لویه جرگه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
قاصدک بهار (بحث | مشارکت‌ها)
جز بر گزار - حذف فاصله اضافی
خط ۳:
[http://jirga.gov.af/fa لویه جرگه عنعنوی]
 
'''لویَه جَرگه''' (به [[پشتو]]، به [[فارسی دری]]: جرگهٔ بزرگ) یا '''جرگه ملی'''، بزرگ‌ترین مجمع بزرگان و شخصیت‌های قومی و اجتماعی کشور [[افغانستان]] است و در موارد بحرانی در افغانستان تشکیل می‌شود. در بیشتر موارد از سوی پادشاه یا رئیس جمهور فراخوانده شده اعضای آن می‌توانند هم انتخابی و هم انتصابی باشند. نخستین جرگه در سال ۱۱۶۰ هجری (۱۷۴۷ میلادی) برگزار شد. این جرگه سر نوشتسرنوشت و آینده کشور تازه‌ای به نام افغانستان را رقم زد، پس از کشته شدن [[نادر شاه افشار]]، در ماه اکتبر ۱۷۴۷ در مزار شیر سرخ، در داخل قلعه نظامی نادر آباد بر گزاربرگزار شد و ۹ روز به درازا کشید. پس از ۹ روز مباحثه میان سران اقوام غلزایی، پوپلزایی، نورزایی، سدوزایی و دیگران، [[احمدشاه ابدالی]] از قوم سدوزایی به عنوان پادشاه برگزیده شد.
 
لویه جرگه در زبان فارسی دری به معنی جرگه بزرگ است. جرگه واژهٔ فارسی و به معنی گروه و صف آمده‌است. جرگه در کاربردهای سیاسی-اجتماعی آن به معنی گرد همایی و نشست است. به عبارت دیگر هر مجلس، جلسه و اجلاسی که برای تصمیم گیری، نظر خواهی و مشورت در باره یک امر محلی، ملی و قومی برگزار شود، جرگه‌است. آنچه جرگه را از نشست‌ها و گردهمایی‌های دیگر جدا می‌سازد محتوأ، شیوه کار و منظور آن است. محتوای جرگه مردمی است وبرای سنجش آرای عمومی. از این رو برخی آن را نوعی رفراندم یا همه پرسی خوانده‌اند. منظور از تشکیل جرگه‌ها چاره جویی، رسیدگی و تصمیم گیری همگانی در مورد یک مسأله سیاسی-اجتماعی است. شیوه کار آن بسیار ساده‌است. معمولاً یک فرد اداره آن را به عهده می‌گیرد وموضوع خاصی را به همه پرسی می‌گذارد تا شرکت کننده گان روی آن به بحث بپردازند. در پایان با توافق کلی به تصمیم مشترکی می‌رسند. این تصمیم سر انجام به مثابه یک فیصله ملی، محلی و قومی عملی می‌گردد.