مهدی بیانی: تفاوت میان نسخه‌ها

 

== زندگی ==

مهدی بیانی در ۱۲۸۵ ش در [[همدان]] متولّد شد. پدرش، میرزا محمدخان مستوفی فراهانی، از خاندان دبیران و مستوفیان فراهان و نیای مادریش میرزا سلیمان بیان السلطنه فراهانی، رئیس بیوتات سلطنتی و صاحبِ ''رساله قواعد دفاتر و حساب'' بود <ref>بیانی، ج ۲، مقدمة محبوبی اردکانی، ص ۳</ref>. در دو سالگی او پدرش درگذشت و مادرش با او و دیگر فرزندان به [[تهران]] آمد<ref name="مجله دانشکده">مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران</ref>. او در مدارس ابتدایی اقدسیّه و اشرف به تحصیلات مقدماتی و فراگیری [[خوشنویسی]] پرداخت و پس از اتمام دوره متوسطه در [[دارالفنون]]، دوره لیسانس علوم ادبی و فلسفی را در [[دانشسرای عالی]] (دارالمعلمین عالی سابق) به پایان برد و در ۱۳۲۴ ش به اخذ دکتری در زبان و ادبیات فارسی از [[دانشگاه تهران]] نایل گشت<ref name="مجله دانشکده" /><ref>بیانی، ج ۳، مقدمة محبوبی اردکانی </ref><ref>ایرانیکا، ذیل «بیانی»</ref>.

 

 

در ۱۳۱۹ش، به مدت یک سال از طرف [[وزارت آموزش و پرورش]] (وزارت فرهنگ سابق) به ریاست فرهنگ [[اصفهان]] اعزام شد و پس از بازگشت و انجام دادن مأموریت آموزشی یکساله در وزارت پیشه و هنر وقت، بار دیگر به ریاست کتابخانه ملی منصوب شد. در ۱۳۳۵ش، ریاست [[کتابخانه سلطنتی]] را عهده‌دار شد و این سمت را همراه با استادی [[دانشگاه تهران]] و تدریس «تاریخ تکامل خطوط اسلامی» و «کتابشناسی نسخه‌های خطی» تا پایان عمر به عهده داشت<ref name="مجله دانشکده" />

 

او همچنین انجمنی برای حمایت و معرفی خوشنویسان و هنر خوشنویسی با نام «انجمن حمایت خط و خطاطان» تأسیس کرد. وی به سبب تبحّر در شناخت خطوط و نسخه‌ها به عنوان کارشناس نسخه‌های خطی و چاپی، با کتابخانه‌های ملی، [[مجلس شورای ملی]] و [[کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران]] همکاری می‌کرد<ref>بیانی، ج ۳، مقدمة محبوبی اردکانی، ص چهار</ref>. او خود خطی خوش داشت<ref>افشار، ص ۱۱۵</ref><ref>بیانی، ج ۴</ref><ref>پیشگفتار دانش پژوه، ص ۳۵</ref> و بویژه در [[نستعلیق]] قوی و ماهر بود. او را از شاگردان [[میرزا حسین‌خان مستوفی]] معروف به کاتب‌الخاقان ذکر کرده‌اند.<ref>قلیچ‌خانی، حمیدرضا. فهرست خوشنویسان دوران قاجار تا معاصر</ref>

 

بیانی از بنیانگذاران [[انجمن فرهنگی ایران و شوروی]] و عضو آن بود و نزدیک به ۲۵ سال در راه گسترش و استواری پیوندهای دوستی و فرهنگی دو کشور همسایه تلاش کرد<ref>پیام نوین، ص ۲۱</ref>. مأموریتهای فرهنگی بسیاری به کشورهای [[آسیا|آسیایی]]، [[اروپا|اروپایی]] و [[آمریکا]] داشت. ایشان در هفدهم بهمن ۱۳۴۶ بر اثر [[سرطان]] درگذشت<ref name="مجله دانشکده" />.

 

== آثار ==

 

* کتاب‌شناسی کتاب‌های خطی

* احوال و آثار [[نسخ|نسخ‌نویسان]]

* [[شکسته‌نستعلیق|شکسته]] و [[نستعلیق|نستعلیق‌نویسان]] و [[تعلیق|تعلیق‌نویسان]]

* طبع و نشر چهار رساله فارسی (رسالة فی حالة الطفولیة، روزی با جماعت صوفیان؛ عقل سرخ؛ آواز پر جبرئیل)، از [[شیخ شهاب الدین سهروردی]]

* السوانح فی‌العشق [[احمد غزالی]]

* چند رباعی از حکیم [[عمر خیام]] به خط [[میرعماد]]

 

 

 

== منابع ==

* ایرج افشار، «وفات دکتر مهدی بیانی»، راهنمای کتاب، سال ۱۱، ش ۱و۲و۳ (مرداد ۱۳۴۷)

* پیام نوین، دوره ۹، ش ۳ (دی و بهمن و اسفند ۱۳۴۶)

* مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۱۵، ش ۵ و ۶ (مرداد ۱۳۴۷)