میباشد
ودر زمره یکی از مکانهای بی نظیر و دید نی کرما نشاه قرار دارد . انجام مراسم دینی و مذ هبی کما فی سابق طبق وصیت با نی توسط وراث در این
حسینیه انجام می پذ یر د .
| |||