گنوسیسم: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز r2.7.1) (ربات: افزودن ky:Гностицизм |
جز ربات:افزودن الگو ناوباکس {{مباحث دین}}+تمیز(۲.۸) |
||
خط ۳:
'''گنوستیسیزم''' یا '''غنوصی''' مذهبی است که در قرن دوم میلادی در کشور روم توسعه یافت. ''گنوستیکها'' به [[ثنویت]] اعتقاد داشتند اما میان ثنویت [[مزدایی]] و دو پرستی گنوستیکها فرق وجود دارد. بنابر اعتقاد مزدیسنان هر یک از دو عالم مذکور هم معنوی است و هم مادی ولی گنوستیکها بالعکس عالم روح را عین عالم نور و جهان ماده را عین جهان ظلمت میدانستند. نتیجه این قسم اعتقادات نسبت به عالم این شد که بدبینی به اصل خلقت رواج گرفت و پیروان این فکر به زهد و ترک مایل شدند. بی شک قبل از قرن دوم میلادی نیز هم افکار گنوستیکی وجود داشتهاست زیرا که در میان یهودیان [[اسکندریه]] هم این افکار رایج بودهاست. از قرن دوم به بعد گنوستیکها برای تأئید اقوال خویش به کتب مقدس عیسوی استناد میجستند. مسلک [[بازیلید]]، مسلک [[والنتین (گنوسی)|والانتن]]، و مسلکی که [[مرقیون]] و تصوفی که [[اوفیت|اوفیتها]]، [[ناسن|ناسنها]] و [[الکزائیت|الکزائیتها]] آورده اند از انواع فرقه های گنوستیک هستند. این فرقه ها در عقاید و رسوم مذهبی باهم اختلاف دارند ولی با این وجود خط فکری مشترکی در تمامی آنها به چشم میخورد.<ref>{{پک|کریستن سن|۱۳۶۷|ک=ایران در زمان ساسانیان|ص=۵۷}}</ref>
بنابر قول گنوستیکها خدا در ماوراء عالم محسوس و حتی در آنسوی جهان معقول است. او پدری است که از نام و نشان و گمان برتر است و فکر بشری را به دامن کبریای او دسترس نیست. جهان به واسطهٔ اشراقات دائمی که از ذات این خدای اصلی صادر میشود، بوجود میآید و مراتب این تجلیات نزولی است یعنی هر یک از اشراقات نسبت به ماقبل خود فرومایهتر است تا منتهی گردد به عالم مادی که آخرین اشراق و ناپاکترین تجلیات است ولی در این جهان مادی شوقی هست که او را به
بعضی از فرق گنوستیک برآنند که عیسی خلاص کنندهٔ صوفیا از قید ماده است. مقصود از صوفیا عقل آسمانی است که در ماده افتادهاست. فرقهٔ «والانتینی» معتقد بودند که میان خدای منجی موسوم به سوتر و صوفیا ازدواج و عروسی واقع شدهاست و به یاد این واقعه جشن مذهبی که عبارت از عید حجلهٔ عروسان بود، میگرفتند اساطیر و قصصی که راجع به تکوین جهان ساخته شده، همه برای تعبیر و تأویل مراسم عبادتی بودهاست. اجراکنندگان این مراسم در طی انجام وظایف خود جدال عظیمی را که همهٔ آفرینش برای نجات خود در پیش دارند، به رأی العین مشاهده میکردهاند که چگونه به وسیلهٔ معرفت رهایی میسر تواند شد و زنجیرهای ماده تواند گسیخت. [[عرفان]] علم حقیقی است نه علم فکری دانشی است که از راه قلب و به طریق کشف و شهود تحصیل میشود و طریق آن توجه به باطن و مشاهدهٔ امور معنوی با چشم دل است که انسان را صاحب معرفت عالی میکند و در نشاط جدیدی متولد میسازد. بنا بر قول [[شدر]]، معرفت دانش حقیقی است که به سبب حق بودنش انسان را نجات میبخشد.
خط ۱۶:
== منابع ==
{{
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=کریستن سن|نام=آرتور|پیوند نویسنده=آرتور کریستنسن|کتاب=ایران در زمان ساسانیان|ترجمه=[[رشید یاسمی]]|سال=۱۳۶۷|ناشر=مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر|شهر=تهران}}
{{مباحث دین}}
[[رده:گنوستیک]]
[[رده:ادیان]]
|