معماری صفوی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Ardabil-bazar.jpg|thumb|left|200px| بازار اردبیل از نمونه‌های معماری دوره صفوی]]

'''معماری دوره صفوی''' یکی از نقاط اوج [[معماری ایرانی]] و یکی جلوه‌های اصلی [[هنر دوره صفوی]] است. از عمارات دوران [[صفوی]] در مقایسه با بناهای دوران‌های دیگر ایران، تعداد بیشتری باقی مانده‌است. با این وجود معماری دوران صفوی نسبت به معماری [[سلجوقی]]، [[ایلخانی]] و [[تیموری]] ناشناخته مانده‌است. چند عامل به تعیین این تناقض کمک می‌کند. یک عامل، عامل پیش پا افتاده تعصب و پیشداوری است. عمارات زیبای دوران صفوی پیوسته تحسین بی چون و چرا در پی داشته، از این رو به سادگی در زمره طبقه‌بندی ناخوشایند جذابیت‌های توریستی قرار گرفته و به همین دلیل تعدادی از آن‌ها به صورت جدی ارزیابی مفصل و محققانه نشده‌است. از طرف دیگر، می‌توان مستندات ناقض و ناکامی معماری صفوی را نیز ذکر کرد: یعنی کمبود نسبی مقاله‌ها، طراحی‌ها و رسالات علمی در این زمینه به جستارهای عموماً شتابزده انجامیده‌است. یک عامل مهم دیگر، بی حفاظی و در دسترس همگان بودن معدودی از بناهای مهم [[اصفهان]] است که این امکان دسترسی به‌آن‌ها باعث شده که در مقایسه با آثار غیر غابل دسترس [[اردبیل]]، [[ماهان]]، [[کرمان]] و [[مشهد]] بطور غیر منصفانه نا شناخته باقی بمانند.<ref>معماری ایران در دوره صفویان، پژوهش از دانشگاه کمبریج. ترجمه دکتر آژند. چاپ فراین. ص۴۰۳</ref>

== زمینه سیاسی ==

زمینه سیاسی این روزگار در نظر اول حاکی از اوضاع مطلوب برای برنامه‌ریزی‌های عظیم معماری است. هر کدام از شاهان صفوی سلطنت‌های بیست و پنج ساله و یا بیشتر داشتند. این سلطنت‌های طولانی شرایط مطلوبی را برای عملیات مطمئن معماری پدید می‌آورد. اما این عملیات و اقدام‌ها بطور پراکنده صورت گرفت چون تعدادی از این شاهان یعنی [[شاه اسماعیل اول]] و [[شاه تهماسب اول]] نتوانستند محرکه لازم را از بالا تزریق کنند. به همین دلیل در فاصله بین سالهای ۹۰-۱۵۰۰م کارهای معماری عظیمی در ایران صورت نپذیرد، یعنی قرنی که از زمان ورود [[آل بویه]] به صحنه سیاسی در ایران بی‌سابقه بود.

 

 

== کمیت و توزیع بناها==