همانندسازی فرافکن

همانندسازی فرافکن

همانندسازی فرافکن (projective identification) یک نوع مکانیسم دفاعی است که ملانی کلاین، روان شناس اتریشی مطرح کرده است.

یک روش برای کاستن از اضطراب، همانندسازی فرافکن است. این یک مکانیسم دفاعی است که با آن، نوزادان اجزای غیرقابل تقسیم خودشان را به دو قسمت تقسیم (split) می کنند، آنها را روی یک شئ (object) یا یک شخص دیگر فرافکنی می کنند، و سرانجام، آنها را روی خودشان درون فکنی می کنند اما به شکلی تغییر یافته یا تحریف شده. وقتی که نوزادان شئ مورد نظر را دوباره وارد خودشان می کنند، احساس می کنند که همانند (شبیه) آن شئ شده اند، یعنی، با آن همانندسازی می کنند. برای مثال، نوزادان معمولا بخشهایی از امیال ویرانگر خود را به دو گروه خوب و بد تقسیم می کنند و آنها را روی سینۀ بد و عصبانی کننده (سینه ای که وقتی آنها گرسنه هستند، آن اطراف نیست) فرافکنی می کنند. بعد، آنها با این سینه، از طریق درون فکنی، همانندسازی می کنند، و این فرایند، به آنها اجازه می دهد کنترل سینۀ ترسناک و در عین حال خوب را به عهده بگیرند. همانندسازی فرافکن، همان مکانیسم دفاعی فرافکنی است، با این تفاوت که فرد افکار، احساسات، یا رفتارهای خود را روی یک شی یا یک انسان دیگر طور فرافکنی می کند که شئ یا انسان مقابل، در خود آن فرد، دقیقا همان افکار، احساسات، یا رفتارهایی که فرد فرافکنی کرده است، در خودش به وجود می آیند.

همانندسازی فرافکن، روی روابط میان فردی در بزرگسالی تاثیر زیادی می گذارد. بر خلاف فرافکنی های ساده (که می توانند صرفا در دنیا خیال روی دهند)، همانندسازی فرافکن فقط در دنیای واقعی (دنیای روابط میان فردی) وجود دارد. برای مثال، شوهری که تمایل شدیدی دارد که دیگران را کنترل کند اما خودش از این موضوع ناراحت است، این احساس را روی همسرش فرافکنی می کند، و او را زنی سلطه جو و کنترل طلب می بیند. این مرد، بدون آنکه خودش بداند، سعی می کند کاری کند که زنش سلطه جو شود و کنترل بسیاری امور را در دست بگیرد. در تلاش برای وادار کردن همسرش به نشان دادن رفتارهایی که او دوست دارد از وی ببیند، شوهر رفتارهایی به شدت مطیعانه از خودش نشان می دهد.

منبع:

نظریه های شخصیت، تالیف دکتر حمزه گنجی، نشر ساوالان، 1391 شابک: 5-68-7609-964-978