ژان باپتیست ون هلمونت: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز r2.7.1) (ربات افزودن: uk:Ван Гельмонт |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
[[پرونده: Jan_Baptist_van_Helmont_portrait.jpg|thumb|250px|left|انتساب این [[پرتره]] به ون هلمونت به تازگی اثبات شده است.]]▼
{{جدول اطلاعات دانشمند
'''ژان باپتیست ون هلمونت''' (۱۲ [[ژانویه]] ۱۵۷۹ تا ۳۰ [[دسامبر]] ۱۶۴۴) دانشمند [[فلاندری]] زیست‌شناس، [[پزشک]] و شیمی‌دان بود. او همچنین به عنوان بنیانگذار [[شیمی پنوماتیک]] شناخته می‌شود. معروفیت او امروزه مدیون [[نظریه خلق‌الساعه]] او است. او همچنین برای نخستین بار واژه [[گاز]] (از کلمه یونانی Chaos) به کار برده‌است.<ref>{{یادکرد وپ▼
|تصویر = Jan_Baptist_van_Helmont_portrait.jpg
|عرض تصویر =
▲
|تاریخ تولد = غسل تعمید {{تولد|۱۵۷۹|۱|۱۲}}
|زادگاه = [[بروکسل]]
|تاریخ مرگ = {{مرگ و سن|۱۶۴۴|۱۲|۳۰}}
|محل مرگ = [[ویلوورد]]
|محل زندگی =
|شهروند =
|ملیت = [[فلاندری]]
|تبار =
|رشته فعالیت = [[شیمی]] , [[کاراندام‌شناسی]] , [[پزشکی]]
|محل کار =
|فارغ‌التحصیل =
|بنیاد گذار =
|استاد راهنما = Martinus Antonius del Rio
Adam Haslmayr
|دانشجویان دکتری وی=
|دلیل شهرت = [[Pneumatic chemistry]]
|تأثیرات =
|جوایز =
|دین =
|پانویس =
|امضا =
}}
▲'''ژان باپتیست ون هلمونت''' {{فرانسوی|Jan Baptist van Helmont}} (
== زندگی ==
ژان ون هلمونت، کوچکترین فرزند از ۵ فرزند ماریا و کریستین ون هلمونت بود. پدرش دادستان و عضو شورای شهر [[بروکسل]] بود. تحصیلات خود را در [[لیون]] ادامه داد و در پی چندین بار تغییر رشته، سرانجام به [[داروسازی]] روی آورد. مدتی ترک تحصیل نمود و به کشورهای [[سوئیس]]، [[انگلستان]]، [[فرانسه]] و [[ایتالیا]] سفر کرد. در سال ۱۹۵۹ به کشورش ([[بلژیک]]) بازگشت و موفق به اخذ مدرکی در رشته پزشکی گردید. در سالهای ۱۶۰۵ تا ۱۶۰۹ موفق به اخذ دکترای پزشکی گردید و در همان سالها با دختری به نام مارگارت از خانواده‌ای اصیل و ثروتمند ازدواج نمود و صاحب ۶ یا ۷ فرزند شد. ثروت همسرش او را از ادامه کار برای تامین معاش بی نیاز کرد و او تا پایان عمر به آزمایشات خود پرداخت.<ref>{{یادکرد وپ
|پیوند=http://en.wikipedia.org/wiki/Jan_Baptist_van_Helmont|عنوان=Jan Baptist van Helmont|بازدید=23 اکتبر 2009|کد زبان=en}}</ref>
== زندگی علمی ==
ون هلمونت از یک طرف دنباله رو دانشمندان سنتی بود که به [[عناصر چهارگانه]] اعتقاد داشتند و از طرف دیگر مانند [[گالیله]] به آزمایش و تجربه اعتقاد داشت و این تناقض در طول زندگی علمی او مشهود بود. او بنیانگذار شیمی پنوماتیک بود و برای نخستین بار به وجود گازهای متفاوت از جمله [[دی‌اکسید کربن]] در [[هوا]] پی برد. او نخستین کسی است که از کلمه ''گاز'' استفاده نمود.<ref>{{یادکرد وپ
|پیوند=http://en.wikipedia.org/wiki/Jan_Baptist_van_Helmont|عنوان=Jan Baptist van Helmont|بازدید=23 اکتبر 2009|کد زبان=en}}</ref>
در نظر ون هلمونت، عناصر چهارگانه به دو عنصر اصیل [[آب]] و هوا ([[باد]]) خلاصه می‌شدند. [[آتش]] به عنوان یک عنصر مورد قبول او نبود و [[خاک]] عنصری بود که زیرمجموعه آب و هوا قرار می‌گرفت.<ref>{{یادکرد وپ|پیوند=http://en.wikipedia.org/wiki/Jan_Baptist_van_Helmont|عنوان=Jan Baptist van Helmont|بازدید=23 اکتبر 2009|کد زبان=en}}</ref>
او به «نظریه خلق‌الساعه» جانداران اعتقاد داشت. او این تفکر را مورد آزمایش قرار داد. او یک پیراهن کثیف و چند دانه [[گندم]] را در گوشه‌ای قرار داد و پس از ۲۱ روز تعدادی [[موش]] در اطراف آن مشاهده کرد. او نتیجه گرفت که موش‌ها خود به خود از پیراهن کثیف و دانه‌های گندم پدید آمده‌اند. اگرچه این آزمایش و نتیجه گیری ممکن است امروزه ساده‌لوحانه به نظر آید، اما نباید فراموش نمود که اساس اندیشه علمی او که منطبق بر آزمایش بود، مبنای کار دانشمندان دیگر قرار گرفت و از این رو ارزشمند است. بعدها [[فرانچسکو ردی]] این نظریه را ابطال نمود.<ref>{{یادکرد|فصل=نگرش علمی و علوم زیستی|کتاب=علوم زیستی و بهداشت|ناشر =شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی ایران|صفحه=4|سال=1388|شابک=964-05-0448-3}}</ref>
در سال ۱۶۴۳، ون هلمونت معروف‌ترین آزمایش خود را بر روی یک قلمه درخت [[بید]] انجام داد که از آن به عنوان نخستین تجربه [[فیزیولوژی گیاهی]] یاد می‌شود. او قلمه را در [[گلدان]]ی خاک کاشت و به مدت ۵ سال آبیاری کرد. سر انجام با وزن کردن درخت و خاک و مقایسه آن با وزن‌های اولیه، به این نتیجه رسید که ماده تشکیل دهنده درخت، خاک نیست. او همچنین به غلط نتیجه گرفت که ماده تشکیل دهنده درخت، آب است. باید توجه داشت این نتیجه گیری غلط از آنجا ناشی می‌شد که مفهوم گاز، سالها بعد توسط خود وی کشف شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://gzbg.blogfa.com/post-20.aspx| عنوان = آزمایش ون هلمونت| تاریخ بازدید = 23 اکتبر 2009| نویسنده = رضا رحمانی فیروزجاه| ناشر = گروه زیست شناسی بندپی
}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.jazirehdanesh.com/| عنوان = آزمایش ون هلمونت| تاریخ بازدید = 23 اکتبر 2009| ناشر = سایت جزیره دانش}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://olympiad.roshd.ir/QuestionAnswer/QuestionAnswer.aspx?OlympiadName=Biology&number=250&cat=7&qmode=0| عنوان = آزمایش ون هلمونت| تاریخ بازدید = 23 اکتبر 2009| ناشر = سایت المپیاد زیست شناسی رشد}}</ref>
▲| عنوان = آزمایش ون هلمونت
سطر ۷۶ ⟵ ۵۶:
</ref>
{{-}}
== منابع ==
{{پانویس}}
{{ترتیب‌پیش‌فرض: ون هلمونت، ژان باپتیست}}
[[رده:زادگان ۱۵۷۹ (میلادی)]]
[[رده:درگذشتگان ۱۶۴۴ (میلادی)]]
| |||