شامگان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات رده همسنگ: افزودن> رده:سر و گردن
اصلاح جمله بندی طبق شیوه نامه
خط ۱:
{{تمیزکاری}}
{{ویکی‌سازی}}
{{Infobox Anatomy |
Name = شامه‌گان |
Latin = |
GraySubject = 193 |
GrayPage = 872 |
Image = Meninges-en.svg |
Caption = شامه یا مننژهای گرداگرد مغز |
Image2 = |
Caption2 = |
Precursor = |
System = |
Artery = |
Vein = |
Nerve = |
Lymph = |
MeshName = Meninges |
MeshNumber = A08.186.566 |
DorlandsPre = m_09 |
DorlandsSuf = 12523818 |
}}
 
'''شامه''' یا '''مننژ'''{{انگلیسی|meninge}} سامانه‌ای متشکل از چند لایه(غشاء) بوده که [[سیستم عصبی مرکزی]] (CNS) را در بر می‌گیرد. این غشاها کار محافظت، تغذیه، و کاهش ضربه مغزی را به عهده دارند. مننژ اطراف مغز و نخاع دارای سه لایه و پوشش است که از خارج به داخل با نام‌ [[سخت شامه]](دوراماتر)، [[عنکبوتیه]](آراکنوئید)، [[نرم شامه]](پیاماتر) شناخته می‌شوند. این پرده‌ها به طور کلی مننژ یا شامه نامیده می‌شوند که میان استخوان جمجمه و بافت مغز (و در طناب نخاعی بین ستون مهره‌ها و بافت نخاع) قرار دارند. این پرده‌ها شدت ضربه‌‌هایی که به استخوان سر و ستون مهره‌ها وارد می‌ شوند را کاهش داده و همچنین به عنوان یک سد شیمیایی در برابر بسیاری از مواد آسیب ‌رسان ایفای نقش می کنند.
== مننژ(meninge)==
 
[[مننژ]]،وظیفه سیستمیحفاظت ازفیزیکی چندمغز غشاپس یااز لایه بوده که سیستم عصبی مرکزی (CNS) را در بر می گیرد. این غشاها کار محافظت، تغذیه، و کاهش ضربه مغزی رامننژ به عهده دارندجمجمه است. مغز توسط استخوان هایاستخوان‌های سخت جمجمه محصور شده است که از آن در برابر آسیب دیدگی محافظت می نماید. استخوان های اصلی جمجمه عبارتند از: استخوان های پیشانی، گیجگاهی، آهیانه ای و پس سری. این استخوان هااستخوان‌ها در ناحیه درزها(سوچور) به هم متصل می شوند و قاعده جمجمه را تشکیل می دهند. در اطراف مغز و نخاع سه پوشش وجود دارد که از خارج به داخل عبارتند از: [[سخت شامه]]، [[عنکبوتیه]]، [[نرم شامه]]. این پرده ها به طور کلی مننژ نامیده می شوند که میان استخوان جمجمه و بافت مغز، ستون مهره ها و نخاع قرار دارند. این پرده‌ها شدت ضربه‌ هایی که به استخوان سر و ستون مهره‌ها وارد می‌ شوند را کاهش داده و همچنین به عنوان یک سد شیمیایی در برابر بسیاری از مواد آسیب ‌رسان ایفای نقش می کنند.
 
 
== سخت شامه(dura mater) ==
سطر ۴۴ ⟵ ۶۶:
نرم شامه پوشش مننژی، نازک، نیمه شفاف، توری مانند بوده که به تمامی سطح مغز محکم می چسبد و به لایه ی عنکبوتیه به صورت شل متصل می شود. این لایه ها اغلب به صورت عنکبوتیه-نرم شامه یا لپتومننژ عنوان می شوند. ساب آراکنوئید یا فضای زیر عنکبوتیه، بین لایه ی عنکبوتیه و نرم شامه بوده، و حاوی مایع مغزی-نخاعی(CSF) می باشد. فضای زیر عنکبوتیه حاوی رشته های فیبری است که پایداری و استحکام دو لایه را برقرار کرده، امکان محافظت مناسب و حرکت پروتئین ها، الکترولیت ها، یون ها، و گلوکز درون مایع مغزی-نخاعی را فراهم می نماید.
 
نرم شامه توسط ۲۱ جفت لیگامان دندانه داردندانه‌دار به سخت شامه متصل می شود. این لیگامانلیگامان‌های های دندانه داردندانه‌دار در ثابت نگه داشتننگه‌داشتن نخاع و جلوگیری از حرکت به این سو و آن سو و فراهم نمودنافزایش پایداری آن کمک می نمایند. در نقطه اینقطه‌ای که نرم شامهنرم‌شامه به مخروط انتهایی یا مخروط نخاعی می رسد،می‌رسد، به صورت یک فیلامنت یا رشته یرشتهٔ نازک موسوم به ''فیلوم ترمینال'' امتداد می یابد، که درون سیسترن لومبار قرار می گیرد. این فیلامنت سرانجام با سخت شامه یکی شده و تا استخوان دنبالچه امتداد می یابد، با پریوستئوم ادغام شده و تشکیل لیگامان کوکسیژیال را می دهد.
 
معمولا، سخت شامه به [[جمجمه]] یا به استخوان های کانال مهره ایمهره‌ای در طناب نخاعی متصل می شود، عنکبوتیه به سخت شامهسخت‌شامه درحالیکه نرم شامه به بافت سیستم عصبی مرکزی متصل می گردد. زمانی که سخت شامه و عنکبوتیه در اثر آسیب یا بیماری جدا شوند، بین آنها فضای ساب دورال قرار می گیرد.
 
وظایف نرم شامه شامل پوشش دادن و محافظت از سیستم عصبی مرکزی(CNS)، محافظت از [[رگ های|رگ‌های خونی]] و احاطه نمودن سینوس های وریدی نزدیک سیستم عصبی مرکزی، دربرگرفتن مایع مغزی-نخاعی(CSF) می باشد.
 
== سیسترن(cistern) ==
سطر ۵۶ ⟵ ۷۸:
برخی از سیسترن های اصلی زیر عنکبوتیه عبارتند از:
 
* سیسترن cerebellomedullary)cisterna magna)- بزرگترین سیسترن هایسیسترن‌های ساب آراکنوئید
 
* سیسترن pontine
سطر ۷۲ ⟵ ۹۴:
دو سیسترن اصلی دیگر ، pontine cistern، بین پل مغزی و بصل النخاع واقع شده و interpeduncular cistern مابین پدانکول های مغزی قرار گرفته و آنها و ساختارهای شامل شده در حفره ی بین پدانکولی را در بر می گیرد و حاوی حلقه شریانی ویلیس است.
 
''سیسترن کیاسماتیک''(chiasmatic cistern):
 
از جلو ، cisterna interpeduncularis، در اطراف کیاسما بینایی به سمت جلو امتداد یافته و سیسترن کیاسما یا سیسترن کیاسماتیک را تشکیل می دهد و بر روی سطح فوقانی جسم پنبه ای، برای امتدادهای عنکبوتیه گسترش از یک نیمکره ی مغزی به دیگری در زیر حاشیه آزاد داس مغزی، و در نتیجه فضایی را ترک می کند که در آن شریان های قدامی مغزی شامل می شوند.
سطر ۷۸ ⟵ ۱۰۰:
== فضای زیر عنکبوتیه(subarachnoid space) ==
 
در سیستم عصبی مرکزی، حفره یحفرهٔ زیر عنکبوتیه(فضای زیر عنکبوتیه یا [[ساب آراکنوئید]]) فاصله میان غشای عنکبوتیه و نرمنرم‌شامه شامه می باشدمی‌باشد. این فضا توسط بافت اسفنجی متشکل از ترابکولا(فیلامنت هایفیلامنت‌های بافت همبند ظریف که از غشای عنکبوتیه امتداد دارند و داخل نرم شامه یکی می شوند) و کانال هایکانال‌های به هم مرتبط اشغال گردیده و در آن مایع مغزی-نخاعی قرار گرفته است.
 
این حفره بر روی سطح نیمکره هاینیمکره‌های مغز کوچک می باشد. در نوک هر ژیروس(gyrus)، نرم شامه و عنکبوتیه در تماس نزدیک هستند اما در شیارهای(sulci) مابین ژیروس ها، فضاهای مثلثی به جا می مانند، که در آن بافت ترابکولار ساب آراکنوئید وجود دارد. با وجود این که نرم شامه به صورت تنگاتنگ سطح مغز را دنبال کرده و به داخل شیارها فرو می رود، غشای عنکبوتیه در سرتاسر آنها ژیروس به ژیروس متصل می شود. در بخش های مشخص قاعده یقاعدهٔ مغز، عنکبوتیه توسط فواصلفاصله‌هایی پهن و عریض از نرم شامهنرم‌شامه جدا می شود که آزادانه با یکدیگر در ارتباط بوده و سیسترن ساب آراکنوئید نامیده می شوند؛ در این هااین‌ها بافت زیر عنکبوتیه دارای فراوانی کمتری است. فضای زیر عنکبوتیه محل فصل مشترک مابین بافت عروقی و مایع مغزی-نخاعی بوده و در سد خونی-مغزی فعال می باشد. لایه آراکنوئید و لایه یلایهٔ ساب آراکنوئید همراه با آن به سمت طناب نخاعی نیز امتداد دارند. و وظایف آن در طناب نخاعی مشابه وظایفش در مغز می باشد.
 
== فضای ساب دورال(subdural space) ==
 
[[فضای ساب دورال]](یا حفره یحفرهٔ ساب دورال) یک فضای مصنوعی ایجاد شده بوسیله جدایش غشای عنکبوتیه از غشای نرم شامه در نتیجهنتیجهٔ ی تروما،[[تروما]]، فرایند بیماری زا،بیماری‌زا، یا عدم حضور [[مایع مغزی نخاعی|مایع مغزی-نخاعی]] به وجود می آید. آن همچنین ممکن است محل تروما همچون [[هماتوم]] ساب دورال، ایجاد کننده ی جدایش غیر طبیعی سخت شامه و عنکبوتیه باشد. از این رو، فضای ساب دورال به صورت فضای بالقوه یا مصنوعی عنوان می شود(potential or artificial space).
 
== فضای ایپدورال(epidural space) ==
 
مابین سختمیان شامهسخت‌شامه و استخوان جمجمه در سر، و مابین [[ضریع|پریوستئوم]] (ضریع استخوان) و سخت شامه در ستون مهره ها، فضایی بالقوه موسوم به [[فضای ایپدورال]] واقع شده است.
 
== منبع ==