زبان فارسی در پاکستان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
زبان فارسی در شبه قاره جنوب آسیا دست‌کم هشت تا نه سده پیشینه دارد. در پاکستان که هم در روزگار گسترش تمدن فارسی‌زبانان مسلمان در شبه قاره به وجود آمد تا سده سیزدهم هجری، زبان فارسی به مدت هفت سده دارای سوابق رسمی، علمی، ادبی، و اداری بوده‌است.<ref>سحر، عبدالحی، فارسی در پاکستان؛ از سرود ملی تا شرافت فرهنگی. در: [http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2011/05/110510_l23_pakistan_as_persian_lan_gel.shtml بی‌بی‌سی فارسی]. ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۰. بازدید: دسامبر ۲۰۱۱.</ref>
 
پس از ربع نخست سده یازدهم میلادی بیشتر نواحی که امروز به پاکستان موسوم است به دست‏ سلطان [[محمود غزنوی]] (۹۹۸-۱۱۲۰ میلادی) فتح شد و به پادشاهی [[غزنین]] پیوست و شهر بزرگ لاهور کرسی استان‌های فتح‌شده گردید. خانواده‌های فارسی‌زبان از سرمزین‌های گوناگون پادشاهی‏ غزنین مهاجرت کرده و وارد سرزمین پاکستان شده و در ناحیه‌های مختلف اقامت گزیدند.<ref>سرور، غلام، اهمیت زبان فارسی در مطالعهٔ تاریخ پاکستان، مجله «هلال» آبان ۱۳۴۱ - شماره ۴۰.</ref>
[[پرونده:Qaumi Tarana Lyrics.jpg|thumb|250px|[[سرود ملی پاکستان]].]]
این خانواده‌های فارسی‌زبان دست‌نوشته‌های فارسی همراه‏ خود آوردند و بدین وسیله در برخی مراکز علمی و ادبی کتابخانه‌ها تاسیس شد و خوش‌نویسان فارسی‌زبان از دست‌نوشته‌های فارسی رونویسی کردند و با کوشش‌های آنها این دست‌نوشته‌ها از ناحیه‏ای به‌نواحی‏ دیگر می‌رسید. مهاجران فارسی‌زبان برای آموزش زبان فارسی مدارسی را هم تاسیس کردند که شماری از آنها در سده‌های بعد از کانون‌های مهم تحصیل زبان فارسی گردید و بدین طریق زبان فارسی در این نواحی‏ پیشرفت کرد.<ref>سرور، غلام، اهمیت زبان فارسی در مطالعهٔ تاریخ پاکستان، مجله «هلال» آبان ۱۳۴۱ - شماره ۴۰.</ref>
 
تا پیش از دوران [[تیموریان]] [[زبان فارسی در هندوستان|زبان فارسی در شبه قاره هند]]، به عنوان زبان دادوستد فراگیر شده بود. پس از آنکه نوادگان [[تیمور لنگ]]، دودمان [[گورکانیان هند]] را ایجاد کردند زبان فارسی زبان رسمی این امپراتوری بزرگ شد. در سده‌های ۱۰ و ۱۱ میلادی، سربازان زیادی به ناحیه [[سند]] آمدند که به زبان‌های فارسی، ترکی، عربی و... سخن می‌گفتند. در طول سالیان دراز از آمیزش این زبان‌ها با هم و با زبان محلی مردم، زبان اردو فراگیر شد. اردو یک واژه ترکی به معنی لشکر است و بیانگر زبانی است که در میان سربازان رایج شد.<ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Urdu History_of_Urdu]</ref>
 
اردو از فارسی نه تنها نام‌واژه‌ها و صفت‌ها را گرفته‌است بلکه حرف‌ها و قیدها، پیشوند‌هاپیشوندها و پسوند‌ها،پسوندها، امثال و حکم، استعارات و تشبیهات و نیز تمثیلات و [[تلمیحات]] فارسی در اردو راه یافته‌است.<ref>شبلیخان، محمدصدیق ،محمدصدیق، تأثیر زبان فارسی بر زبان اردو. مرکز تحقیقات فارسی. اسلام‌آباد. ۱۳۷۰.</ref>
 
شاعران اردو تنها در مطالب و محتویات و قالب شعری تحت تأثیر شعر فارسی قرار نگرفته‌اند بلکه در وزن شعر کاملاً از [[عروض]] فارسی تقلید کرده آن همه بحور با همه زحافات از فارسی به اردو انتقال یافت و عروض فارسی علت دیگری برای فراوانی واژه‌های فارسی در اردو شد.<ref>شبلیخان، محمدصدیق ،محمدصدیق، تأثیر زبان فارسی بر زبان اردو. مرکز تحقیقات فارسی. اسلام‌آباد. ۱۳۷۰.</ref>
 
[[محمد اقبال لاهوری]] شاعر، فیلسوف، سیاست‌مدار و اندیشمند نامدار پاکستانی اشعار زیادی نیز به زبان فارسی سروده‌است. اقبال شیفته زبان فارسی بود و از همان ابتدا زبان فارسی را برای بیان اندیشه‌ها و اشعار خود برگزید به نحوی که هفت هزار بیت از ۱۲ هزار بیت شعری وی به زبان فارسی است.
سطر ۲۵ ⟵ ۲۹:
 
==نشریات فارسی‌زبان پاکستان==
[[پرونده:Iqbal.jpg|چپ|انگشتدان|240px|[[محمد اقبال لاهوری]].]]
مهم‌ترین مجله فارسی‌زبانی که در پاکستان چاپ می‌شود فصلنامه علمی پژوهشی «دانش» است که ۲۱ سال از انتشار آن می‌گذرد. این مجله در ۱۴ سال اول سه زبانه منتشر می‌شده و پس از آن تنها به زبان فارسی منتشر می‌شود.<ref>[http://www.chn.ir/news/?section=1&id=16305 نشریات فارسی زبان پاکستان] در: خبرگزاری میراث فرهنگی. ۲۲ اردیبهشت ۱۳۸۵. بازدید: دسامبر ۲۰۱۱.</ref>
 
سطر ۳۳ ⟵ ۳۸:
از مجلات فارسی دری که اغلب پناهندگان افغانی ساکن پاکستان چاپ می‌کنند، آماری در دست نیست. مجله دو ماهه‌ای نیز به نام «سروش» از سوی اداره مطبوعات پاکستان منتشر می‌شود که اغلب مقالات آن به فارسی دری تهیّه می‌شود.<ref>همان.</ref>
 
{{زبان-خرد}}
 
==منابع==
<small>{{پانویس}}</small>
 
[[رده:زبان فارسی]]