* «درآمدی بر زبان‌شناسی شناختی: نظریه‌ها و مفاهیم»، محمد راسخ مهند، تهران: [[سمت]]، ۱۳۸۹
این کتاب در اندازه یک کتاب مقدماتی به معرفی اصول و مفاهیم مطرح در زبان شناسی شناختی می پردازد. کتاب به سه بخش و نه فصل تقسیم شده است. بخش اول به اصول و مفاهیم بنیادی زبان شناسی شناختی می پردازد. بخش دوم به معرفی جنبه های مختلف معنی شناسی شناختی اختصاص دارد. از آنجا که در زبان شناسی شناختی، معنی و مطالعه آن بیشترین اهمیت را دارد، طبعاً بیشترین مباحث در این مکتب حول مطالعه معنی انجام شده است، و د ر واقع شروع آن واکنشی در برابر نادیده گرفتن یا کم اهمیت شمردن مطالعه معنی در رویکرد صورت گرا بوده است. بخش سوم کتاب نیز به معرفی رویکردهای شناختی به مطالعه دستور اختصاص دارد. مراد از دستور در اینجا صرف و نحو است. دو رویکرد عمده الگوی نظام ساختار مفهومی و دستور شناختی در این بخش معرفی شده اند. با این که دیدگاههای مطرح در کتاب از جنبه های مختلف به بررسی موضوعات متفاوت زبانی پرداخته اند، اما وجه مشترک آنها معنی بنیاد بودن و شناخت گرا بودن است، که باعث شده همگی در زیر یک چتر قرار گیرند▼
این کتاب در اندازه یک کتاب مقدماتی به معرفی اصول و مفاهیم مطرح در زبان شناسی شناختی می پردازد. مطالعات مربوط به زبان شناسی شناختی، که دهه چهارم عمر خود را می گذراند، از دهه ۱۹۷۰ میلادی شروع شد و از دهه ۱۹۸۰ به بعد روز به روز مطرح تر شد و اکنون به یکی از مهم ترین و پرطرفدارترین مکاتب زبان شناسی در غرب، به ویژه اروپا، بدل شده است.
هم‌اکنون کتاب‌ها، مقالات و درسنامه های متعددی در سراسر جهان چاپ می شوند که به این رویکرد اختصاص دارند. بسیاری از این تحقیقات به معنی شناسی می پردازند، اما مطالعه نحو و صرف نیز بخش قابل توجهی از آنها را تشکیل می دهد. به غیر از معدود مقاله هایی که در مورد این مکتب یا برخی شاخه های آن به زبان فارسی نوشته یا ترجمه شده اند، نگارنده کتابی را به فارسی سراغ ندارد که به طور خاص به این رویکرد اختصاص داشته باشد. این کتاب تلاشی است در جهت پر کردن این خلا. البته بررسی تمام جوانب زبان شناسی شناختی در یک کتاب جمع نمی شود و کتابی با این حجم فقط می تواند فهرست وار مفاهیم اصلی این رویکرد را معرفی کند و دانشجویان را به صورت مقدماتی با آنها آشنا کند و ادعایی در خصوص پرداختن به عمق مفاهیم آن چنان که بایسته است، ندارد.
کتاب به سه بخش و نه فصل تقسیم شده است. بخش اول به اصول و مفاهیم بنیادی زبان شناسی شناختی می پردازد. در این بخش سعی بر آن است تا با مقایسه زبان شناسی شناختی با دو رهیافت صورت گرایی و نقش گرایی، خواننده با زیرساختهای نظری این رویکرد آشنا شود. خاستگاه و تاریخچه زبان شناسی شناختی، افراد پیشگام و مطرح آن، و معرفی دو بخش عمده این نظریه، یعنی معنی شناسی شناختی و رویکردهای شناختی به مطالعه دستور در این بخش مطرح شده اند.
بخش دوم به معرفی جنبه های مختلف معنی شناسی شناختی اختصاص دارد. از آنجا که در زبان شناسی شناختی، معنی و مطالعه آن بیشترین اهمیت را دارد، طبعاً بیشترین مباحث در این مکتب حول مطالعه معنی انجام شده است، و د ر واقع شروع آن واکنشی در برابر نادیده گرفتن یا کم اهمیت شمردن مطالعه معنی در رویکرد صورت گرا بوده است. به همین دلیل، چه در این کتاب و چه در اکثر کتاب هایی که مقدمات زبان شناسی شناختی را معرفی کرده اند، بیشترین حجم کتاب به معنی شناسی شناختی اختصاص پیدا کرده است. مباحث عمده ای مانند مقوله بندی، استعاره و مجاز، نظریه سرنمون، فضاهای ذهنی، طرحواره های تصویری، معنای دائرتالمعارفی، مقولات شعاعی و نظایر آن فصلهای مربوط به مطالعه معنی از دیدگاه شناختی را تشکیل می دهند. با اینکه پرداختن به هر یک از این موضوعات می تواند به نوشتن کتابی بینجامد، نگارنده سعی کرده مهم ترین موضوعات مطرح در هر مبحث را طرح کند و خواننده را به پیگیری بیشتر بحث علاقه مند کند.
▲بخش سوم کتاب نیز به معرفی رویکردهای شناختی به مطالعه دستور اختصاص دارد. مراد از دستور در اینجا صرف و نحو است. دو رویکرد عمده الگوی نظام ساختار مفهومی و دستور شناختی در این بخش معرفی شده اند. با این که دیدگاههای مطرح در کتاب از جنبه های مختلف به بررسی موضوعات متفاوت زبانی پرداخته اند، اما وجه مشترک آنها معنی بنیاد بودن و شناخت گرا بودن است، که باعث شده همگی در زیر یک چتر قرار گیرند
* گفتارهایی در نحو، محمد راسخ مهند، تهران: [[نشر مرکز]]، ۱۳۸۸
این کتاب مجموعه‌ای از مقالات نویسنده درباره زبان فارسی است که از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۶ در نشریات مختلف به چاپ رسیده‌اند. هر کدام از مقالات جنبه‌ای از دستور زبان فارسی را مد نظر قرار داده است. این کتاب نظریه نحوی خاصی را دنبال نمی‌کند و در هر مقاله، هنگام لزوم، نظریه مرتبط با موضوع مربوط معرفی می‌شود. عناوین مقالات عبارتند از: ۱. پی‌بست‌های ضمیری ۲. مفعول مستقیم ۳. فاعل و مفعول ۴. نوع عمل افعال ۵. قید جمله و قید فعل ۶. ساخت ناگذرا ۷. تمیز ۸. پسایندسازی ۹. درباره "که" در زبان فارسی
* «جشن نامه دکتر [[یدالله ثمره]] (پژوهش‌های زبان‌شناسی ایرانی ۲)»، [[امید طبیب‌زاده]] و محمد راسخ مهند، تهران: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا، ۱۳۸۳
