محمدباقر میرزا خسروی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش با ابرابزار |
|||
خط ۵:
| نام اصلی =
| زمینه فعالیت =
| ملیت = [[ایرانی]]
| تاریخ تولد = [[۱۲۲۸]] خورشیدی {{سخ}} [[۱۲۶۶ (قمری)]]
| محل تولد = [[کرمانشاه]]
| والدین = شاهزاده محمد رحیم میرزا
خط ۱۴:
| مختصات محل زندگی =
| مدفن =
|در زمان حکومت = [[قبرستان ابن‌بابویه]]
|اتفاقات مهم =
| نام دیگر = '''محمد باقر میرزا دولتشاه'''
|لقب =
|بنیانگذار = یکی از پیشوایان نثر نو ادبی و نویسندهٔ نخستین رمان تاریخی در تاریخ ادبیات ایران
خط ۲۲:
| سالهای نویسندگی =
|سبک نوشتاری =
|کتاب‌ها = نخستین رمان تاریخی ایرانی در سال ۱۲۷۸ خورشیدی (۱۳۲۷ هجری قمری) در سه جلد تحت عناوین ''شمس و طغرا''، ''طغرل و هما'' و ''ماری ونیسی''
|مقاله‌ها =
|نمایشنامه‌ها =
خط ۴۸:
'''محمدباقر میرزا خسروی کرمانشاهی''' یا '''محمد باقر میرزا دولتشاه'''، متخلص به '''خسروی''' (زاده: ۱۲۲۸ خورشیدی در [[کرمانشاه]]، درگذشت: ۱۲۹۸ خورشیدی در [[تهران]])[[ادیب]]، [[نویسنده]]، [[شاعر]] [[ایرانی]] در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری بود. وی یکی از پیشوایان نثر نو ادبی و نویسندهٔ نخستین رمان تاریخی در تاریخ ادبیات ایران محسوب می‌شود.
نخستین رمان تاریخی ایرانی در سال ۱۲۷۸ خورشیدی (۱۳۲۷ هجری قمری) در سه جلد تحت عناوین ''شمس و طغرا''، ''طغرل و هما'' و ''ماری ونیسی'' توسط محمد باقر میرزا خسروی کرمانشاهی نوشته شد.
خط ۵۶:
علاءالدوله، حاکم [[کرمانشاه]] که شیفته اخلاق و معلومات خسروی شده بود، او را به دارالحکومه کرمانشاه دعوت کرد و به ریاست ''دارالانشاء'' منصوبش نمود. همچنین در اوایل سال ۱۳۱۹ هجری قمری، هنگامیکه علاءالدوله به [[ایالت فارس]] منتقل شد، خسروی را نیز با خود برد. بدین ترتیب وی مدتی در [[فارس]] اقامت گزید. بعدها وی سفری هم به [[عراق عرب]] نمود و چندی نیز در آنجا مأوی داشت و سپس به زادگاه خویش، شهر کرمانشاه بازگشت.
وی به استثنای همین اقامت‌های خویش در فارس و عراق عجم، و به جز اقامت اجباریش در سالهای پایانی عمر در [[تهران]] (رجوع به بخش ذیل)، تقریبا تمام عمر خویش را در کرمانشاه به سر برد.
== نگارش نخستین رمان تاریخی ایران ==
پس از بازگشت به کرمانشاه محمد باقر میرزا خسروی نگارش یک رمان تاریخی را با عنوان ''شمس و طغرا'' آغاز نمود. در سالهای بعد وی مجلدات دیگری نیز بدین رمان افزود، و این رمان را بصورت یک مجموعه سه جلدی درآورد.
این اثر خسروی که نخستین رمان تاریخی ایران به شمار می‌رود، در سال ۱۲۸۷ نوشته شد و در آن دوره آشفته حمله مغول به ایران ترسیم شده‌است.
با اینکه زمینه اثر تاریخی بود، اما خسروی آن را با روایت داستانی عاشقانه و گیرا، که سرشار از ماجراهای هیجان آفرین بود، همراه کرد.
عنوان مجلدات بعدی ''شمس و طغرا''، ''ماری و نیسی'' و ''طغرل و همای'' بود، که تاریخ پایان هریک از این مجلدات، به ترتیب: در ۲۳ شوال سال ۱۳۲۷، ربیع الثانی ۱۳۲۸ و ۲۳ رجب سال ۱۳۲۸ می‌باشد.
خط ۷۵:
== زندگی خصوصی و مرگ ==
محمد باقر میرزا خسروی، که گفتیم بنیانگذار رمان نو ایرانی به شمار می‌آمد، به خصوص پس از مهاجرت به تهران با فقر دست به گریبان بود. وی ده فرزند داشت و ناگزیر بود برای تامین معاش آنان، در تمام طول عمر خویش تن به خدمت در مشاغل مختلفی مثل گمرک، تلگراف خانه، عدلیه و... بدهد.
سرانجام وی در سن ۷۲ سالگی و به سال ۱۳۳۸ قمری در شهرستان تهران چشم بر دنیا فروبست و در [[مقبره ابن بابویه]] دفن گردید.
خط ۱۰۵:
{{نقل قول|محمد باقر میرزا خسروی... به نگارش اولین رمان تاریخی ایران»شمس و طغرا«پرداخت. دراین رمان»وقایع زمان اتابکان فارس و فرمان روائی مغول بر ایران را شرح داده و با دقتی کامل آثار قدیمه فارس و حوادث قرن هفتم هجری را... بیان می‌فرماید... به گفتهٔ رشید یاسمی، رمانی نیز در شرح احوال حسین قلی خان جهان سوز درباره تاسیس نیروگیری سلسله قاجار دارد که هنوز به طبع نرسیده‌است.}}
[[الول - ساتن]] درباره او می‌نویسد:
{{نقل قول|در میان این رمان‌ها می‌توان از رمان سه بخشی محمد باقر خسروی با عنوان شمس و طغرا، ماری ونیسی، طغرل و همای نام برد (۱۰- ۱۹۰۹ میلادی) که سه رمان مستقل است با یک قهرمان مشترک که طرح و توطئه آن را در ایام هجوم مغول به ایران درقرن هفتم سیزده هم رخ می‌دهد...}}
| |||