سرخرگ قاعده‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Amirobot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: تصحیح جایگذاری کاما، شمارگان هزارگان; زیباسازی
خط ۱:
'''سرخرگ قاعده‌ای''' یا '''شریان بازیلر''' {{به انگلیسی|Basilar artery}} یکی از سرخرگ‌های مهم سر است که از پیوند دو [[سرخرگ مهره‌ای]] (ورتبرال) در کنار تحتانی [[پل مغزی]] ایجاد می‌گردد. به سرخرگ قاعده‌ای و دو سرخرگ مهره‌ای، دستگاه مهره ای-قاعده‌ای <ref>Vertebrobasilar system</ref> گفته می‌شود که بیشتر در خونرسانی به قسمت پشتی مغز به ویژه [[ساقه مغز]] و [[مخچه]] نقش دارند. سرخرگ قاعده‌ای در پایان در سطح مغز میانی به دو [[سرخرگ مغزی پشتی]] <ref>Posterior cerebral artery</ref> تقسیم می‌گردد که این دو سرخرگ در [[حلقه ویلیس]] شرکت می‌کنند.
 
== شاخه‌های سرخرگ قاعده‌ای ==
سرخرگ‌هایی که از سرخرگ قاعده‌ای منشعب می‌گردند عبارتنداز <ref>Williams & Warwick. Gray's Anatomy</ref>:
* شاخه‌های پل مغزی <ref>Pontine branches</ref>
* سرخرگ لابیرنتی <ref>Labyrinthine artery</ref>
* [[سرخرگ مخچه‌ای تحتانی پیشین]]
* [[سرخرگ مخچه‌ای فوقانی]]
* [[سرخرگ مغزی پشتی]]
به طورکلی، شاخه‌های سرخرگ قاعده‌ای در خونرسانی به نواحی زیر نقش دارند <ref>نراقى،محمدنراقى، على؛حاجىمحمد على؛ حاجى حسينى، داود</ref>:
* پل مغزی
* قسمت فوقانی [[بصل النخاع]]
* لابیرنت غشایی گوش داخلی
* [[مخچه]] و هسته‌های عمقی آن
* قسمتی از [[لوب پس سری]]
* قسمتی از [[لوب گیجگاهی]]
* بازوی خلفی [[کپسول داخلی]]
* بخشی از [[تالاموس]]
* مغز میانی
* شبکه کوروئید بطن سوم و قسمت مرکزی بطن‌های طرفی
 
خونرسانی قسمت‌هایی از نیمکره‌های مغزی درارتباط با دستگاه مهره ای-قاعده‌ای، مربوط به شاخه‌ای از سرخرگ قاعده‌ای بنام سرخرگ مغزی پشتی (خلفی) است.
 
== انسداد سرخرگ قاعده‌ای ==
انسداد ناشی از ترومبوز در سرخرگ قاعده‌ای، وضعیتی خطرناک محسوب می‌شود که اغلب با ادامه حیات منافات دارد<ref name=autogenerated1>بندرچی چمخاله،بیژن،چمخاله، فرجی،فردینبیژن، فرجی، فردین</ref> . ترومبوز شریان قاعده‌ای معمولا قسمت ابتدایی یا پروگزیمال شریان را که در خونرسانی به ناحیه پل مغزی نقش دارد، درگیر می‌کند<ref name=autogenerated1>بندرچی چمخاله،بیژن،چمخاله، فرجی،فردینبیژن، فرجی، فردین</ref> . بخش‌هایی از ساقه مغز که به هنگام انسداد سرخرگ قاعده‌ای، بیشتر باعث ایجاد علایم می‌گردند عبارتنداز <ref name=autogenerated2>انتظارى طاهر،محمد؛طاهر، محمد؛ بيناى مطلق،همايون؛زمانى،بابكمطلق، همايون؛ زمانى، بابك</ref>:
* [[راه هرمی]] (راه قشری نخاعی)
* [[راه قشری بصل النخاعی]] (قشری پیازی) که درارتباط با هسته‌ها ی [[اعصاب مغزی]] است
* پایک مخچه‌ای فوقانی
* پایک مخچه‌ای میانی
* راه اسپاینوتالامیک که بیشتر مربوط به فیبرهای درد و حرارت است
* هسته‌های اعصاب مغزی
 
به هنگام انسداد سرخرگ قاعده‌ای، آسیب‌ها معمولا در ساقه مغز دو طرفه‌است <ref name=autogenerated2>انتظارى طاهر،محمد؛طاهر، محمد؛ بيناى مطلق،همايون؛زمانى،بابكمطلق، همايون؛ زمانى، بابك</ref>. درصورت انسداد در شاخه‌ها، ضایعه یک طرفه ساقه ایجاد می‌گردد. همچنین علایم با توجه به میزان انسداد سرخرگ قاعده‌ای و محل آن متفاوت است. به طورکلی، علایمی که ممکن است در اثر انسداد سرخرگ قاعده‌ای ایجاد گردند شامل:
* سرگیجه، استفراغ و نیستاگموس
* فلج چهار اندام (کوادری پلژی) یا فلج نیمه بدن (همی پلژی)
* فلج نگاه کردن و فلج حرکتی چشم، ناهنجاری‌های مردمکی و دوبینی
* اختلال تکلم (دیزآرتری)
* اغماء (کوما)
* [[آتاکسی]]
* اختلال حس درد و حرارت از تنه و اندام‌ها به علت ضایعه راه اسپاینوتالامیک
* ازبین رفتن حس وضعیت در اندام‌ها به علت آسیب نوار داخلی (لمنیسکوس مدیال)
* سندرم هورنر (افتادگی پلک، می‌وزیس و تعریق) به علت آسیب راه‌های سمپاتیک
 
== جستارهای وابسته ==
* [[حلقه ویلیس]]
* [[سرخرگ مغزی پشتی]]
 
== پانویس‌ها ==
{{پانویس|اندازه=کوچک}}
== منابع ==
*میناگر،علیرضا میناگر، علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژوه.
*نراقى،محمد على؛حاجىنراقى، محمد على؛ حاجى حسينى، داود.ترجمه: نوروآناتومى W.C. Wongck.انتشارات جعفرى.
*برزکار،ابراهیم برزکار، ابراهیم.ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی.تحت نظارت:دکتر حسن عشایری.با همکاری:دکتر مسیب برزکار.چاپ فجر.
* بندرچی چمخاله،بیژن،چمخاله، بیژن، فرجی، فرجی،فردینفردین.ترجمه نورولوژی بالینی دیوید ای گرینبرگ و مایکل جی.امینف.چاپ سوره.چاپ دوم.
* هوشمند ویژه، محمد. فرهنگ پزشکی انگلیسی-فارسی(دوجلدی). واژه نامه مصور دورلند. انتشارات کلمه.
{{چپ‌چین}}
* Williams & Warwick. Gray's Anatomy. Thirty-seventh edition. Churchill Livingstone. ISBN 0-443-04177-6
{{پایان چپ‌چین}}