|
[[File:Chromosome Y.svg|125px|right|thumb|بشر Y - chromatid]]
'''رنگین‌تنکروموزوم Y''' (یا کروموزوم ایگرگ) یکی از دو [[رنگین‌تنکروموزوم|رنگین‌تنکروموزوم]]هایی است که در اکثر [[پستانداران|پستانداران]] از جمله [[انسان|انسان]] کار تعیین جنسیت را به عهده دارد. در پستانداران، این رنگین‌تن (یا کروموزوم) حاوی [[ژن|ژن]] SRY است که باعث ایجاد [[بیضه|بیضه ها]] می‌شود. رنگین‌تنکروموزوم Y در انسان از حدود 60،000،000 جفت پایه تشکیل شده‌است. دی ان ای در رنگین‌تنکروموزوم Y از پدر به پسر منتقل می‌رسد، در نتیجه در واقع می‌توان گفت بسیاری از نام‌های خانوادگی را ردیابی می‌کند. تجزیه و تحلیل دی ان ای به این دلیل در پژوهش‌های تاریخچۀ خانواده‌ها استفاده می شود.
== مرور کلی ==
اکثر پستانداران دارای یک جفت رنگین‌تنکروموزوم جنسی در هر سلول هستند. مردها دارای یک رنگین‌تنکروموزوم Y و یک رنگین‌تنکروموزوم ایکس و زن ها دارای دو رنگین‌تنکروموزوم ایکس هستند. در پستانداران، رنگین‌تنکروموزوم Y حاوی ژن SRY است که باعث رشد و نمو جنین به شکل یک مذکر می‌شود. رنگین‌تنکروموزوم Y انسان و پستانداران دیگر ژن های دیگر مورد نیاز برای تولید اسپرم های طبیعی را نیز در بردارند.
==رنگین‌تنکروموزوم Y بشر==
در انسان، رنگین‌تنکروموزوم Y حدود 58 میلیون جفت باز (بلوک های سازنده [[د‌ن‌آ|دی ان ای]]) است که حدود 2 درصد از کل دی ان ای [[یاخته|سلول های]] مرد را تشکیل می‌دهد<ref>[46] ^ [http://ghr.nlm.nih.gov/chromosome=Y کتابخانه ملی پزشکی، مرجع اصلی ژنتیک]</ref> . رنگین‌تنکروموزوم Y انسان حاوی 86 <ref> غفاری، سعید رضا، ژنتیک برای کارشناسان نظام سلامت، تهران" انتشارات اندیشه سرا, ۱۳۸۵</ref> ژن است، که تنها 23 پروتئین مجزا را کد می‌کند.
== جستارهای وابسته ==
* [[رنگین‌تنکروموزوم ایکس]]
* [[تک‌گروه‌های دی‌ان‌ای Y برپایه گروه قومی]]
* [[آدم رنگین‌تنکروموزوم Y]]
==منابع==
== پیوند به بیرون ==
* [http://www.cambridgedna.com/genealogy-dna-genetic-genealogy.php ژنتیک سلسله شناسی : درباره استفاده از تجزیه و تحلیل رنگین‌تنیکروموزومی mtDNA و Y در تست اصل و نسب]
* http://www.ensembl.org/Homo_sapiens/mapview؟chr=Y
* http://www.ncbi.nlm.nih.gov/mapview/maps.cgi؟taxid=9606&chr=Y
* [http://www.ornl.gov/sci/techresources/Human_Genome/faq/snps.shtml اطلاعات پروژه ژنوم انسان] -- رنگین‌تنکروموزوم Y بشر
* [http://www.wi.mit.edu/news/ontopic/ychromosome.html] --رنگین‌تنکروموزوم Y-- از موسسه وایتهد برای تحقیقات پزشکی
* [http://www.nature.com/nature/focus/ychromosome/index.html]
* [http://www.genome.gov/11007628 موسسه ملی تحقیقات ژنوم بشر (NHGRI)]
* [http://www.ysearch.org/ Ysearch.org]
* [http://ycc.biosci.arizona.edu/ Y کنسرسیوم رنگین‌تنکروموزوم (YCC)]
* [http://www.npr.org/blogs/health/2010/01/human_male_still_a_work_in_pro.html ]
| 