مکتب ایرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
radiokoocheh.com/article/100326
همه‌اش کپی است.
خط ۱:
'''مکتب ایرانی''' یا '''مکتب ایران''' اصطلاحی است که در همایش ایرانیان مقیم خارج از کشور (اوایل مردادماه ۱۳۸۹) توسط [[اسفندیار رحیم‌مشایی]] بکار رفت و با واکنش‌های متفاوتی در داخل ایران روبرو شد. [[محمود احمدی‌نژاد]] این گفته را حمایت کرد.<ref>[http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1132128 ایران یک مکتب است / به مشایی اعتماد کامل دارم]</ref> از مخالفین سرشناس این قول [[احمد توکلی]] <ref>[http://www.seemab.ir/fa/pages/?cid=38512 توکلی: رئیس جمهور تکلیف خود را با رحیم مشایی مشخص کند]</ref>، [[علی مطهری]]<ref>[http://www.tabnak.ir/fa/pages/?cid=114026 علی مطهری: "مکتب ایرانی" انحراف است]</ref>، [[حداد عادل]]<ref>[http://www.shafaf.ir/fa/pages/?cid=25825 واکنش حدادعادل به اظهارات مشایی درباره مکتب ایران]</ref> از نمایندگان مجلس و [[داوود احمدی‌نژاد]]<ref>[http://www.asriran.com/fa/news/138263/%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%AF-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF-%C2%AB%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%C2%BB-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%AF داوود احمدی نژاد: «مکتب ایرانی» قرآن را سوزاند]</ref>، [[حبیب‌الله عسگراولادی]]<ref>[http://www.farheekhtegan.ir/content/view/11702/31/ طرح مكتب ایرانیت بیانی علیه ولایت فقیه است]</ref>، سرلشکر [[فیروزآبادی]]<ref>[http://www.farheekhtegan.ir/content/view/11703/31/ انتقاد شدید سرلشکر فیروزآبادی از طرح مكتب ایران]</ref> و آیت الله [[مصباح یزدی]]<ref>[http://shia-online.ir/article.asp?id=13896&cat=1 انتقاد شدید مصباح یزدی از مروجان مکتب ایران]</ref> را می‌توان نام برد.
 
==منابع==
{{پانویس}}
 
{{ایران-خرد}}
==== نظر احمدی نژاد: حمایت کلی ====
احمدی نژاد در سخنرانی های خود مکررا به موضوع ایران و ایرانی اشاره داشته و آنرا مورد تایید قرار داده است. نمونه اینکه در ستایش و بزرگنمایی هویت ایرانی در یک مصاحبه یکساعته تلویزیونی بیش از 45 بار به ایران و ایرانی اشاره داشت.
<ref> تلویزیون ایران 26 بهمن 1389
</ref> {{نقل دقیق}}
 
بجز سخنرانی های احمدی نژاد، بزرگنمایی نمادین و تبلیغاتی از روایت ایران و ایرانی در مراسم رسمی دولت دیده میشود. نمونه اینکه در سال 1389 منشور کورش هخامنشی را به ایران آوردند و رييس جمهور در موزه ملي ايران از آن رونمايي كرد و چفیه بسیجی بر گردن کوروش نمادین انداخت. و یا اینکه برای انجام مراسم نوروزی 1390 از 12 ریئس جمهور برای حضور در تخت جمشید دعوت کردند.
<ref> [http://www.bultannews.com/fa/pages/?cid=31150 احمدی نژاد از منشور کوروش رونمایی کرد]
</ref>
 
 
 
احمدی نژاد نیز مانند مشایی برداشت ایرانیان را از دین اسلام صحیح میداند و آن را مقایسه میکند با دریافت دیگر ملل. میگوید: "دريافت‌هاي فراواني از اسلام در دنيا در حال حاضر مطرح است. آيا ما در دنيا يك دريافت از اسلام داريم؟ نه. يك برداشت واحد از اسلام مي‌شود؟ نه. برداشتي از اسلام براي ما مبناي عمل است كه ايراني است."
<ref> [http://www.dolat.ir/NSite/FullStory/?id=194715 رئيس‌جمهور در همايش ملي جنگ نرم]
</ref>
 
 
در جای دگر تفکیک میکند مکتب ایرانی را از برداشت های ناسیونالیستی و ملی گرایانه و قوم گرا. میگوید "برخي روي كلمه ايراني حساسيت نشان مي‌دهند و تصور مي‌كنند كه منظور قوم‌گرايي و ناسيوناليستي است، به طور مطلق اين طور نيست. "
 
احمدی نژاد حساسیت و نگرانی مخالفین و رقبای خود را بی مورد می داند. تاکید دارد که فرقی میان مکتب ایرانی با مکتب شیعه نیست. می گوید منظور از مکتب ایرانی "اسلام نابی است که از طریق پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) به ما رسیده است، اسلام امامت و ولایت است."
<ref>[http://www.newseek.ir/id/102464 موضعی از جنس مکتب ایرانی]
</ref>
<ref>[http://www.tebyan.net/politics_social/politics/domestic_policy/political_terminology/2010/8/8/132994.html دفاع رئيس جمهور ومشايي از مکتب ايراني]</ref>
<ref> [http://217.25.54.50/prtfj1dv.w6dexagiiw.html پاسخ رییس جمهور به شبهات دانشجویان درباره مکتب ایرانی]</ref>
 
==== نظر رهبر: مصلحت اندیشی میانی ====
سند دست اولی در دست نیست که نظر ایت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، را در این باره بدانیم و گزارشها دست دوم است. اما به نظر میرسد خامنه ای موضع دوگانه ای در برابر مسئله مکتب ایرانی دارد. خامنه ای از یک طرف گفته "من با طرح مکتب ایرانی مخالفم و نسبت به این موضوع به آقایان تذکر داده ام". اما از طرف دیگر می افزاید: "ولی برداشتم این نیست که منظور آنها قرار دادن ایرانیت در برابر اسلامیت باشد." خامنه ای اصولا روابط حسنه ای با مشایی ندارد و از وی نقل قول شده است که گفته "شناختی از رحیم مشایی ندارم اما با حرف های وی مخالفم."
<ref> [http://khabaronline.ir/news.aspx?id=106220 علی رضا اسلامیان (عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه) در ناگفته هایی از دیدار]
</ref>
 
 
 
==== نظر اصولگرایان سنتی: انحراف ایدئولوژیکی ====
منتقدین اصلی مکتب ایرانی، نیروهای دست راستی، اصولگرا و سنتی بوده اند. یورش انتقادی اصولگرایان به نظریه مشایی و احمدی نژاد سنگین و یکباره بود. از جمله نظریه پردازانی چون ایت الله مصباح یزدی (مدرس حوزه) و یدالله جوانی (از دفتر سیاسی سپاه پاسداران) صحبت هایی کردند. در میان سیاست گذاران میتوان به صادق لاریجانی (ریئس قوه قضاییه)، محمد باقر قالباف (شهردار تهران) و علاءالدین بروجردی (از کمیسیون امنیت ملی مجلس) اشاره کرد. در یک مورد 120 نماینده مجلس نامه ای به احمدی نژاد نوشتند و خواستار تذکر به رئیس دفترش شدند. برخی از مداحان با عناوین زشت از مشایی یاد کردند.
<ref> [http://www.khabaronline.ir/news-128598.aspx جعفر سبحانی: آیا تشیع مکتبی ایرانی است؟]
</ref>
<ref> [http://www.rajanews.com/detail.asp?id=57755 مکتب ایران یا مکتب اسلام؟]
</ref>
<ref> [http://www.rajanews.com/detail.asp?id=57793 مصباح یزدی: انتقاد شدید]
</ref>
<ref> [http://khabaronline.ir/news.aspx?id=108301 عماد افروغ: اظهارات صریح]
</ref>
 
 
انتقاداتی که از طرف اصولگرایان شد از یک سو جنبه های نظری داشت و از سوی دیگر جنبه های عملی. سرخط هایشان این بود که:
 
- استفاده از لفظ مکتب ایرانی به این معنا که محتوای آن اسلام شیعه است نارواست چون اگر موضوع اصلی اسلام و شیعگری است استفاده از نام "ایرانی" گمراه کننده خواهد بود.
 
- "دریافت ایرانی" حمل بر وجود قرائت های دیگر از اسلام و به معنی تکثرگرایی و پلورولیسم دینی است.
 
- مکتب ایرانی مشابه ایدئولوژی ناسیونالیسم ایرانی است و از جمله یادآور جشنهای 2،500 ساله شاهنشاهی.
 
- انقلاب ایران ماهیتی اسلامی داشته و ملی نیست. تاکید بر جنبه ملی موجب گم کردن راه خواهد بود و تبدیل شدن ایدئولوژی حکومتی از اسلامی به ملی قابل قبول نیست.
 
- طرح موضوع ایران در برابر اسلام خطرناک است.
 
در این میان، مصباح یزدی گفت "كساني كه بی شرمانه مكتب ايران را به‌جاي مكتب اسلام معرفي مي كنند، خودی نبوده غيرخودي‌اند و بايد حواسمان جمع باشد." مطلبی از جعفر سبحانی (استاد حوزه) منتشر شد که در آن میگوید این فرضیه که تشیع حاصل کار ایرانیان است، "اساس درستی" ندارد. نویسنده ناشناس رجانیوز ضعف نظری حامیان مکتب ایرانی را هدف قرار داد. نوشت که در طرح بحث مكتب ايران و مكتب اسلام "توجه چنداني به مقدمات و نتايج" بحث نشده كه این "ناشي از عدم اشراف بر موضوع" است. به گفته عماد افروغ تز مکتب ایرانی نشانه "ماهیت غیر دینی اندیشه طراح" آن است.
 
برخی کارگزاران میان پایه دولتی از مشایی و احمدی نژاد حمایت کردند از جمله محمد جعفر بهداد (معاون دفتر مشایی) و هادی ابراهیمی (معاون استاندار مازندران).
 
 
 
==== نظر اصلاح طلبان: جنگ ساختگی ====
میر حسین موسوی این بحث را ساختگی، دروغین و برای برای فریفب مردم معرفی کرد. وی گفت که این بحث یک "جنگ زرگری" است که "برای خط کشی های تازه" سیاسی دیده میشود و "با اهداف سیاسی آغاز شده". موسوی افزود: "نه ایرانی که اینها به دنبال آن هستند مورد شناسایی و قبول ماست و نه اسلامی که معرفی می کنند و آن را ابزاری برای رسیدن به مطامع و منافع خود قرار می دهند".
<ref> [http://www.kaleme.com/1389/05/27/klm-29484 جنگ ایرانی ـ اسلامی زرگری است، 27 مرداد 1389]</ref>
 
 
اکبر اعلمی (نماینده اصلاح طلب سابق مجلس) نیز مسئله را ساختگی و فرصت طلبانه دانست و گفت احمدی نژاد و همفکرانش به موضع‌گیری‌هایی روی می‌آورند که نه تنها هیچ تناسبی با شناسنامه‌ی سیاسی آن‌ها ندارد، بلکه کاملاً در تعارض با رفتارها و گفته‌های پیشین‌شان است. به بیان دیگر احمدی‌نژاد و مشایی افراد "فرصت‌طلبی" هستند که "شاخک‌های‌شان خوب کار می‌کند و فرصت‌ها را خوب تشخیص می‌دهند". اعلمی گفت که گروه احمدی نژاد "مواضع خودشان را در بسته‌بندی‌های زیباتر" ارائه میکنند تا " همه‌ی منتقدین و مخالفین خودش را اعم از اصلاح‌طلب و اصولگرا حذف کنند". صادق زیبا کلام (استاد دانشگاه و اصلاح طلب میانه رو) نیز معتقد بود بحث مکتب ایرانی بخشی از رقابت میان خود اصولگرایان است.
<ref> [http://www.akbaralami.com/public/ContentBody.aspx?ContentID=4017 جذب آرای اصلاح‌طلبان توسط مشایی منتفی است، 25 اسفند 1389]</ref>
 
 
 
==== زمینه سیاسی: انتخابات ۱۳۹۰ مجلس ====
برخی از ناظران معتقدند که مانور ایدئولوژیکی [[مشایی]] و [[احمدی نژاد]] را باید در زمینه انتخابات مجلس (در اسفند ۱۳۹۰) فهمید و بررسی کرد. از جمله [[علی مطهری]] (نماینده مجلس) گفت "تز آقایان مشایی و احمدینژاد این است که آن چهارده میلیون نفری را که به آقای [[موسوی]] رأی دادند، باید جذب کنند." به گفته [[حمید رضا ترقی]] (عضو [[حزب موتلفه اسلامی]]) این نظریه شاید "جذب ملی گراها و قشر خاکستری جامعه" باشد. نویسنده سایت بی بی سی گفت احمدی نژاد و اطرافیانش با تأکید بر ملی گرایی ایرانی، از جمله تجلیل کم سابقه از کورش هخامنشی، قصد دارند آرای مخالفان را در انتخابات آینده به نفع طیف خود جذب کنند. صادق زیبا کلام (استاد دانشگاه) مکتب ایرانی را در چارچوب یک حرکت زود هنگام انتخاباتی تفسیر کرد. یک وبنویس اصولگرا با بیانی عریان نوشت احمدی نژاد میخواهد طیفی از طبقه متوسط را "با یکی دو بازی و پاسکاری تاکتیکی به مشایی تحویل بدهد".
<ref> [http://www.khabaronline.ir/news-121967.aspx مطهری]
</ref>
<ref> [http://www.aryanews.com/Lct/fa-ir/Story/Archive/20100810112432365.htm ترقی]
</ref>
<ref> [http://www.kajnews.com/?code=9042 وبنویس]
</ref>
<ref> [http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/03/110301_l10_tavakoli_open_letter_ahmadinejad.shtml بی بی سی]
</ref>
 
==== زادگاه نظری ====
 
"ناسیونالیسم ایرانی" ایدئولوژی حاکم بر دوران پهلوی بود که بزرگنمایی از تاریخ باستانی ایران را مد نظر داشت و این تفکر سکولار را از جمله در برابر ایدئولوژی های مذهبی وقت تبلیغ میکرد. مکتب میهن پرستی ایرانی بخصوص بر دوران قبل از اسلام تاکید داشت. عنصر میهن دوستی مکتب ایرانی را میتوان در ناسیونالیسم دوران پهلوی یافت.
 
مشایی و احمدی نژاد برخی از ادبیات مکتب ایرانی را از ناسیونالیسم ایرانی به قرض گرفته اند اما در عین حال برخی از عناصر آن را تغییر اساسی میدهند و با زبان شیعه ایرانی تفسیر میکنند تا به دو هدف دست پیدا کنند. اول، با ترویج عنصر ایرانی، نظر و رای مردمانی را که فکر اسلام سنتی و حکومتی را قبول ندارند به خود جلب کنند. دوم، با تفسیر ایرانیت به مثابه شعیگری، از فشار نیروهای دست راستی بر خود کم کنند و زمینه انتقاد نیروهای سنتی را از میان بردارند.
 
باید توجه داشت که مکتب "ملی گرایی" که توسط جبهه ملی در دهه 1320 (1940) در ایران رایج شد با اینکه برخی از جنبه های ناسیونالیسم ایرانی را دربرمیگرفت اما وجه تمایز آن تاکید بر ضرورت آزادی سیاسی ملت بود. مکتب ایرانی مشایی اساسا ریشه هایی در ناسیونالیسم ایرانی دارد نه "ملی گرایی" آزادیخواهانه. اشاراتی که برخی افراد اصولگرا (از جمله مصباح یزدی) به ملی گرایی مکتب ایرانی دارند اشتباه است.
 
کارنامه و سابقه کاری و فکری مشایی در تعیین و پردازش مکتب ایرانی در خور تامل است. وی چند سال در وزارت اطلاعات به عنوان کارشناس مسائل کردستان کار کرده و ظاهرا مسئول "تدوین استراتژی در خصوص اکراد ایرانی" بوده است. شاید مشغله و توجه فکری وی به مسئله قومیت و هویت ملی از همینجا ناشی میشود. به عبارتی دیگر تلاش دارد تا عنصر هویت ملی و قومی را با عنصر دینی تلفیق کند، و با این تلفیق جدید سدی در برابر اندیشه قومگرایی و ناسیونالیسم سکولار بسازد.
<ref>[http://www.rajanews.com/detail.asp?id=61424 ارتباط جعلیات تاریخی]</ref>
<ref>[http://khabaronline.ir/news.aspx?id=108301 درباره مکتب ایرانی]</ref>
<ref>[http://www.shomalnews.com/?view&sid=13388 زندگینامه رحیم مشایی]</ref>
 
 
==منابع==
{{پانویس}}
[[رده:مکتب‌های فکری]]