'''ارتش جمهوری خواه ایرلند''' سازمانی انقلابی و نظامی بود که نخست برای استقلال [[ایرلند]] از [[بریتانیا]] و سپس برای اتحاد دو ایرلند ( جنوبی و شمالی ) تشکیل شد . بیشتر اعضای ارتش را [[سازمان داوطلبان ایرلندی]] تشکیل می دادند؛ سازمانی که در ۲۵ نوامبر ۱۹۱۳ تاسیس شده بود و در آوریل ۱۹۱۶ [[قیام عید پاک]] را علیه سلطه [[بریتانیا]] ترتیب داده بود . سه سال پس از قیام، ارتش جمهوریخواه توسط اعضای برجسته سازمان داوطلبان بنیان نهاده شد . از آن پس تا سال ۱۹۲۱ و [[جنگ استقلال ایرلند]] ، جمهوریخواهان عملیات چریکی وسیعی علیه استعمارگران انگلیسی ترتیب دادند .
سرانجام در سال ۱۹۲۲، ایرلند جنوبی با نام دولت آزاد ایرلند به استقلال واقعی رسید . شش استان در شمال ایرلند جزء [[پادشاهی متحد]] باقی ماندند که [[ایرلند شمالی]] است . همین مسئله ( ایرلند شمالی ) شکافی در سازمان بوجود آورد . اعضایی که از صلح با انگلستان پشتیبانی می نمودند به رهبری [[مایکل کولین]] هسته [[ارتش ملی ایرلند]] ( ارتش دولت آزاد ) را تشکیل دادند . گروه دوم که مخالف صلح بود و خواستار آزادی سراسر خاک ایرلند بود، نام خود را ( ارتش جمهوریخواه ) حفظ نمود و در سالهای ۱۹۲۲ تا ۲۳ با همرزمان پیشین خود وارد [[جنگ داخلی ایرلند|جنگ داخلی]] شد . ارتش در جنگ داخلی شکست خورد و بار دیگر با هدف سرنگونی [[دولت آزاد ایرلند]] و [[ایرلند شمالی]] آغاز به کار کرد .