خصلت آروماتیکی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات افزودن: et, eo, sk, bg, bs, he, sr, ta, ro, ca, lv, it |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
{{ویکی سازی}}
[[پرونده:Benzene-aromaticity-3D-balls.png|thumb]]
سطر ۷ ⟵ ۸:
آروماتیکها، دسته وسیعی از ترکیبات را تشکیل میدهند که شامل [[بنزن]] و ترکیباتی باشند که از نظر رفتار شیمیایی مشابه بنزن میباشند. برخی از این مواد، حتی بهظاهر شباهتی به بنزن ندارند. برخلاف [[آلکن|آلکنها]] و [[آلکین]]ها، بنزن و سایر ترکیبات آروماتیک، تمایلی برای انجام واکنشهای افزایش از خود نشان نمیدهند، ولی در واکنشهای جانشینی شرکت میکنند که یکی از صفات شاخص این دسته از مواد میباشد.
اگر گروههای عاملی روی حلقه قرار بگیرند، بر واکنش پذیری حلقه اثر خواهند گذاشت. واکنش پذیری عوامل متصل به حلقه نیز بهوسیله بخش آروماتیک تحتتأثیر قرار میگیرد.
مولکولهایی آروماتیک هستند و خصلت آروماتیکی از خود نشان میدهند که تعداد الکترونهای سیستم π آنها،
اگر گروههای عاملی روی حلقه قرار بگیرند، بر واکنش پذیری حلقه اثر خواهند گذاشت. واکنش پذیری عوامل متصل به حلقه نیز بهوسیله بخش آروماتیک تحتتأثیر قرار میگیرد.
خصلت آروماتیکی و قاعده
افزون بر بنزن و ترکیبات هم خانواده آن مثل نفتالین و آنتراسین و... ، مواد دیگری نیز وجود دارند که بهظاهر هیچ شباهتی به بنزن ندارند، ولی رفتاری مشابه بنزن دارند و بهعبارت سادهتر، آروماتیک هستند. از ویژگیهای این مواد میتوان به نکات زیر اشاره نمود:
بررسیهای تجربی مثل مطالعه خواص فیزیکی و انرژی هیدروژندار شدن سیستمها با تعداد الکترونهای π مختلف به این نتایج منجر
یک مثال
واکنش
ترکیبهای آروماتیک، هتروآروماتیک و انرژی رزونانس
نتایج تجربی حاصل از واکنشهای هیدروژن دار شدن هیدروکربنهای جوش خورده دو حلقهای و سه حلقهای و... نشان میدهد که هر چه تعداد الکترونهای بیشتری در رزونانس شرکت کرده باشند، انرزژی آزاد شده بیشتر و پایداری نسبی نیز بیشتر خواهد بود.
نامگذاری مشتقات بنزن و ترکیبات آروماتیک جوش خورده
برخی از مشتقات بنزن، نام مخصوص به خود دارند، مثلاً هیدروکسی بنزن را فنل (
برای نامگذاری خیلی از مشتقات بنزن، نام گروه یا استخلاف به صورت پیشوند بر کلمه بنزن افزوده میشود. مثلاً فلوئورو بنزن، ترسیوبوتیل بنزن، نیتروبنزن، سیکلوپروپیل بنزن نمونههایی از این نوع هستند. جهت نامگذاری مشتقات دو استخلافی بنزن. لازم است که محل استخلافها از پیشوند اورتو، متا یا پارا استفاده شود؛ به عنوان مثال، اورتو دیمتیل بنزن، متا دیمتیل بنزن، پارا دیمتیل بنزن.
در مواردیکه دو استخلاف متفاوت روی حلقه بنزن قرار گرفته باشد و هیچکدام از گروهها نام ویژهای به مولکول نداده باشند، پس از ذکر موقعیت گروهها با پیشوند اورتو و... ، نام گروهها را ذکر نموده، در پایان، کلمه بنزن بر آنها افزوده میشود. اگر وجود یک گروه، نام ویژهای به مولکول بدهد، در آن صورت مولکول به عنوان مشتق آن ترکیب ویژه محسوب میشود.
{{شیمی-خرد}}
== منابع ==
* Wikipedia contributors,
* [http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A2%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9 دانشنامه رشد].
{{انبار-رده|Aromatics}}
|