بوکان: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی‌سازی ویرایش 6127834 توسط Poiplos (بحث)
Poiplos (بحث | مشارکت‌ها)
manabe'e moarrafie in sahhr be vozooh amade ast
خط ۳۶:
 
'''بوکان''' (کردی: بۆکان، Bokan) مرکز [[شهرستان بوکان]] در استان [[آذربایجان غربی]] [[ایران]] است.
زبان مردم این شهر [[کردی سورانی]] است. جمعیت شهر بوکان براساسدر سرشماری سال ۱۳۸۵، ۱۴۹٬۳۴۰ نفر بوده‌است.<ref name="آمار"/>براساس سرشماری سال(۱۳۸۵) بوکان پس از [[ارومیه]] و [[خوی]]، سومین شهر پرجمعیت استان [[آذربایجان غربی]] به شمار می‌آید.<ref>[http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-106&srt=1pnn&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=1pnn World Gazetteer Iran Citys]</ref>.همچنین این همچنینشهر جمعیتپس شهربوکاناز درسالکرمانشاه ۲۰۰۶و بالغسنندج برو ۱۹۰٬۰۰۰ایلام نفربرآوردشدهچهارمین استشهر ،شهربوکانپرجمعیت ۱۹۶۰امینکردنشین ایران, 51 امین شهر پرجمعیت [[ایران]]<ref>http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-106&srt=1npn&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=x&srt=1npn</ref> و 2438 امین شهر پرجعیت جهان است.<ref>[http://www.mongabay.com/igapo\2005_world_city_populations\irancities_urban_03.htm جمعیت های تخمینی سال 2005 و 2006]</ref> شهر بوکان در ۳۶ درجه و ۳۱ دقیقه عرض شمالی و ۴۶ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی نسبت به نصف النهار گرینویچ قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریای آزاد ۱۳۷۰متر می‌باشد.<ref>[http://www.bookan-ag.ir مختصات ارتفاع, سطح دریا]</ref>
 
== وجه تسمیه ==
خط ۶۶:
* سفر ژاگ دمورگان و [[خاطرات جهانگردان به بوکان]]
[[پرونده: بوکان_قله_سردار_1300.jpg|340px|farme|thumb|left| شهربوکان - قلعه سردار مربوط به سال ۱۳۰۰ و همچنین مقر سردارعزیزخان]]
[[پرونده: Sardar Azizkhan-ghajar.jpg|240px|farme|thumb|left| سردار عزیزخان مکری]]
 
<ref>
BASHASH, R. ۱۹۹۶. Decipherment of Bukan Inscription, in Shiraz (ed.) The proceedings of the first symposium of inscriptions and ancient texts: ۲۵-۳۹. Tehran: Iranian Cultural Heritage Organization Press (in Farsi).
سطر ۱۰۰ ⟵ ۹۸:
 
== ابنیه تاریخی ==
* تپه باستانی قلایچی
 
=== مقبره سردار ===
مقبره تاریخی سردار که مربوط به دوره قارجه‌است که امروزه در [[پارک عمومی ملت]] شهر[[بوکان]] قرارگرفته‌است. این مقبره در انتهای پارک قراردارد.[[مقبره]] در سطح ۱۹۸ [[متر]] مربع و دارای یک گنبد مرکزی، ایوان و دو دهلیز در طرفین است. مصالح به کار رفته در پی بنا از سنگ لاشه به صورت، دیوارها، گنبد و طاق‌ها از آجر چهار گوش است. در ضلع جنوبی – ورودی بنا – ایوانی با دو ستون سنگی قرار دارد. این مقبره محل دفن خانواده «[[ عزیز خان مکری]]» داماد امیرکبیر و فرمانده کل قشون ناصرالدین شاه بوده‌است. مقبره سردار به عنوان یکی امکان‌های مهم تاریخی شهر ثبت شده‌است و نزد مردم از محبوبیت خاصی برخوداراست.<ref> [http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=84016 مقبره بزرگان آذربایجان غربی]</ref>
 
* تپه باستانی قلایچی
[[پرونده: Mozeh-japan-boukan.jpg|240px|farme|thumb|left|یکی از آجرهای لعابدار کشف شده در قلایچی در موزه ژاپن]]
بوکان هویت تاریخی خود را از (قلعه باستانی قلایچی) در مجاورت روستای قلایچی در هشت کیلومتری شمال شرقی بوکان می‌گیرد؛ که بازمانده یکی از مراکز بسیار مهم تمدن (ماناها) در هزاره اول پیش از میلاد مسیح در حوزه شمال غرب ایران که برخوردار از تمدن و قانون بودند؛ است.
سطر ۱۱۶ ⟵ ۱۱۰:
ازآن سال ببعد تیمهایی وارد این غار شده و هرکدام مقداری از آن را بازدید کردند تا بالاخره تیمی از باشگاه سنگنوردان بوکان موفق به پیشروی بیشتر و نقشه برداری حدود ۴۰۰ متر ازاین غار برای اولین بار شدند.
 
=== مقبره سردار ===
مقبره تاریخی سردار که مربوط به دوره قارجه‌است که امروزه در [[پارک عمومی ملت]] شهر[[بوکان]] قرارگرفته‌است. این مقبره در انتهای پارک قراردارد.[[مقبره]] در سطح ۱۹۸ [[متر]] مربع و دارای یک گنبد مرکزی، ایوان و دو دهلیز در طرفین است. مصالح به کار رفته در پی بنا از سنگ لاشه به صورت، دیوارها، گنبد و طاق‌ها از آجر چهار گوش است. در ضلع جنوبی – ورودی بنا – ایوانی با دو ستون سنگی قرار دارد. این مقبره محل دفن خانواده «[[سردار عزیز خان مکری]]» داماد امیرکبیر و فرمانده کل قشون ناصرالدین شاه بوده‌است. مقبره سردار به عنوان یکی امکان‌های مهم تاریخی شهر ثبت شده‌است و نزد مردم از محبوبیت خاصی برخوداراست.<ref> [http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=84016 مقبره بزرگان آذربایجان غربی]</ref>
 
=== تپه‌های باستانی ===
در این شهرستان علاوه بر موارد فوق دارای برخی از تپه‌های تاریخی ذیل نیز همقابل اشاره می‌باشد.
 
عبارتند از:
# تپه باستانی ساری قامیش،
# تپه عربلو،
سطر ۲۱۰ ⟵ ۲۰۶:
 
=== میش مرغ ===
پرندهٔ نادری بنام [[میش‌مرغ]] در دشت‌های سوتا و سه‌کانیان و در این منطقه زیست می‌کند و در تمام فصول سال دیده می‌شود و مرحله حساس تخم‌گذاری را نیز در این منطقه می‌گذرانند و تعداد قابل توجهی از آن حدود ۱۵۰قطعه در این شهرستان هستند که با توجه به موقعیت منطقه و افزایش جمعیت در چند سال اخیر قابل ملاحظه می‌باشد و از طرف محیط‌زیست کاملاً تحت‌حفاظت قرار دارد. پرندگان شکاری و لاشخورها و انواع پرندگان سبک‌بال، کبک‌معمولی و چیل در سطح شهرستان زیست می‌نمایند ولی تعداد جمعیت وتنوع گونه‌ای پرندگان آبزی با مقایسه با پرندگان خشک‌زی کمتر بوده و پرندگان آبزی فقط در مسیر رودخانه سیمینه‌رود و زرینه‌رود در محدوده این شهرستان دیده می‌شود. از عمده‌ترین زیستگاه‌های چیرگ در [[ایران]] می‌توان به دشت‌های اطراف بوکان (دشت سوتاو حمامیان، دشت اینگیجه و آلبلاغ، دشت قازلیان و دشت سه‌کانیان) اشاره کرد که بیشترین جمعیت تولید مثل‌ کننده و زمستان گذران میش‌مرغ در ایران را در خود جای داده‌اند. بوکان آخرین پناهگاه این گونه با ارزش در ایران می‌باشد و میش مرغ یکی از مهمترین آثار طبیعی ملی در شهرستان بوکان بشمار می رود. <ref>[http://anthropology.ir/node/4545 انسان شناسی و فرهنگ]</ref>
 
[[پرونده: گل_گندم.jpg|340px|farme|thumb|left| گل گندم]]
سطر ۳۴۹ ⟵ ۳۴۵:
== سرشناسان ==
=== تاریخ ===
* سردار [[عزیز خان مکری]] وزیر جنگ آقا ناصر الدین شاه [[قاجار]]
* حاج محمد امین آقا ایلخانی زاده (آقای بوکان)