نایسریا مننژیتیدیس: تفاوت میان نسخه‌ها

| regnum = [[Bacterium|باکتری هاباکتری‌ها]]

نایسریا مننژیتیدیس (''Neisseria meningitidis'')که مننگوکوک نیز نامیده می شود،می‌شود، باکتری عامل [[مننژیت]] است. این باکتری می تواندمی‌تواند موجب مننگوکوکسمی (عفونت خون تهدید کننده زندگی) نیز شود. مننگوکوک به عنوان یکی از عوامل مهم مرگ و میر در کودکان کشورهای توسعه یافته و موجب همه گیری هاییگیری‌هایی (اپیدمی) در آسیا و آفریقا است. از نظر میکروسکوپی، نایسریا مننژیتیدیس همانند نایسریا گونوره آ، دیپلوکوک هایدیپلوکوک‌های گرم منفی لوبیایی شکل است. با این تفاوت که نایسریا مننژیتیدیس دارای کپسول است اما نایسریا گونوره آ کپسول ندارد.<ref>Neisseria meningitidis at Centers for Disease Control and Prevention. Page last reviewed: October 24, 2008</ref>.

سالانه 2500۲۵۰۰ تا 3500۳۵۰۰ مورد از مننژیت مننگوکوکی در ایالات منحده امریکا اتفاق می افتدمی‌افتد یعنی یک مورد در هر 100۱۰۰ هزار نفر. کودکان زیر 5۵ سال، نوجوانان دبیرستانی، زائرین و ساکنین خوابگاه هاخوابگاه‌ها و پانسیون هاپانسیون‌ها از افراد پرخطر هستند. میزان شیوع مننژیت در ساکنین زیر صحرای آفریقا یه 1۱ در هر 1000۱۰۰۰ تا 1۱ در هر 100۱۰۰ نفر می رسدمی‌رسد.<ref>Mola SJ, Nield LS, and Weisse ME (February 27, 2008). "Treatment and Prevention of N. meningitidis Infection". Infections in Medicine.</ref>.

آنتون ویخسلبام (آنتون ویشسلبام)، میکروب شناس اتریشی اولین بار باکتری را در سال 1887۱۸۸۷ کشف کرد.<ref>van Deuren M, Brandtzaeg P, van der Meer JW (January 2000). "Update on meningococcal disease with emphasis on pathogenesis and clinical management". Clin Microbiol Rev 13 (1): 144–66.</ref>.

منگگوکوک تاکنون فقط از انسان جدا شده استشده‌است. باکتری هرگز از جانوران جدا نشده استنشده‌است زیرا باکتری توانایی گرفتن آهن از منابعی غیر از منابع انسانی (ترانسفرین و لاکتوفرین) را ندارد.

تصور می شودمی‌شود باکتری به شکل فلور نرمال (غیر بیماریزا) در حلق 5۵% تا 15۱۵% افراد بالغ حضور داشته باشد. مننگوکوک از طریق ترشحات تنفسی و بزاق مانند عطسه، سرفه و جویدن اسباب بازی هابازی‌ها منتقل می شودمی‌شود. علائم اولیه شامل خستگی، تب بالا همراه با سفتی گردن و سردرد است که در صورت عدم درمان منجر به کما و مرگ بیمار خواهد شد. علائم مننژیت نایسریا مننژیتیدیس شبیه علائم بالینی مننژیت هایمننژیت‌های استرپتوکوک پنومونیه و هموفیلوس آنفولانزا است. افرادی که دچار اختلال در سیستم ایمنی خود هستند (مانند مبتلایان به سندرم نفروتیک و بیمارانی که طحال آن هاآن‌ها برداشته شده استشده‌است)، در معرض خطر بالای ابتلا به مننژیت می باشندمی‌باشند. بیماری مننژیت در پزشکی همواره به عنوان یک مورد اورژانسی مطرح بوده استبوده‌است.<ref>Meningococcal Disease (2001) Humana Press, Andrew J. Pollard and Martin C.J. Maiden</ref>.

مننگوکوکسمی (عفونت خون)، بیماری دیگری است که توسط مننگوکوک ایجاد می شودمی‌شود. ویژگی این بیماری، ایجاد راش هایراش‌های قرمز (لکه هایلکه‌های خونریزی زیر پوستی) است که با فشار تغییر رنگ نمی دهندنمی‌دهند. بیماری بسیار مهلک است و 50۵۰% از بیماران تنها چندساعت پس از شروع علائم، خواهند مرد. سایر عوارض عبارتند از : سندرم واترهاوس- فریدریشسن (خونریزی دوطرفه غدد فوق کلیوی به دلیل مننگوکوکسمی برق آسا) و انعقاد درون عروقی منتشر<ref>Meningococcal Disease (2001) Humana Press, Andrew J. Pollard and Martin C.J. Maiden</ref>.

== زیرتیپ هازیرتیپ‌ها ==

مننگوکوک بر اساس ساختار آنتی ژنی کپسول پلی ساکاریدی به 12۱۲ تیپ تقسیم بندی می شودمی‌شود. 6۶ تیپ A، B، C، W135، X، Y موجب همه گیری (اپیدمی) می شوندمی‌شوند. از این رو، اهمیت بیشتری دارند.<ref>"Meningococcal meningitis". who.int. World Health Organization. 2011. Retrieved 18 June 2011.</ref>.

لیپوالیگوساکارید (LOS) که در غشای خارجی باکتری قرار دارد، نقش اندوتوکسین را دارد که سبب شوک سپتیک و خونریزی به دلیل تخریب گلبول هایگلبول‌های قرمز می شودمی‌شود. سایر فاکتورهای بیماریزایی عبارتند از کپسول (از فاگوسیتوز توسط گلبول هایگلبول‌های سفید جلوگیری می کندمی‌کند) و فیمبریه یا پیلی (موجب اتصال باکتری به سلول هایسلول‌های اپتلیالی حلق می شودمی‌شود).

مننگوکوک از طریق تغییر در سیگنالینگ سلولی، وارد سلول هایسلول‌های میزبان می شودمی‌شود. باکتری این کار را از طریق پیلی تیپ IV انجام می دهدمی‌دهد. پیلی تیپ IV سبب اتصال باکتری به سلول هایسلول‌های میزبان می شودمی‌شود. اتصال پیلی تیپ IV سبب ایجاد ساختارهای شبیه میکروویلی در سطح سلول می شودمی‌شود. باکتری از طریق میکروویلی هامیکروویلی‌ها وارد سلول میزبان می شودمی‌شود. پیامد این رخداد، بازآرایی رشته هایرشته‌های اکتین (سیتواسکلت سلولی) است که منجر به ورود باکتری به داخل سلول به صورت واکوئل هایواکوئل‌های داخل سلولی است. به غیر از پیلی تیپ IV، سایر پروتئین هایپروتئین‌های غشای خارجی ممکن است در داخل شدن باکتری به سلول هایسلول‌های میزبان نقش داشته باشند.<ref>Carbonnelle E et al. (2010). "Mechanisms of Cellular Invasion of Neisseria meningitidis". Neisseria: Molecular Mechanisms of Pathogenesis. Caister Academic Press. ISBN 978-1-904455-51-6.</ref>.

مشاهده میکروسکوپی باکتری در مایع مغزی- نخاعی (CSF) جدا شده از بیمار و کشت باکتری بر روی محیطهای آگار خون دار (مانند شکلات آگار) از مهمترین روش هایروش‌های تشخیص باکتری است. باکتری از نظر بیوشیمیایی اکسیداز و کاتالاز تولید می کندمی‌کند و توانایی تولید اسید از گلوکز و مالتوز را دارد. در موارد مننگوکوکسمی (عفونت خون)، باکتری را می توان از خون جدا کرد.<ref>Mola SJ, Nield LS, and Weisse ME (February 27, 2008). "Treatment and Prevention of N. meningitidis Infection". Infections in Medicine.</ref>.

درمان باید بلافاصله با آنتی بیوتیک هابیوتیک‌ها آغاز شود. سفالوسپورین هایسفالوسپورین‌های نسل سوم (مانند سفوتاکسیم و سفتریاکسون) باید در بیماران مشکوک به مننژیت یا بيمارانبیماران تایید شده، بلافاصله (قبل از اعلام نتایج آزمایشگاه) تجویز شود. افرادی که 7۷ روز قبل از شروع علائم بیمار با بیمار تماس داشته اندداشته‌اند باید تحت درمان پیشگیرانه (کموپروفیلاکسی) قرار گیرند.<ref>Tunkel AR, Hartman BJ, Kaplan SL, Kaufman BA, Roos KL, Scheld WM, Whitley RJ (November 2004). "Practice guidelines for the management of bacterial meningitis". Clin Infect Dis 39 (9): 1267–84. doi:10.1086/425368. PMID 15494903.</ref>.

سویه هایسویه‌های مختلف نایسریا مننژیتیدیس، کپسول هایکپسول‌های متفاوتی تولید می کنندمی‌کنند. در حال حاضر، واکسن هاییواکسن‌هایی علیه سروگروههای کپسولی A، C،Y و W-135 نایسریا مننژیتیدیس بطور تجاری در بازار موجود می باشدمی‌باشد اما علیه سروگروه B، واکسن مناسبی در دسترس نیست. این واکسن هاواکسن‌ها برای جلوگیری از ابتلا به مننژیت در افراد پرخطر (زائرین، ساکنان خوابگاه هاخوابگاه‌ها و پانسیون هاپانسیون‌ها) ضروری به نظر می رسدمی‌رسد.<ref>"Menningococcal Vaccines - What You Need to Know" (2008). Center for Disease Control and Prevention. http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/vis/downloads/vis-mening.pdf</ref>.

== جستارهای وابسته ==

* [[مننژیت]]

* [[نایسریا]]