مثنوی '''یوسف و زلیخا''' یک منظومه شعری است که پس از مرگ فردوسی و در حدود 477۴۷۷ ق سروده شده و بعدها گروهی سرایش آن را به فردوسی منتسب کردند.<ref>رياحي، محمدامين: «فردوسي»، انتشارات طرح نو، 1375۱۳۷۵ </ref> بر طبق دانشنامه بریتانیکا زمان سرایش این منظومه دستکم یکصد سال پس از مرگ فردوسی است.<ref>
Ferdowsī. (2011۲۰۱۱). In Encyclopædia Britannica. Retrieved from http://www.britannica.com/EBchecked/topic/204578/Ferdowsi ''this assumption was based upon his presumed authorship of Yūsof o-Zalīkhā, an epic poem on the subject of Joseph and Potiphar’s wife, which, it later became known, was composed more than 100 years after Ferdowsī’s death.''</ref> نخستين منابعي كه مثنوي يوسف و زليخا را فردوسي نسبت دادهاند؛ يعني ظفرنامهي شرفالدين يزدي (828۸۲۸ ق) و سپس مقدمهي شاهنامهي بايسنغري (829۸۲۹ ق)، بيش از «چهار صد» سال پس از فردوسي تأليف شدهاند و تا پيش از آن تاريخ، هيچ مرجع و منبعي (مانند چهارمقالهي نظامي عروضي و تذكرة الشعراي دولتشاه سمرقندي كه به تفصيل از فردوسي سخن راندهاند) به چنين داستاني اشاره نكرده است. آشكار است كه اين افسانه تا پيش از سدهي نهم هجري وجود خارجي نداشته و براي نخستينبار به دست شرفالدين يزدي ساخته و پرداخته شده است.<ref>رياحي، محمدامين: «فردوسي»، انتشارات طرح نو، 1375۱۳۷۵ </ref><ref>شيراني، حافظ محمود: «در شناخت فردوسي»، ترجمهي شاهد چوهدري، انتشارات علمي و فرهنگي، 1369۱۳۶۹</ref><ref> مينوي، مجتبا: «فردوسي و شعر او»، انتشارات كتابخانهي دهخدا، 1357۱۳۵۷</ref>
در مثنوی یوسف و زلیخا سراینده از قول فردوسی اعمال وی را در سي سال نظم شاهنامه پوچ و بي اهميت قلمداد می کند.