گرد و غبار: تفاوت میان نسخه‌ها

در [[ایران]] سرچشمهٔ اصلی ریزگرد [[باد شمالی (هرمزگان)|باد شُمال]] است. این باد که از خرداد تا شهریور فعال است، در شمال [[خاورمیانه]] شکل می‌گیرد و با گذر از کوه‌های [[ترکیه]] و شمال [[عراق]]، مانند قیفی به بیابان‌های عراق و [[سوریه]] سرازیر می‌شود و تا [[خلیج فارس]] و رسیدن به آب‌های آزاد پیش می‌رود. جریان‌های خشک هوای عربستان و عدم توجه به [[محیط زیست]] و [[بیابان‌زدایی]] در عراق باعث خشک‌شدن بسیاری از باتلاق‌های عراق و ایجاد نواحی غبارساز شده‌است. در گذشته سه کشور ایران، عراق، و [[عربستان]] به‌صورت مشترک هزینه‌های مالچ‌پاشی این زمین‌ها را تأمین می‌کردند و تمام زمین‌ها در فصل خاصی از سال مالچ‌پاشی می‌شدند. [[مالچ]] نوعی فرآوردهٔ چسبندهٔ نفتی است که برای تثبیت [[شن‌های روان]] در [[بیابان|بیابان‌ها]] استفاده می‌شود. [[جنگ عراق]] و تغییر رویهٔ این دولت‌ها در دههٔ ۲۰۰۰ میلادی سبب فراموشی این کار، و در نتیجه افزایش ریزگرد در [[خوزستان]]، غرب ایران، و سرانجام تقریباً در سراسر ایران شد. توفان اخیر، که به گفتهٔ برخی اهالی [[بغداد]] بدترین [[توفان غبار]] زندگیشان بوده‌است، سبب بیشترین میزان ریزگرد در سه دههٔ اخیر ایران شد و ترکیب غبار با [[آلاینده‌های شهری]] ریزگرد خطرناکی را تولید کرد که صدها شهروند را به بیمارستان کشاند.

 

درباره علت افزایش ریزگرد اخیر همچنان نظر یکسان یا فراگیری وجود ندارد. برخی آن را همچنان شدت یافته پدیده (شمال یا شمل) می دانند، برخی آن را به فرایند بیابان زایی در عراق، شدت یافته بدلیل مرداب زدایی در جنگ امریکا، دانسته و دیگران آن را به شکل گیری پدیده های جوی دیگر در خاور میانه نسبت می دهند. وجود مواد رادیو اکتیو در ریزگرد همچنان تایید نشده اما شواهد غیر رسمی از آن خبر می دهند. "[http://www.project-dust.org پروژه ریزگرد]" در حال حاضر، بخش بزرگی از تحقیقات آکادمیک و ژورنالیستی فارسی و انگلیسی را در باره این پدیده گرد آوری کرده است.