گروه‌های چریکی چپ‌گرا در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات: مرتب‌سازی رده‌ها؛ زیباسازی
اصلاح نویسه‌های عربی، ابرابزار
خط ۱:
{{انقلاب ۱۳۵۷}}
چندینگروه‌های گروهچریکی [[جنگچپ‌گرا چریکی|چریکی]]در چپ‌گراایران که سعی در براندازی رژیم غرب گرای [[محمدرضا پهلوی]] با [[جنگ چریکی|چریکی]] داشتند در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۶ در ایران فعالیت می‌کردند. تمامی گره‌هاگروه‌ها متعهد به مبارزهٔ مسلحانه بودند اما در ایدئولوژی تفاوت داشتند. اکثریت آن‌ها گرایشات [[مارکسیست|مارکسیستی]]ی داشتند اما بزرگ‌ترین گروه - [[مجاهدین خلق ایران]] - به عنوان یک سازمان [[سوسیالیسم و اسلام|سوسیالیستیسوسیالیست اسلامی]] بنیان گذارده شده بود.<ref>ویکی‌پدیای انگلیسی</ref> گروه منشعب از [[سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران|فدائیان خلق]] برهبری [[تورج حیدری بیگوتد]] در [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]] و [[قیام بهمن ۱۳۵۷]] نقش خاصی داشت. [[روزنامه کیهان]] در بحبوبه انقلاب نوشته‌های زیادی درباره نقش توده‌ای‌ها در [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]] و [[قیام بهمن ۱۳۵۷]] داشت. با وجود آنکه جنبش چریکی رهبری [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]] را بر عهده نداشت، ولی هر چهار سازمان چریکی - [[سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران|فدائیان خلق]]، فدائیان منشعب وابسته به [[حزب توده]]، [[سازمان مجاهدین خلق ایران|مجاهدین اسلامی]] و [[سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر|مجاهدین مارکسیست]] - در درگیری‌های خیابانی ۲۰ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ تیر خلاص را به جسد نیمه‌جان [[حکومت پهلوی|رژیم]] شلیک کردند.<ref>{{ پک|آبراهامیان|۱۳۸۹|ک=ایران بین دو انقلاب|ص=۶۱۱}}</ref>
 
با وجود آنکه جنبش چریکی رهبری [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]] را بر عهده نداشت، ولی هر چهار سازمان چریکی - [[سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران|فدائیان خلق]]،[[سازمان مجاهدین خلق ایران|مجاهدین اسلامی]] و [[سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر|مجاهدین مارکسیست]] - در درگیری‌های خیابانی ۲۰ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ تیر خلاص را به جسد نیمه‌جان [[حکومت پهلوی|رژیم]] شلیک کردند.<ref>{{پک|آبراهامیان|۱۳۸۹|ک=ایران بین دو انقلاب|ص=۶۱۱}}</ref>
تاآنجا که سوابق و مستندات تاریخی نشان میدهد بخش منشعب از فدائیان برهبری تورج حیدری بیگوتد قبل از سال 1357 کادررهبری خودرا از دست داده و در قیام سال 1357 نقش خاصی نداشتند اما بدلیل نفوذ توده ای در روز نامه کیهان تحت رهبری رحمان هاتفیو هوشنگ اسدی در بحبوبه انقلاب ایندو با نوشتن تیتر های جاذب سعی در نشاندادن نقش برجسته توده ایهای مسلح در قیام 1357 داشتند اما هر آدم عاقلی میداند که رابطه حزب توده و سلاح مثل رابطه چن وبسم الله است .
 
== پیش زمینه ==
سطر ۳۱ ⟵ ۲۸:
[[سازمان مجاهدین خلق ایران]] در کوران مباحث درون حزبی پیرامون ادامه دادن و یا کنار گذاشتن مبارزهٔ مسلحانه بود و انتشارات خود حزب، عملیات‌ها معدودی را طی در ۱۳۵۷ گزارش کرد به گونه‌ای یک «سکوت نسبی» به دلیلی کاهش عملیات‌ها پس از خرداد ۱۳۵۷ روی داده بود.<ref>ویکی‌پدیای انگلیسی</ref>
 
[[چریک‌های فدایی خلق ایران]] بنا بر اظهارات یکی از رهبران گروه، پس از «ضربه‌های سنگین ۱۳۵۴، از هم پاشید و ناپدید شد»، «تلاشش را برای حفظ بقا متمرکز کرد» و تنها به «عملیا‌ت‌هایعملیات‌های پراکنده» پرداخت تا نشان دهد هنوز موجودیت دارد. در بهترین حالت تنها چند ده نفر از اعضای گروه باقی مانده بودند. گروه تصمیم گرفت که شرایط عینی برای انقلاب وجود ندارد و همان‌طور که جنبش اسلامی قوت می‌گرفت، سازمان مسئولیت عملیات‌های نسبتاً اندکی را بر عهده گرفت؛ بنا بر اعلامیه‌های رسمی گروه یک مورد در تابستان ۱۳۵۶، دو مورد در زمستان ۱۳۵۶، و پنج مورد در تابستان ۱۳۵۷. در انتهای پاییز ۱۳۵۷، با رشد احتمالی اعضای گروه، سازمان جانی تازه گرفت و مسئولیت شش عملیات را در آذر و ۱۲ مورد دیگر را در دی ۱۳۵۷ بر عهده گرفت.<ref>ویکی‌پدیای انگلیسی</ref>
 
== انقلاب اسلامی ==
 
در اواخر پاییز ۱۳۵۷، تظاهرات عظیم مردمی، بازگشت مخالفین از خارج، و فشار بر روی نیروهای امنیتی نظام سلطنتی از جانب نیروهای انقلابی گروه‌های چریکی را احیا کرد. گروه‌های چریکی دوباره «هم در کشتن رهبران ارتش و پلیس ایران و هم شرکت در راه‌پیمایی‌هل اعتراضی» فعال شدند. «در پاییز ۱۳۵۷ ... هر دو گروه مجاهدین و فدائیان قادر بودند ... حرکت‌های قابل ملاحظه‌ای را آغاز کنند که اغلب شرکت‌کنندگان از جوانان تشکیل می‌شد».<ref>ویکی‌پدیای انگلیسی</ref>
 
پس از [[انقلاب اسلامی]]، اغلب گروه‌ها توسط [[جمهوری اسلامی]] به طرز موفقیت‌آمیزی سرکوب شدند. [[مجاهدین خلق ایران]] به حیات خویش ادامه داد اما به عراق نقل مکان کرد که درگیر جنگ با جمهوری اسلامی بود. مجاهدین خلق هم‌اکنون خود را گروه اپوزیسون دموکراتیک غیر خشونت‌بار توصیف می‌کند.<ref>ویکی‌پدیای انگلیسی</ref>
سطر ۴۲ ⟵ ۳۹:
 
* [[سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران]]
* [[چریک‌هایسازمان فداییفداییان خلق ایران (جریان اشرف دهقانیاکثریت)]]
* [[سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)]]- این سازمان مخالف مشی چریکی بوده و فاقد عملیات مسلحانه پس از تغییر نام بودو سابقه مبارزاتی چریکهای فدائی خلق را برای شهرت و اعتبار یدک میکشد.
* [[سازمان فدائیان خلق (اقلیت)]]
* [[سازمان اتحاد فداییان خلق ایران]]
* [[سازمان فدائیان خلق (اقلیت)]]
* [[سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر]]- اسن سازمان قبل از انقلاب بنام سازمان مجاهدین خلق ایران - بخش مارکسیست لننیست - و بخش منشعب معروف بود و کلیه عملیان نظامی مجاهدین خلق از سال 1354 تا پیروزی انقلاب اسلامی توسط بخش مارکسیست لننسیت اجرا شده بود.
* [[سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر]]
 
== پانویس ==
سطر ۵۳ ⟵ ۴۹:
== منابع ==
;فارسی
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = آبراهامیان| نام = یرواند| پیوند نویسنده = یرواند آبراهامیان| فصل = انقلاب اسلامی| عنوان = ایران بین دو انقلاب| ترجمه = احمد گل‌محمدی، محمدابراهیم فتاحی| تاریخ بازبینی = ۶ نوامبر ۲۰۱۱| سال = ۱۳۷۷ | ناشر = نشر نی| مکان = تهران| شابک = 964۹۶۴-312۳۱۲-363۳۶۳-4۴}}
;انگلیسی
{{چپ‌چین}}
* Wikipedia contributors, "Leftist guerrilla groups of Iran," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Leftist_guerrilla_groups_of_Iran&oldid=467826894 (accessed December 26, 2011).
{{پایان چپ‌چین}}
*http://www.peykarandeesh.org
*تاریخچه مختصر سازمان پیکاردرراه آزادی طبق کارگر- جنبش انقلابی دفاع ازحقوق شهروندی و دمکراسی
 
== جستارهای وابسته ==
سطر ۶۵ ⟵ ۵۹:
* [[جندالله]]
 
[[رده:انقلاب ۱۳۵۷]]
[[رده:سازمان‌های چریکی]]
[[رده:انقلاب ۱۳۵۷]]
 
[[de:Linke Guerillabewegung im Iran]]
[[en:Leftist guerrilla groups of Iran]]
[[de:Linke Guerillabewegung im Iran]]