انواع مختلف مصرف کنندهها در مدارهای الکتریکی رفتارهای متفاوتی از خود بروز میدهند؛ برای مثال مصرف کنندههای اکتیو با تبدیل انرژی الکتریکی به شکل دیگری از انرژی، انرژی الکتریکی را مصرف میکنند. این رفتار در مصرف کنندههای راکتیو کمی متفاوت است چراکهچرا که این مصرف کنندهها به جای مصرف انرژی الکتریکی این انرژی را ذخیره میکنند. این انرژی ذخیره شده تا زمانی در المان باقی میماند که المان به وسیله یک جریان یا ولتاژ ثابت از طرف منبع تغذیه شود. با پایان یافتن روند تغذیه، مصرف کننده راکتیو شروع به جبران انرژی کاسته شده میکند بدین صورت که انرژی ذخیره شده خود را دوباره به مدار بازمیگرداند. در مدارهای DC این عملکرد بارهای راکتیو تأثیر زیادی بر روی عملکرد شبکه الکتریکی نمیگذارد اما در یک مدار AC به علت تغییر دایم میزان انرژی وارد شده به مدار بارهای راکتیو میتوانند موجب ایجاد اختلال در عملکرد شبکه شوند به این صورت که در آغاز هر سیکل بارهای راکتیو مانند یک مصرف کننده از مدار انرژی دریافت میکنند و این انرژی را تا لحظه ماکسیمم یا پیک موج در خود نگاه میدارند. با کاهش یافتن روند تغذیه بار، این بار انرژی ذخیره شده خود را - که با توجه به نوع بار میتواند به صورت ولتاژ یا جریان باشد – به مدار بازمیگرداند این بازگشت انرژی تأثیرات خاصی را در مدار به دنبال خواهد داشت که به آنها خواهیم پرداخت.
== ضریب توان ==
خط ۲۱:
در بارهای القایی مانند موتورهای الکتریکی یا ترانسفورماتورها شکل موج جریان عقبتر از ولتاژ است در حالی که این مورد در بارهای خازنی مانند بانکهای خازنی یا کابلهایزیر زمینی درست برعکس است به این ترتیب که شکل موج جریان از شکل موج ولتاژ جلوتر است. با این حال هر دو نوع این بارها انرژی را در خود ذخیره میکنند با این تفاوت که در بارهای القایی انرژی به صورت میدان مغناطیسی و در بارهای خازنی انرژی به صورت میدان الکترواستاتیکی ذخیره میشود.
اهمیت میزان ضریب توان در یک مدار به هزینههای مربوط به آن بازمیگردد. در بسیاری از کشورها مصرف کنندههاییکهکنندههایی که میزان ضریب توان آنها از میزان استاندارد (این استاندارد برای بیشتر مصرفکنندهها مقداری بین ۰.۹ تا ۰.۹۵ است) کمتر باشد جریمه میشوند. همچنین در مدارهای پر مصرف ضریب توان پایین موجب افزایش جریان در هادیها شده و هزینههای مربوط به انتخاب هادی را افزایش میدهد این جریان اضافی موجب کاهش طول عمر تجهیزات تامین کننده و توزیع کننده انرژی الکتریکی نیز میشود.
== محاسبه ==
خط ۴۷:
* بارهای القایی: این گونه بارها برای خنثی سازی تأثیرات بارهای خازنی (که معمولاً شامل کابلهای زیر زمینی میشوند) در مدار به کار میرود. از این گونه اصلاح کنندههای ضریب توان در سطح کوچک و تنها در پستها استفاده میشود.
== اندازگیریاندازهگیری ضریب توان ==
ضریب توان در یک مدار تک فاز (یا یک مدار سه فاز متعادل) را میتوان از روش ''واتمتر- آمپرمتر- ولتمتر'' اندازگیری کرد. به این ترتیب که توان به دست آمده به صورت وات (توان واقعی) را بر حاصل ضرب ولتاژ و جریان (توان ظاهری) تقسیم میکنیم. نسبت به دست آمده در واقع میزان ضریب توان بار است. البته ضریب توان در یک مدار سه فاز نامتعادل را نمیتوان به این روش اندازگیریاندازهگیری کرد.
برای اندازگیریاندازهگیری ضریب توان میتوان از یک دستگاه اندازگیریاندازهگیری مستقیم ضریب توان نیز استفاده کرد. نوع انالوگ این دستگاه از دو قاب گردان الکترودینامیکی تشکیل شده است. این دو قاب گردان به صورت موازی به مدار متصل شدهاند. اگر این دو قاب را A و B بنامیم در سر راه قاب A یک مقاومت و در سر راه قاب B یک القاگر قرار داده شده است به این ترتیب جریان در قاب B نسبت به قاب A با تاخیر همراه است. در حالتی که ضریب توان ۱ باشد جریان در قاب A با جریان مدار هم زاویه است و بنابراین گشتاور بیشینه در قاب A به وجود میآید و میزان ضریب توان را حداکثر مشخص میکند بنابراین ۱ بودن ضریب توان مشخص خواهد شد. در ضریب توان صفر، جریان جاری در قاب B با جریان مدار هم زاویه است و بنابر این گشتاور بیشینه در این قاب به وجود خواهد آمد که نشان دهنده مینیمم بودن ضریب توان است. در ضریب توانهای بین این دو مقدار دستگاه اندازگیریاندازهگیری با توجه به نسبت گشتاور در دو قاب میزان ضریب توان را مشخص میکند.
نوع دیگری از دستگاههای اندازگیریاندازهگیری مستقیم ضریب توان دستگاههای دیجیتال هستند. این دستگاهها با اندازگیریاندازهگیری میزان اختلاف زمانی بین شکل موج جریان و ولتاژ یا اندازگیریاندازهگیری میزان توان ظاهری و توان واقعی میزان ضریب توان را تشخیص میدهند. روش اول - یعنی اندازگیریاندازهگیری میزان اختلاف بین جریان و ولتاژ - تنها در صورتی قابل استفاده است که شکل موج جریان و ولتاژ کاملاً سینوسی باشد. در بارهایی مانند یکسوکنندهها استفاده از این روش میزان درست ضریب توان را اندازگیریاندازهگیری نخواهد کرد.