زبان فارسی در پاکستان: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
زبان فارسی در شبه قاره جنوب آسیا دست‌کم هشت تا نه سده پیشینه دارد. در پاکستان که هم در روزگار گسترش تمدن فارسی‌زبانان مسلمان در شبه قاره به وجود آمد تا سده سیزدهم هجری، زبان فارسی به مدت هفت سده دارای سوابق رسمی، علمی، ادبی، و اداری بوده‌است.<ref>سحر، عبدالحی، فارسی در پاکستان؛ از سرود ملی تا شرافت فرهنگی. در: [http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2011/05/110510_l23_pakistan_as_persian_lan_gel.shtml بی‌بی‌سی فارسی]. ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۰. بازدید: دسامبر ۲۰۱۱.</ref>
تا پیش از دوران [[تیموریان]] [[زبان فارسی در هندوستان|زبان فارسی در شبه قاره هند]]، به عنوان زبان دادوستد فراگیر شده بود. پس از آنکه نوادگان [[تیمور لنگ]]، دودمان [[گورکانیان هند]] را ایجاد کردند زبان فارسی زبان رسمی این امپراتوری بزرگ شد. در سده‌های ۱۰ و ۱۱ میلادی، سربازان زیادی به ناحیه [[سند]] آمدند که به زبان‌های فارسی، ترکی، عربی و
اردو از فارسی نه تنها نام‌واژه‌ها و صفت‌ها را گرفته‌است بلکه حرف‌ها و قیدها، پیشوند‌ها و پسوند‌ها، امثال و حکم، استعارات و تشبیهات و نیز تمثیلات و [[تلمیحات]] فارسی در اردو راه یافته‌است.<ref>شبلیخان، محمدصدیق ، تأثیر زبان فارسی بر زبان اردو. مرکز تحقیقات فارسی. اسلام‌آباد. ۱۳۷۰.</ref>
شاعران اردو تنها در مطالب و محتویات و قالب شعری تحت تأثیر شعر فارسی قرار نگرفته‌اند بلکه در وزن شعر کاملاً از [[عروض]] فارسی تقلید کرده آن همه بحور با همه زحافات از فارسی به اردو انتقال یافت و عروض فارسی علت دیگری برای فراوانی واژه‌های فارسی در اردو شد.<ref>شبلیخان، محمدصدیق ، تأثیر زبان فارسی بر زبان اردو. مرکز تحقیقات فارسی. اسلام‌آباد. ۱۳۷۰.</ref>
[[محمد اقبال لاهوری]] شاعر، فیلسوف، سیاست‌مدار و اندیشمند نامدار پاکستانی اشعار زیادی نیز به زبان فارسی سروده‌است. اقبال شیفته زبان فارسی بود و از همان ابتدا زبان فارسی را برای بیان اندیشه‌ها و اشعار خود برگزید به نحوی که هفت هزار بیت از ۱۲ هزار بیت شعری وی به زبان فارسی است.
تا مدتی پیش در بخش‌هایی از پاکستان و به‌ویژه در شهر [[پیشاور]] اهالی شهر فارسی حرف می‌زدند ولی با مرور زمان فارسی از خانه‌های مردم شهر رخت بربست. تا زمان رژیم نظامی ژنرال ضیاالحق در پاکستان، زبان فارسی در تمامی مدارس دولتی این کشور، تا کلاس هشتم تدریس می‌شد<ref>سحر، عبدالحی، فارسی در پاکستان؛ از سرود ملی تا شرافت فرهنگی. در: [http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2011/05/110510_l23_pakistan_as_persian_lan_gel.shtml بی‌بی‌سی فارسی]. ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۰. بازدید: دسامبر ۲۰۱۱.</ref> اما آموزش رسمی زبان فارسی در زمان حکومت ژنرال [[ضیا الحق]] در مدارس پاکستان کنار گذاشته شد.<ref>حسین، یوسف، آینده زبان فارسی؛ نگرانی و امیدهایی از جانب پیشاور. در: [http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2011/05/110510_l23_persian_lan_farsi_future_pishawar_gel.shtml بی‌بی‌سی فارسی]. ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۰. بازدید: دسامبر ۲۰۱۱.</ref>
سطر ۱۰ ⟵ ۱۶:
سرود ملی پاکستان به زبان فارسی ساخته شده و فارسی زبان مادر زبان اردو به‌شمار می‌آید. امروزه در برخی ایالات همچون [[پیشاور]]، [[پاراچنار]]، شهر [[کویته]]، و قلعه [[لادگشت]] فارسی‌گویان زیادی وجود دارند.<ref>سحر، عبدالحی، فارسی در پاکستان؛ از سرود ملی تا شرافت فرهنگی. در: [http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2011/05/110510_l23_pakistan_as_persian_lan_gel.shtml بی‌بی‌سی فارسی]. ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۰. بازدید: دسامبر ۲۰۱۱.</ref>
شمار دانش‌آموختگان پاکستانی در رشته زبان و ادبیات فارسی بیشتر از همه
در گوشه و کنار
در انجمن‌های ادبی از
افزون بر شاعران و نویسندگان فارسی پاکستانی، شماری زیادی از سیاستمداران و هنرمندان آوازخوان در پاکستان وجود دارند که به زبان فارسی صحبت می‌کنند.<ref>همان.</ref>
==نشریات فارسی‌زبان پاکستان==
مهم‌ترین مجله فارسی‌زبانی که در پاکستان چاپ می‌شود فصلنامه علمی پژوهشی «دانش» است که ۲۱ سال از انتشار آن می‌گذرد. این مجله در ۱۴ سال اول سه زبانه منتشر می‌شده و پس از آن تنها به زبان فارسی منتشر می‌شود.<ref>[http://www.chn.ir/news/?section=1&id=16305 نشریات فارسی زبان پاکستان] در: خبرگزاری میراث فرهنگی. ۲۲ اردیبهشت ۱۳۸۵. بازدید: دسامبر ۲۰۱۱.</ref>
[[مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان]] فصلنامه «دانش» را برای ترویج زبان فارسی در منطقه چاپ می‌کند که شمارگان آن در حدود دوهزار نسخه‌است و موضوعات ادبی، فرهنگی، ایرانشناسی، نسخه‌شناسی، کتابشناسی را پوشش می‌دهد.<ref>همان.</ref>
از نشریات نامرتب فارسی که در پاکستان منتشر می‌شود می‌توان به فصلنامه «اقبالیات فارسی» اُرگان آکادمی «اقبال» پاکستان لاهور که تا سال ۱۳۹۰ خورشیدی ۱۳ شماره آن چاپ شده و فصلنامه «سفینه» اُرگان بخش فارسی دانشکده خاورشناسی لاهور که در سه سال دو شماره آن منتشر شده‌است، اشاره کرد.<ref>همان.</ref>
از مجلات فارسی دری که اغلب پناهندگان افغانی ساکن پاکستان چاپ می‌کنند، آماری در دست نیست. مجله دو ماهه‌ای نیز به نام «سروش» از سوی اداره مطبوعات پاکستان منتشر می‌شود که اغلب مقالات آن به فارسی دری تهیّه می‌شود.<ref>همان.</ref>
{{زبان-خرد}}
| |||