ضریب شکست: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
معادل فرهنگستان |
کمی گسترش از روی ویکی انگلیسی |
||
خط ۱:
'''ضریب شکست'''<ref>''ضریب شکست'' از واژه‌های مصوب [[فرهنگستان زبان و ادب فارسی]] به جای ''refractive index'' در انگلیسی است. {{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.persianacademy.ir/UserFiles/File/Mosavvab/05_LATIN.rar |عنوان= فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان ـ دفتر پنجم، بخش لاتین| ناشر =فرهنگستان زبان و ادب فارسی |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۲۹ اسفند ۱۳۹۰ }}</ref> یک محیط، مقیاسی است برای نشان دادن آنکه [[سرعت نور]] در آن محیط چه مقدار نسبت به خلأ کاهش می‌یابد. بطور مثال، ضریب شکست شیشه در حدود ۱٫۵ است و این بدان معنا است که سرعت نور در شیشه <math>1/1.5=0.67</math> برابر سرعت نور در خلأ است.
گاهی به دلیل ضریب شکست بالا یا زاویه تابش زیاد، هنگام تابش از محیط غلیظ به رقیق، به جای این که شکست نور اتفاق بیفتد، مانند آینه نور در محیط غلیظ بازتاب می‌گردد که به این پدیده [[بازتاب کلی]] گویند.
از نظر تاریخی نخستین جایی که به این پدیده اشاره شد در قانون شکست نور انسل بود، sin''θ''<sub>1</sub>''n''<sub>1</sub>=
sin''θ''<sub>2</sub>''n''<sub>2</sub>، که در آن θ<sub>1</sub> و θ<sub>2</sub> زوایای برخورد یک پرتو با سطح مشترک دو محیط نوری است. ''n''<sub>1</sub> و ''n''<sub>2</sub> ضرایب شکست این دو محیط هستند.
[[زوایه بروستر]] که زاویهٔ بحرانی [[بازتاب کلی داخلی]] است و نیز [[بازتابندگی]] یک سطح از کمیت‌هایی هستند که به ضریب شکست وابسته‌اند. این موضوع در [[معادله فرسنل|معادلهٔ فرسنل]] توضیح داده شده.<ref name="Hecht">{{cite book
| author = Eugene Hecht
| title = Optics
| publisher = Addison-Wesley
| year = 2002
| isbn = 0-321-18878-0}}</ref>
در اصل، ''n'' به صورت ضریب کاهش [[طول موج]] و سرعت تابش نسبت به مقدار آن‌ها در خلاء تعریف می‌شود. سرعت نور در هر محیطی به صورت ''v'' = ''c''/n است که در آن ''c'' سرعت نور در خلاء است. به طور مشابه برای یک طول موج خاص در خلأ مانند ''λ''<sub>0</sub>، طول موج در محیط تازه ''λ''=''λ''<sub>0</sub>/''n'' خواهد بود. با توجه به این‌ها نتیجه می‌گیریم که ضریب شکست خلأ ۱ است. از نظر تاریخی محیط‌های مرجع دیگری نیز معمول بوده‌اند (مانند هوا در فشار و درجهٔ حرارت استاندارد).
ضریب شکست مواد مختلف در طول موج‌های متفاوت فرق می‌کند. به این پدیده [[پاشش (اپتیک) |پاشش]] می‌گویند که منجر به شکافتن نور سفید در [[منشور]]ها، [[رنگین‌کمان]]ها و [[ابیراهی رنگی]]ها می‌شود.
== منبع ==
| |||