بانوگشسب‌نامه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات: مرتب‌سازی رده‌ها؛ زیباسازی
جز ربات: مرتب‌سازی رده‌ها؛ زیباسازی
خط ۱:
منظومهٔ '''بانوگُشَسب‌نامه''' یا '''بانوگشسپ‌نامه''' یکی از حماسه‌های ملی ایران به زبان فارسی‌است که در شرح دلاوریهای [[بانو گشسپ]] دختر [[رستم]] است. این منظومه در بحر متقارب (همچو ''[[شاهنامه]]'') و در حدود ۱۰۰۰ بیت است.
{{ادغام|بانو گشسب}}
'''بانو گُشَسْپ''' از شخصیتهای حماسی ایرانیان است. او دختر [[رستم]] و همسر[[گیو پسر گودرز|گیو]] و مادر [[بیژن پسر گیو|بیژن]] است. وی از زنان جنگاور و پهلوان است. مادر بانوگشسپ خالهٔ [[کیقباد|کی‌قباد]] است و به روایتی [[گلندام]] نام دارد.
منظومهٔ ''[[بانو گشسپ نامه]]'' در شرح ماجراها و دلاوریهای وی است.
 
ظاهراً ''بانوگشسب‌نامه'' تنها [[حماسه|حماسهٔ]] ملی ایران‌زمین است که پهلوان‌بانویی، قهرمان داستان است و در وصف جنگاوری‌هایش منظومه‌ای حماسی سروده شده است. نام سرایندهٔ آن مشخص نیست ولی احتمال می‌رود ناظم ''بانوگشسب‌نامه'' و همچنین منظومهٔ دیگری به نام ''[[فرامرزنامه]]'' شاعری از اهالی [[کوره|کورهٔ]] اردشیر ([[گور]] یا همان [[فیروزآباد]] فارس) و مسلمان شیعه بوده است.
رستم دختری دیگری نیز (از خالهٔ کی‌قباد) به نام [[زربانو]] دارد.
= بانو گشسپ در طو مار شاهنامه =
 
ظاهراً مآخذ ''بانوگشسب‌نامه'' شاهنامه‌های منثور و گزارشنامه‌های پهلوانان پیش از دورهٔ اسلامی در ایران بوده است. ''بانوگشسب‌نامه'' حماسه‌ای خوش‌فرجام است که به رشته‌داستان‌های رزمی و پهلوانی عامیانهٔ پایان دوره ساسانی مربوط است.
نام بانو گسسپ در شاهنامه فردوسی نیامده است ولی در [[طومار شاهنامه]] به گشسب بانو و کارهای او اشاره زیادی رفته است .بانو گشسپ طبق طو مارها بعد از فرامرز به دنیا آمد ولی از سهراب بزرگتر بود. اشاره شده است که او در لشکر کشی سهراب به ایران با سهراب جنگید و دست او را شکست ولی پیران ویسه وزیر افراسیاب نامه ای از رستم جعل کرد و برای بانو گشسپ فرستاد که ای دختر چگونه جرات کرده ای در کاری که به به مر دان مربوط است دخالت کنی اگر باز نگردی تو را نخواهم بخشید و چنین بود که بانو گشسپ بازگشت.
نیز گفته شده است که بانو گشسپ خواستگاران بسیار داشت و کی کاووس پادشاه ایران و طوس و گیو از جمله خواستگاران او بودند ولی بانو گشسپ شرط کرده بود که فقط با کسی ازدواج خواهد کرد که بتواند در کشتی گرفتن او را شکست دهد اما از آن جا که هیچ کس نتوانست این شرط را به جا بیاورد بانو گشسپ سرانجام با خواست پدرش با گیو ازدواج کرد گرچه میگویند که او در شب اول ازدواجش دست و پای گیو را بسته و او را در گوشه ای از خانه انداخته بود.
بانو گشسپ به همراه خواهرش زرسپ بانو در جنگ هفت لشکر شرکت داشت . پس از این که بهمن فرامرز را کشت و زال به کوه نزد سیمرغ رفت گشسپ بانو به دنبال زال به کوه رفت.
== منابع ==
* ''بانوگشسپ‌نامه''. تصحیح روح‌انگیز کراچی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۸۲.
طومار شاهنامه فردوسی سیداحمد هاشمی، سیدمصطفی سعیدی
 
بانو گشسب (دختر رستم)خاستگاران فراوانی داشت که هر کدام از این خاستگاران که در زیر اسامیشان آمده است هر کدام پهلوان بوده اند و هر کدام ماجرایی داشته اند در گشسب نامه که سرانجام برادر [[رهام]] یعنی [[گیو]] موفق می شود با او ازدواج می کند.
{{ایران-خرد}}
== شخصیتها ==
همراه با بانوگشسپ ۲۵ شخصیت دیگر در ساختن این قصه سهم دارند که نام اکثر آنان در شاهنامه آمده است: [[رستم]]، [[فرامرز پسر رستم|فرامرز]]، پادشاه پریان، [[زال]]، [[زواره پسر زال|زواره]]، [[شیده]]، [[پیران ویسه|پیران]]، [[افراسیاب]]، [[تمرتاش]]، [[گرسیوز]]، [[چیپال]]، [[جیپور]]، شاه شاهان، [[کیکاووس|کی‌کاووس]]، [[فریبرز پسر کاووس|فریبرز]]، [[طوس]]، [[گودرز]]، [[گیو پسر گودرز|گیو]]، [[بهرام پسر گودرز|بهرام]]، [[رهام|رُهام]]، [[اشکش]]، [[گرگین پسر میلاد|گرگین]]، [[فرهاد]]، [[خراد]]، [[برزین]].
 
== منبع ==
[[رده:ادبیات فارسی]]
* ''بانوگشسپ‌نامهبانوگشسب‌نامه''. به تصحیح روح‌انگیز کراچی. تهران:کراچی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران ۱۳۸۲.
[[رده:اساطیر ایرانی]]
[[رده:روایت‌های اشعار]]
[[رده:شعرهای فارسی]]
 
{{ایرانادبیات-خرد}}
[[en:Banu Goshasp]]
 
[[رده:حماسه‌های ملی ایران]]
[[رده:اساطیرداستان‌های ایرانی]]
 
[[ar:بانوكشسب نامة]]