علیقلی جبادار: تفاوت میان نسخه‌ها

'''علی قلی جبه‌دار''' مهم‌ترین [[نقاش]] فرنگی‌ساز اواخر قرن هفده و اوایل هجده ایران است. وی تکنیک‌های ایرانی و اروپایی را توامان و در کنار هم به کار می‌برد. این هنرمند به نام‌های '''علی‌قلی بیگ فرنگی''' و '''علی‌قلی جبه‌دار عباسی''' و '''علی‌قلی آرنااوت''' و '''علی‌قلی بیگ ارناوت نادری اصفهانی''' در هنر تصویرسازی ایران شهره بوده‌است.<ref name= "aftabir">[http://www.aftabir.com/lifestyle/view/68503/%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D9%82%D9%84%DB%8C-%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1 علی قلی جبادار]، مجله اینترنتی آفتاب، شهریور 1385.</ref> <ref name= "ruwiki">[http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B8-%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%B8_%D0%94%D0%B6%D0%B0%D0%B1%D0%B1%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%80 جبه دار]، ویکیپدیای روسی.</ref>

 

 

== تبار ==

 

[[قرچغای]] یا قرچقای خان دوم، فرزند منوچهر خان و نوهٔ قرچقای خان اول، سپهسالار سپاه [[شاه عباس اول]]، خود از پشتیبانان هنر [[کتاب آرایی]] محسوب می‌شد؛ چنانکه [[شاهنامه قرچغای خان]] (شاهنامهٔ وینزور) به دستور وی و احتمالا توسط [[محمد قاسم]] و [[محمد یوسف نگارگر]] کتاب آرایی شده‌است. این [[شاهنامه]] که از خاندان قرچقای به دست حاکمان [[هرات]] افتاده بود، به خاطر سپاسگزاری از حمایت قشون [[بریتانیا|انگلیس]] از حکام یاد شده به هنگام محاصرهٔ هرات توسط قشون [[قاجار]]، به رسم تحفه به دربار بریتانیا فرستاده شده، و هم اینک در گنجینهٔ [[قصر سلطنتی وینزور]] بریتانیا نگهداری می‌شود.<ref name="ensani">مهدی حسینی، [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120329164634-5107-49.pdf شاهنامه قرچقای خان (شاهنامه وینزور)]، [http://ensani.ir/fa/content/230914/default.aspx نشریه هنرهای زیبا] -هنرهای تجسمی، شماره45 ،بهار 1390، صفحات 13-21</ref>

 

== سبک ==

این نقاش در نازک قلمی و رنگ آمیزی و ملاحت کار، در شمار استادانی‌ست که کارهایش دارای شهرت فراوان بود.<ref name="adibboroumand">ادیب برومند، [http://www.adibboroumand.com/1390/02/26/%D8%AF%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4-%D9%87%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%85/ دو نقاش همنام]، اردیبهشت 1390</ref>

 

 

 

== آثار ==

* تصویر اجتماع درویشان و نوازندگان در مهتاب شبانه که در صحن باغی جمع شده‌اند و رقم "عمل علی‌قلی بیک جبادار" دارد؛

* تصویر زن جوانی که نیم تاج جواهرنشانی به‌سر گذاشته و در روی چهار پایه‌ای نشسته‌است و چنین رقم دارد: "رقم علی‌قلی جبادار به تاریخ شهر صفر... در دارالسلطنهٔ قزوین مرقوم شد. رقم کمترین غلامان علی‌قلی جبادار سنه ۱۰۸۵"؛

* تصویری از شاهزاده را روی تخت: شاهزاده‌ای جوان، روی ایوانی که شبیه به ایوان [[چهل ستون]] در اصفهان است نشسته و مشغول شراب خواری است. در طرفین ایوان از یک سو نوازندگان جوان مشغول رامشگری هستند، و از سوی دیگر صاحب منصبان جوانی با تفنگ و تیر و کمانشان مراقب حفظ وی می‌باشند. در سوی دیگر ایوان شاعران مترصدند که شعری در مدح امیر بسازند، و بخوانند، و یک فرنگی در این مجلس شرکت دارد این منظره ما را به یاد نوشته‌های «[[شاردن]]» و «[[تاورنیه]]» می‌اندازد و رابطه نزدیکی میان دربار شاه سلیمان و جهانگیر و پادشاهان قاجاریه به وجود می‌آورد.<ref>عیسی بهنام، [http://www.ichodoc.ir/p-a/CHANGED/21/HTML/21_50001.htm "نقاشان ایران در هندوستان"]، مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی، دوره 2-3، شماره 21 (تير1343): صفحات 5-7</ref>

 

== دو نقاش همنام ==

در میان نگارگران ایران دو تن به نام «علیقلی» نامبردار هستند که هردو از استادان چیره دست زمان خود بوده و آثار ارزشمندی به عالم هنر عرضه کرده‌اند.