پنج‌انگشت: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Vitex2180.jpg|thumbبندانگشتی|leftچپ|200px|پنج انگشت]]

'''پنج انگشت''' {{نام علمی|Vitex agnus-castus}} درختچه زیبایی به ارتفاع یک متر و نیم است که به علت گل‌های زیبایی که دارد گاه به عنوان گیاه تزئینی کاشته می شود. بدین علت به آن پنج انگشت گویند که برگ‌های آن پنجه ای و پنج تایی است. گل‌های آن به رنگ آبی و شبیه سنبله ای دراز است که سپس تبدیل به گل می شود. این گیاه را فلفل بیابانی نیز می نامند و در بسیاری از مناطق ایران می روید.<ref name="safety_1">{{cite web |publisher= سایت تبیان |title=گیاه پنج انگشت |url=http://www.tebyan.net/Nutrition_Health/(Foods)/vegetables/2005/6/18/11820.html |accessdate= }}</ref>

در گذشته اعتقاد داشتند که این گیاه باعث کاهش میل جنسی می‌شود و به همین دلیل در قرون وسطی راهبان روی برگهای این گیاه تفکر می کردند و به همن دلیل نام دیگر این گیاه به پاکدامنی(chasteberry)مربوط می شود. با این وجود امروزه مشخص شده است که این گیاه اثری بر میل جنسی ندارد.<ref name="safety_2">{{cite web |publisher= |title=Chasteberry: Benefits and Side Effects |url=http://vitamins.ultimatefatburner.com/chasteberry.html |accessdate= }}</ref>

== خواص دارویی ==

این دارو جهت‌جهت رفع ‌اختلالات‌اختلالات قاعدگی‌قاعدگی و یائسگی‌یائسگی به‌به کار می‌رود. پنج انگشت، گیاه بسیار مؤثری برای درمان اختلالات قاعدگی است. از گیاه پنچ انگشت، داروهایی به نامهای ویتاگنوس ( VITAGNUS ) و آگنوگل(Agnugol) تهیه کرده اند که عصاره‌عصاره خشک‌خشک این گیاه‌گیاه می‌باشد.

مکانیسم دقیق اثر این گیاه مشخص نیست ولی مطالعات نشان داده است که این گیاه تحریک کننده(agonist) گیرنده‌های دوپامین نوع دوم(D2) است و باعث کاهش ترشح پرولاکتین می شود.<ref name="safety_3">{{cite web |publisher= |title=Pharmacological activities of Vitex agnus-castus extracts in vitro. |url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11081988 |accessdate= }}</ref><ref name="safety_4">{{cite web |publisher= |title=Chaste tree (Vitex agnus-castus)--pharmacology and clinical indications. |url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12809367 |accessdate= }}</ref>

به نظرمی‌رسد گیاه‌گیاه پنج‌پنج انگشت‌انگشت با اثر بر محور هیپوتالاموس‌هیپوتالاموس ـ هیپوفیز اثر خود را اعمال‌اعمال می‌کند. این‌این گیاه‌گیاه باعث‌باعث کاهش‌کاهش آزاد شدن FSH* و افزایش‌افزایش آزاد شدن‌شدن LH** و پرولاکتین ‌ازاز هیپوفیز می‌گردد. هورمون‌های FSH و LH در تولید استروژن ( هورمون جنسی زنانه ) از تخمدان‌ها و دوره تخمک گذاری در خانم‌ها موثرند.

مطالعات‌مطالعات نشان‌نشان داده‌داده است‌است که‌که گیاه‌گیاه پنج‌انگشت‌پنج‌انگشت حاوی‌حاوی ترکیبات‌ترکیبات استروژنیک ‌نمی‌باشدنمی‌باشد و مستقیماً بر روی‌روی تخمدان‌ها تاثیر نمی‌گذارد.<ref name="safety_1"/>

برخی مطالعات هم اثر این گیاه بر گیرنده‌های اوپیوئیدی را نشان داده اند.<ref name="safety_5">{{cite web |publisher= |title=Vitex agnus-castus (Chaste Tree): Pharmacological and Clinical Data |url=http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/bk-1998-0691.ch021 |accessdate= }}</ref><ref name="safety_6">{{cite web |publisher= |title=Activation of the μ-opiate receptor by Vitex agnus-castus methanol extracts: Implication for its use in PMS |url=http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6T8D-4J3WSBJ-2&_user=10&_coverDate=06%2F30%2F2006&_rdoc=1&_fmt=high&_orig=search&_sort=d&_docanchor=&view=c&_searchStrId=1415122669&_rerunOrigin=google&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=b7450eade4a70a6c3d33b5823633c071 |accessdate= }}</ref>