|
|زمینه_فعالیت= [[زبانشناسی]]
|ملیت= ایرانی
|پیشه= دانشیار گروه زبانشناسی [[دانشگاه بوعلی سینا]]
}}
'''محمد راسخ مهند''' (متولد [[۱۶ اردیبهشت]] [[۱۳۵۲]]، [[همدان]]) زبان‌شناس ایرانی، دانشیار [[دانشگاه بوعلی سینا]] و معاون پژوهشی دانشکده ادبیات این دانشگاه استدانشگاه‌است. حوزه پژوهشهای او شامل [[نحو]]، [[دستور زبان فارسی]]، [[زبانشناسی شناختی]]، [[رده‌شناسی]] و [[تحلیل کلام]] است. او همچنین عضو هیأت تحریریه نشریه «[[پژوهشهای زبانشناسی]]»، فصلنامه «[[نقد و ادبیات تطبیقی]]» و [[مجله زبانشناسی تطبیقی]] است.
== زندگی ==
محمد راسخ مهند در سال ۱۳۵۲ در همدان متولد شد. پس از طی دوره کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی، دوره فوق‌لیسانس و دکترای زبانشناسی را در دانشگاه علامه طباطبایی طی کرد و در سال ۱۳۸۲ از رساله دکتری خود دفاع کرد. از آن پس در گروه زبانشناسی [[دانشگاه بوعلی سینا]] به تدریس و تحقیق مشغول است. وی تا کنون بیش از ۳۰ مقاله در مجلات علمی مختلف نوشته‌است که بیشتر آنها در زمینه نحو زبان فارسی‌ست.
[[پرونده:Linguists2.jpg|thumb|ایستاده از راست: [[لودویگ پاول]] و محمد راسخ مهند، [[هامبورگ]]، تابستان ۱۳۹۰]]
== آثار ==
=== کتاب‌ها ===
* «درآمدی بر زبانشناسی شناختی: نظریه‌ها و مفاهیم»، محمد راسخ مهند، تهران: [[سمت]]، ۱۳۸۹
این کتاب در اندازه یک کتاب مقدماتی به معرفی اصول و مفاهیم مطرح در زبان شناسی شناختی می پردازدمی‌پردازد. کتاب به سه بخش و نه فصل تقسیم شده استشده‌است. بخش اول به اصول و مفاهیم بنیادی زبان شناسی شناختی می پردازدمی‌پردازد. بخش دوم به معرفی جنبه هایجنبه‌های مختلف معنی شناسی شناختی اختصاص دارد. از آنجا که در زبان شناسی شناختی، معنی و مطالعه آن بیشترین اهمیت را دارد، طبعاً بیشترین مباحث در این مکتب حول مطالعه معنی انجام شده است،شده‌است، و د ر واقع شروع آن واکنشی در برابر نادیده گرفتن یا کم اهمیت شمردن مطالعه معنی در رویکرد صورت گرا بوده استبوده‌است. بخش سوم کتاب نیز به معرفی رویکردهای شناختی به مطالعه دستور اختصاص دارد. مراد از دستور در اینجا صرف و نحو است. دو رویکرد عمده الگوی نظام ساختار مفهومی و دستور شناختی در این بخش معرفی شده اندشده‌اند. با این که دیدگاههای مطرح در کتاب از جنبه هایجنبه‌های مختلف به بررسی موضوعات متفاوت زبانی پرداخته اند،پرداخته‌اند، اما وجه مشترک آنها معنی بنیاد بودن و شناخت گرا بودن است، که باعث شده همگی در زیر یک چتر قرار گیرند
* گفتارهایی در نحو، محمد راسخ مهند، تهران: [[نشر مرکز]]، ۱۳۸۸
این کتاب مجموعه‌ای از مقالات نویسنده درباره زبان فارسی است که از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۶ در نشریات مختلف به چاپ رسیده‌اند. هر کدام از مقالات جنبه‌ای از دستور زبان فارسی را مد نظر قرار داده استداده‌است. این کتاب نظریه نحوی خاصی را دنبال نمی‌کند و در هر مقاله، هنگام لزوم، نظریه مرتبط با موضوع مربوط معرفی می‌شود. عناوین مقالات عبارتند از: ۱. پیبستهای ضمیری ۲. مفعول مستقیم ۳. فاعل و مفعول ۴. نوع عمل افعال ۵. قید جمله و قید فعل ۶. ساخت ناگذرا ۷. تمیز ۸. پسایندسازی ۹. درباره "که" در زبان فارسی
* «جشن نامه دکتر [[یدالله ثمره]] (پژوهشهای زبانشناسی ایرانی ۲)»، [[امید طبیب‌زاده]] و محمد راسخ مهند، تهران: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا، ۱۳۸۳
این کتاب یادنامه [[یدالله ثمره]] است و شامل یک مصاحبه مفصل با اوست. در ادامه مقالاتی با موضوع بررسی زمینه‌های گوناگون زبان فارسی یا گونه‌هایی از این زبان چاپ شده که عناوین آنها بدین قرار است: ساخت ماضی نقلی در زبان فارسی: بررسی مجدد/ محرم اسلامی، انفجاری هایانفجاری‌های کامی در زبان فارسی معیار/ [[محمود بی جن خان]]، رفتار کلامی قلب نحوی در فارسی/ محمد راسخ مهند، نگاهی به آرای فیلسوفان زبان در طرح نظریه هاینظریه‌های معنایی/ [[کورش صفوی]]، اسم و صفت مرکب بی هسته (برون مرکز)/ [[علاءالدین طباطبایی]]، تکیه پایه در شعر عروضی فارسی/ [[امید طبیب‌زاده]]، فرایند تضعیف در زبان فارسی/ [[عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا]]، نشانه استمرار a در گروهی از گویش هایگویش‌های ایرانی/ [[ایران کلباسی]] و گروه‌های اسمی پیچیده زبان فارسی/ [[سیمین کریمی]].
=== مقالات ===
* [http://lingoistica.com/sites/lingoistica.com/files/files/articles/100rasekh-3.pdf بررسی معانی حروف اضافه مکانیِ فرهنگ سخن براساسِ معنی‌شناسیِ شناختی]
* ساخت منطقی و طرح یک مسئله ،مسئله، منتشر شده در « زبان و ادب » ، سال ۱۳۷۸ ،۱۳۷۸، شماره ۹-۱۰
* [http://ifile.it/gdhbr8t/Rasekh.pdf قید جمله و قید فعل در فارسی]، منتشر شده در « مجله زبانشناسی » ، سال ۱۳۸۲ ،۱۳۸۲، شماره ۳۵
* بیچاره چامسکی ،چامسکی، منتشر شده در « کتاب ماه ادبیات و فلسفه. » ، سال ۱۳۸۲ ،۱۳۸۲، شماره ۷۷
* رفتار کلامی قلب نحوی در فارسی ،فارسی، منتشر شده در « پژوهشهای زبانشناسی ایرانی(۲). جشن نامه دکتر یداله ثمره » ، سال ۱۳۸۳
* معرفی نظریه بهینگی ،بهینگی، منتشر شده در « مجله زبانشناسی » ، سال ۱۳۸۳ ،۱۳۸۳، شماره ۳۷
* جایگاه مفعول مستقیم در فارسی ،فارسی، منتشر شده در « نامه فرهنگستان » ، سال ۱۳۸۳ ،۱۳۸۳، شماره ۲۴
* کمی نماها در زبان ،زبان، منتشر شده در « پژوهش علوم انسانی » ، سال ۱۳۸۳ ،۱۳۸۳، شماره ۷-۸
* تعامل نحو و واجشناسی در ساخت اطلاعی فارسی ،فارسی، منتشر شده در « . مجموعه مقالات ششمین کنفرانس زبانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی » ، سال ۱۳۸۳
* ساخت اطلاعی و جملات نشاندار فارسی ،فارسی، منتشر شده در « زبان و رسانه » ، سال ۱۳۸۴
* بررسی ویژگی هایویژگی‌های تمیز در زبان فارسی ،فارسی، منتشر شده در « نامه فرهنگستان » ، سال ۱۳۸۴ ،۱۳۸۴، شماره ۲۷
* انواع تاکید در فارسی ،فارسی، منتشر شده در « زبان و زبانشناسی » ، سال ۱۳۸۴ ،۱۳۸۴، شماره ۱
* حذف ضمیر فاعلی در برخی زبانهای ایرانی ،ایرانی، منتشر شده در « مجله دنشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد » ، سال ۱۳۸۴ ،۱۳۸۴، شماره ۱۴۹
* زبانشناسی شناختی ،شناختی، منتشر شده در « مجله زبانشناسی » ، سال ۱۳۸۴ ،۱۳۸۴، شماره ۴۰
* معرفی قلب نحوی در فارسی ،فارسی، منتشر شده در « همایش ایرانشناسی-جلد اول » ، سال ۱۳۸۴
* نشانه مطابقه مفعولی در فارسی ،فارسی، منتشر شده در « مجموعه مقالات اولین همایش انجمن زبانشناسی » ، سال ۱۳۸۴
* اسم و صفت مرکب در فارسی (نقد کتاب) ، منتشر شده در « مجله زبانشناسی » ، سال ۱۳۸۴ ،۱۳۸۴، شماره ۳۹
* جملات پرسشی در زبان فارسی ،فارسی، منتشر شده در « مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس زبانشناسی » ، سال ۱۳۸۵
* پی بستهای ضمیری در فارسی. ، منتشر شده در « مجله پژوهش علوم انسانی. دانشگاه بوعلی سینا » ، سال ۱۳۸۵ ،۱۳۸۵، شماره ۱۱-۱۲
* قلب نحوی و تاکید در فارسی. ، منتشر شده در « دستور » ، سال ۱۳۸۵ ،۱۳۸۵، شماره ۲
* نشان دادن فاعل و مفعول در فارسی. ، منتشر شده در « مجله زبانشناسی » ، سال ۱۳۸۵ ،۱۳۸۵، شماره ۴۱
* شیوه استدلال نحوی (نقد کتاب) ، منتشر شده در « مجله زبانشناسی » ، سال ۱۳۸۵ ،۱۳۸۵، شماره ۴۱
* تعامل ساخت اطلاعی، توالی کلمات و تکیه جمله در فارسی ،فارسی، منتشر شده در « مقالات دومین همایش زبان فارسی و رایانه » ، سال ۱۳۸۵
* ساخت ناگذرا در فارسی ،فارسی، منتشر شده در « زبان و زبانشناسی (انجمن زبانشناسی ایران) » ، سال ۱۳۸۶ ،۱۳۸۶، شماره ۵
* تحلیل کلامی پسایندسازی در فارسی ،فارسی، ندا موسوی ،موسوی، منتشر شده در « مجموعه مقالات هفتمین همایش زبانشناسی » ، سال ۱۳۸۶
* توصیف افعال مرکب پی‌بستی در زبان فارسی و شیوه ضبط آنها در فرهنگها ،فرهنگها، منتشر شده در « فرهنگ نویسی (ضمیمه نامه فرهنگستان) » ، سال ۱۳۸۶ ،۱۳۸۶، شماره ۱
* اصول و مفاهیم بنیادی در زبانشناسی شناختی ،شناختی، منتشر شده در « بخارا » ، سال ۱۳۸۶ ،۱۳۸۶، شماره ۶۳
* ضمایر تکراری در زبان فارسی ،فارسی، منتشر شده در « دستور (ویژه نامه نامه فرهنگستان) » ، سال ۱۳۸۷ ،۱۳۸۷، شماره ۴
* جنبه هاییجنبه‌هایی از زبانشناسی ایرانی (نقد و معرفی کتاب) ، منتشر شده در « دستور (ویژه نامه نامه فرهنگستان) » ، سال ۱۳۸۷ ،۱۳۸۷، شماره ۴
* بررسی فرانقش تجربی در داستانهای کودکان وبزرگسالان ،وبزرگسالان، منتشر شده در « رودکی » ، سال ۱۳۸۷ ،۱۳۸۷، شماره ۲۳
* معرفی کتاب protoypical Transitivity ،Transitivity، منتشر شده در « ICLA Review » ، سال 1387
* مفعول نمایی[[مفعول‌نمایی افتراقی]] در زبانهای ایرانی ،ایرانی، منتشر شده در « مجله گویش شناسی، ویژه¬نامه نامه فرهنگستان » ، سال ۱۳۸۸ ،۱۳۸۸، شماره ۶
* بررسی معنایی تکرار در زبان فارسی ،فارسی، منتشر شده در « زبانشناسی » ، سال ۱۳۸۸ ،۱۳۸۸، شماره ۴۴
* نگاهی رده‌شناختی به پیبستهای ضمیری در تاتی ،تاتی، منتشر شده در « پژوهشهای زبانشناسی » ، سال ۱۳۸۸ ،۱۳۸۸، شماره ۱
* معرفگی و نکرگی در زبان فارسی ،فارسی، منتشر شده در « دستور » ، سال ۱۳۸۸ ،۱۳۸۸، شماره ۵
* مفعول نمایی افتراقی، نگاهی دیگر به را ،را، منتشر شده در « زبان¬ها و گویش¬های خراسان » ، سال ۱۳۸۸ ،۱۳۸۸، شماره ۲
* بررسی معانی حروف اضافۀاضافهٔ مکانیِ فرهنگ سخنسخن بر اساس معنی شناسی شناختی ،شناختی، منتشر شده در « ادب پژوهی » ، سال ۱۳۸۹ ،۱۳۸۹، شماره ۱۴
* نقش ساخت اطلاعی در ترجمه. ، منتشر شده در « مجله پژوهش علوم انسانی. نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بوعلی سینا » ، سال ۱۳۸۹ ،۱۳۸۹، شماره ۲۴
* تاثیر معرفگی بر نشانه مفعولی در زبان¬های تاتی، تالشی و بلوچی ،بلوچی، منتشر شده در « فصل¬نامه پژوهش¬های زبان و ادبیات تطبیقی » ، سال ۱۳۸۹ ،۱۳۸۹، شماره ۵
* واژه بستهای فارسی در کنار فعل ،فعل، منتشر شده در « پژوهش-ای زبان شناسی » ، سال ۱۳۸۹ ،۱۳۸۹، شماره ۳
* بررسی پیکره¬بنیاد ویژگی¬های کلامی فاعل و مفعول در زبان فارسی ،فارسی، منتشر شده در «[[جشن‌نامه ابوالحسن نجفی]]» ، سال ۱۳۹۰
== منابع ==
* [http://profs.basu.ac.ir/rasekhmahand/ صفحه شخصی در وبگاه دانشگاه بوعلی سینا]
* [http://lingoistica.com/news/496/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%8C-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF/1390/02/27?page=0%2C0%2C0%2C0%2C0%2C0%2C0%2C0%2C0%2C0%2C0%2C0%2C0%2C0%2C0%2C0%2C0%2C16 کتاب «درآمدی بر زبانشناسی شناختی»]
* [http://pazhohesh.iauh.ac.ir/daneshkade/asatid_pajooheshha.php?h_name=%E3%CD%E3%CF&h_code=148&h_family=%D1%C7%D3%CE+%E3%E5%E4%CF+&h_pic= مقالات محمد راسخ مهند]
== پیوند به بیرون ==
* [http://www.sabadnews.com/artnews/index.php?news=48789&t=%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85 معرفی کتاب «درآمدی بر زبانشناسی شناختی»]
* [http://lsi.ir/Magezin/Article.asp?id=48&Mag_id=8 ساخت ناگذرا در فارسی]
| 