ادبیات پشتو: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Artacoana (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Artacoana (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹۱:
20 – پته خزانه يعنى گنجينهء پنهان تأليف محمدبن داودخان هوتك تذكرة‌الشعراى مهم زبان پشتو كه در سال 1142 ه‍ . ق./ 1729 م. در قندهار به امر شاه حسين هوتك نوشته و اين كتاب در سال 1323 در كابل به تصحيح و تحشيهء عبدالحى حبيبى از پشتو تولنه نشر شده‌است. محمد هوتك متولد بسال 1084 ه‍ . ق./ 1653 م. دو كتاب ديگر هم به پشتو نوشته كه يكى خلاصة‌الفصاحة و ديگر خلاصة‌الطب نام دارد.
 
غير از اين: كتب بسيار از نظم و نثر در پشتو موجود است كه در اينجا ذكر نشده و بسى هم غيرمطبوع مانده است. از عصر احمدشاه بابا پشتو در افغانستان زبان دربار شاهان بوده و اولين كتاب درسى آنرا در عصر احمدشاهى پيرمحمد كاكر بنام معرفة‌الافغانى نوشته است بعد از آن اولين دستور افعال زبان پشتو در سال 1220 ه‍ . ق./ 1805) در هند بنام رياض‌المحبة از طرف نواب محبت‌خان پسر حافظ رحمت‌اللهخان مشهور قوم بريخ افغان نوشته شده و نواب‌الله يارخان پسر ديگر حافظ رحمت‌خان بسال 1222 ه‍ . ق./ 1808 م. كتاب لغات پشتو را بنام عجائب‌اللغات نوشت. در حدود سال 1290 ه‍ . ق./ 1873 م. امير شير عليخان القاب مأمورين و عناوين عسكرى را به پشتو ترجمه كرد و بعد از سال 1300 ه‍ . ق./ 1882 م. كتب بسيار بزبان پشتو در كابل نشر شد بعد از سال 1920 م. كه پشتو مركه (انجمن ادبى پشتو) در كابل تأسيس شد كتب درسى و دستور زبان و لغات پشتو را نوشتند ولى در حدود سال 1937 م. در كابل پشتو تولنه (فرهنگستان پشتو) تأسيس و بسى از كتب درسى – علمى و ادبى – بزبان پشتو طبع و نشر شد.
 
مسئلهء احياى زبان پشتو حلقه‌اى از سلسله فريب و رشته‌اى از حبائل حيلهء سياست‌هاى غربى است كه براى تجزيه و تفريق ملل شرقى از ديرباز گسترده شده‌است و درست بدان میماند كه امروز ملت فرانسه زبان غنى و بليغ خود را بلهجهء برتن (Le Breton) يا باسك (Le Basque) و ايران زبان فردوسى و حافظ را بزبان ولايتى سمنانى و بلوچى تبديل كرده.