۲٬۳۳۱
ویرایش
Pbahramian (بحث | مشارکتها) |
Pbahramian (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
فعل در زبان فارسی باستان ممکن است با پیشوند همراه باشد. بجز پیشوند احتمالی [[فعل]] تشکیل میشود از ریشه باستانی فعل بهمراه افزونهٔ ماده ساز و [[شناسه]]. افعال التزامی معمولا یک نشانه التزامی نیز پیش از شناسه و پس از ماده دارند.
* '''ریشه فعلی:''' افعال در فارسی باستان و نیز [[زبان اوستایی|اوستایی]] دارای ریشه مشترکی میباشند. این ریشه به سه صورت قوی، افزوده و ضعیف ظاهر میشود. این ریشههای یک و گاهی دو هجایی هرکدام دلالت بر فعل خاصی دارند. در واقع ریشه جزء مشترک تمامی واژگانیست که رویهم یک خانواده [[واژه|واژگانی]] را تشکیل میدهند.<ref>چنگیز مولایی: صفحه۶۶</ref> مثلا ''saok'' ریشه همه افعالی است که مفهوم ''سوختن'' از آنها استنباط میشود. این واژه میتواند به صورت افزوده که همان ''saok'' است یا صورت ضعیف (فاقد a) یعنی ''suč'' یا ''suk'' بیاید. برای برخی از وجوه و بابها از ریشه ضعیف و برای برخی از ریشه قوی فعل استفاده میشود. همچنین پیشوندهای مرسوم در زبان فارسی باستان میتوانند معنای فعل را دگرگون کنند.
* ''' ماده فعل:''' هر فعل در زبان فارسی باستان از یک ماده تشکیل شده که عبارت است از ریشه فعل افزون بر هجای ماده ساز. مادههای مضارع و التزامی شناسه ویژه دارند.
* ''' شناسه فعلی:''' شناسه های فعلی شامل شناسه های سه شخص در سه حالت مفرد مثنی و جمع در حالت های متفاوتی برای ماضی مضارع و نیز گذرا و ناگذر هستند و از این رو شمار شناسههای فعلی که در انتهای افعال فارسی باستان میآیند زیاد است. بین شناسههای مونث و مذکر تفاوتی نیست.
* ''' نمونه:'''
فعل ماضی barantiy به معنی "میبرند" در فارسی باستان از ریشه فعلی bar تشکیل شده که بهمراه ماده ساز a مجموعا میشود bara که ماده فعلی مضارع گذرا است. در پایان هم شناسه فعلی ntiy برای سوم شخص جمع نیز به آن اضافه میشود. (bar-a-ntiy) در نتیجه فعل ساخته میشود.
== ریشههای فارسی باستانی در زبان پارسی امروز ==
|