ابن خردادبه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز ربات: مرتب‌سازی رده‌ها؛ زیباسازی
خط ۱:
'''ابوالقاسم عُبیدالله بن عبدالله اِبْن خُرْدادْبِه‌ْ (خرداذبه)'''<sup>*</sup><ref>نام او را به اختلاف آورده‌اند؛ گرچه نام او در ابتدای ''المسالک و الممالک'' «عُبِیدالله بن عبدالله بن خردادبه» آمده ولی [[ابن ندیم]] در [[الفهرست (ابن ندیم)|الفهرست]] وی را «ابوالقاسم عبیدالله بن احمد بن خردادبه» خوانده‌است. (ابن خردادبه، دربارهٔ مؤلف و اثر)</ref>
([[۲۱۱ (قمری)|۲۱۱۲۱۱ق]]ق=[[۸۲۶ (میلادی)|۸۲۶۸۲۶م]]م/حدود [[۳۰۰ (قمری)|۳۰۰۳۰۰ق]]ق=[[۹۱۲ (میلادی)|۹۱۲۹۱۲م]]م) جغرافی‌دان، تاریخ‌نویس و موسیقی‌شناس ایرانی ([[خراسانی]]) [[سده ۳ (قمری)|سده ۳۳ق]]ق و نویسنده کتاب [[المسالک و الممالک]] است.
 
نیایش ابن خرداد از نجبای [[زرتشتی]] بود که توسط [[برمکیان]] [[اسلام]] آورد و پدرش فرمان‌دار [[طبرستان]] و او خود از کارگزاران دستگاه [[عباسی]] و مأمور دیوان برید (مدیر کل پُست و اخبار) در سرزمین پهلویان «بلادالبهلویین» یا همان [[ماد]] کهن بود.<ref>ستایشگر، ۲۵</ref>
خط ۹:
او ندیم و نزدیک دربار [[معتمد عباسی]] و رئیس سازمان برید در [[ناحیه جبال]] بود. اینکه معتمد عباسی چندان اهل سیاست و مملکت داری نبوده و برادرش الموفق خلافت را در اختیار داشته، نشان می‌دهد که منزلت ابن خردادبه در نزد خلیفه کمتر وجه سیاسی داشته یا دست کم دارای اهمیت سیاسی اندکی بوده‌است.<ref name="مسالک"/>
 
دربارهٔ مذهب ابن خردادبه ذکر خاصی در منابع دیده نمی‌شود. چه بسا او تابع آرای رسمی دوران خویش بوده‌است. در آن دوران، اتهام خدشه در دین و باورها به ویژه دربارهٔ ایرانیان بسیار رایج بوده ولی گویا ابن خردادبه از این جهت مورد اعتراض واقع نشده‌است. در مورد تاریخ درگذشت او اتفاق نظر نسبی وجود دارد. او در سال [[۳۰۰ (قمری)|۳۰۰۳۰۰ق]]ق یا کمی پس از آن بعد از یک زندگی طولانی از دنیا می‌رود.<ref name="مسالک"/>
 
== دانش ابن خردادبه ==
خط ۲۴:
ابن خردادبه بهرهمند از آموزش‌های [[اسحاق موصلی]] در موسیقی و ادبیات بود. خطبه‌های مشهور او در حضور معتمد خلیفه شامل اطلاعات و جزئیاتی دقیق از قدیمی‌ترین سنت‌های موسیقایی عرب است. یکی از مباحث مهم ابن خردادبه، مسأله کارسازی [[موسیقی عرب]] از [[موسیقی ایران|ایرانیان]] است. او باور داشت افزون بر این تأثیر، تا سه سده موسیقی ایران به روشنی در موسیقی عرب مشهود بوده است.<ref name="ستیش ۲۶">ستایشگر، ۲۶</ref>
 
او در گفتگو با معتمد عباسی می‌گوید [[موسیقی ایران]]یان به وسیله [[عود]] و [[سنج]] که ویژه آنهاست، بوده‌است و آنها نغمه‌ها و [[آهنگ]]‌ها و [[پرده (موسیقی)|پردهپرده‌ها]]‌ها و [[دستگاه (موسیقی)|دستگاهدستگاه‌های]]‌های شاهانی داشتند که هفت دستگاه بوده. موسیقی مردم [[خراسان]] و فرای خراسان به وسیله [[زنگ]] نواخته می‌شده که هفت بار داشت و نغمه آن چون سنج بوده. موسیقی مردم [[ری]] و [[طبرستان]] و [[دیلم]] به [[سه‌تار]] نواخته می‌شده و ایرانیان سه‌تار را بر بسیاری سازهای دیگر مقدم می‌داشتند.<ref>مسعودی، ۶۱۸</ref>
 
او همچنین می‌گوید موسیقی ذهن را لطیف و اخلاق را ملایم و جان را شاد و قلب را دلیر و بخیل را بخشنده می‌کند و با نبیذ غم توان‌فرسا را می‌برد و نشاط می‌آورد و غم می‌زداید. او درباره نغمه‌گر ماهر، می‌گوید نغمه‌گر ماهر کسی است که به نفس خود مسلط باشد و با ظرافت از دستگاهی به دستگاهی رود و نغمه‌های گوناگون آرد.<ref>مسعودی، ۶۲۰</ref>
خط ۵۸:
* [http://www.jazirehdanesh.com/find.php?item=19.480.592.fa ابن‌خردادبه در دانش‌نامهٔ جزیره]
 
 
[[رده:زادگان ۸۲۰ (میلادی)]]
 
 
 
 
 
{{الگو:بزرگان خراسان}}
 
[[رده:تاریخ‌نگاران اهل ایران]]
[[رده:نویسندگان پارسی‌گویجغرافی‌دانان اهل ایران]]
[[رده:درگذشتگان ۹۱۲ (میلادی)]]
[[رده:زادگان ۸۲۰ (میلادی)]]
[[رده:نویسندگان پارسی‌گوی اهل ایران]]
[[رده:موسیقی‌دانان اهل ایران]]
[[رده:جغرافی‌داناننویسندگان پارسی‌گوی اهل ایران]]
[[رده:تاریخ‌نگاران اهل ایران]]
{{الگو:بزرگان خراسان}}
 
[[ar:ابن خرداذبة]]