گلوئون: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
TjBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز r2.7.2) (ربات: افزودن war:Gluon
YasBot (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۲۱:
|volume=125 |pages=1067–1084
|doi=10.1103/PhysRev.125.1067
|bibcode = 1962PhRv..125.1067G }}</ref>
| کشف = [[دسی (شتابدهنده)|دسی]] (۱۹۷۹)<ref>
{{cite journal
خط ۳۰:
|volume=86 |pages=243–249
|doi=10.1016/0370-2693(79)90830-X
|bibcode = 1979PhLB...86..243B }}</ref>
| نماد = g
| جرم = {{nowrap|{{val|0|ul=MeV/c2}} (مقدار نظری)}}<ref name="pdg"/><br>{{سخ}}{{nowrap|< {{val|20|u=MeV/c2}} (حد آزمایشگاهی)}}<ref>
{{cite journal
|author=F. Yndurain
خط ۴۰:
|volume=345 |pages=524
|doi=10.1016/0370-2693(94)01677-5
|bibcode = 1995PhLB..345..524Y }}</ref>
| نیم‌عمر =
| ذرات واپاشی =
خط ۵۲:
|volume=33 |pages=1
|doi=10.1088/0954-3899/33/1/001
|arxiv = astro-ph/0601168 |bibcode = 2006JPhG...33....1Y }}</ref>
| بار رنگ = هشت‌تایی (هشت رنگ مستقل)
| اسپین = ۱<ref>{{یادکرد کتاب | عنوان=Nuclear and Particle Physics | ناشر=Viva books private limited | نویسنده=Kakani, S. L. | سال=2008 | isbn=978-81-309-0040-7 | صفحات=257}}</ref>
| num_spin_states =
}}
'''گلوئون'''<ref>{{یادکرد کتاب | عنوان=فیزیکدانان بزرگ مجلد دوم | ناشر=فاطمی | نویسنده=کروپر، ویلیام ه | سال=۱۳۸۹ | isbn=978-964-318-608-1 | صفحات=۴۴۰}}</ref> {{انگلیسی|Gluon}}، ذره‌ای است که بین [[کوارک|کوارکها]]‌ها مبادله می‌شودتا آنها را به هم پیوند دهد. به این ترتیب گلئونها به طور غیرمستقیم مسئولیت جذبه بین [[پروتون|پروتونها]]ها و [[نوترون|نوترونها]]ها در [[هسته اتم]] را به عهده می‌گیرند. گلوئون از کلمه glue به معنای چسب گرفته شده است.
 
به پیشنهاد [[هیدکی یوکاوا]] و محاسبات وی در سال ۱۹۳۰ [[پیون]] مسئول [[نیروی قوی]] در هسته‌ها شناخته شد این نیرو باعث می‌شود تا [[نوکلئون|نوکلئونها]]‌ها در کنار یکدیگر باقی بمانند اما [[باریون|باریونها]]‌ها خودشان از [[کوارک]] تشکیل شده‌اند و این کوارک‌ها با میانجیگری گلوئون به هم متصل می‌شوند<ref>{{یادکرد کتاب | عنوان=Oxford Dictionary of Physics | ناشر=Oxford University Press | سال=2009 | isbn=978-0-19-923399-1 | صفحات=164}}</ref> و به این نیرو «نیروی قوی» می‌گویند.<ref>{{یادکرد کتاب | عنوان=Particle and Astroparticle Physics | ناشر=Taylor & Francis | نویسنده=Sarkar, Utpal | سال=2008 | isbn=1-58488-931-4 | صفحات=121}}</ref>
 
نیروی قوی مشابه نیروی الکترومغناطیسی است که بین دو ذره باردار به وجود می‌آید با این تفاوت که فوتون (میانجیگر نیروی الکترومغناطیسی) خود بار الکتریکی ندارد اما گلوئون که میانجیگر نیروی قوی بین دو ذره رنگ‌دار *<ref>این رنگ با مفهوم رنگی که در زندگی رزمره به کار می‌رود کاملا متفاوت است.</ref> است خود دارای رنگ است و به همین دلیل این موضوع وجود دارد که میان دو گلوئون برهمکنش رخ دهد در صورتی که برای فوتون‌ها این چنین نیست. محاسبات بیشتر نشان داده‌است که این برهمکنش‌ها (برهمکنش گلوئون-گلوئون و کوارک-گلوئون) در انرژی بالا سست می‌شود<ref>{{یادکرد کتاب | عنوان=Handbook of Particle Physics | ناشر=[[انتشارات سی‌آرسی|CRC Press]] | نویسنده=Sundaresan, M. K. | سال=2001 | isbn=0-8493-0215-3 | صفحات=255}}</ref> و به همین دلیل تلاش دانشمندان بر این بوده‌است که برای اجسام دماهای بالای از قدر تریلیون درجه سانتیگراد تولید کنند تا گلوئون و کوارک از هم جدا شده و [[پلاسمای کوارک گلوئون]] به وجود آید.
 
اگر یک [[پروتون]] متحرک باشد نیمی از [[تکانه]] آن توسط سه [[کوارک]] آن تامین می‌شود و نیمی دیگر از آن توسط تعداد زیادی گلوئون تامین می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی =Fritzsch | نام =Harald | فصل =The proton is X-rayed in California | عنوان =Quarks: The Stuff of Matter|سال =1984 | ناشر =A pelican book | زبان = English| شابک =0-14-022470-X }}</ref>
 
این بوزون هشت رنگ دارد که رنگ‌های آن به صورت زیر هستند:
خط ۸۴:
|}
این‌ها همان [[ماتریس‌های گلمان]] هستند.
== جستارهای وابسته ==
*[[پلاسمای کوارک گلوئون]]
== منابع ==
خط ۹۳:
 
[[رده:ذرات بنیادی]]
[[رده:کرومودینامیک کوانتومی]]
 
[[af:Gluon]]